สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“𠓬™≈ ‡°µÿ …“ 1177 ªï ∑’Ë ÛÒ ©∫— ∫∑’Ë Ù µ.§.-∏.§. ÚıÙ˘ °“√∫à ¡º≈‰¡â „Àâ ÿ °* “¬™≈ ‡°µÿ …“ Ò ¿“§’ ¡“™‘ ° ”π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π * ∫√√¬“¬„π°“√ª√–™ÿ ¡ ”π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å «— π∑’Ë Û æƒ…¿“§¡ æ.». ÚıÙ˘ Ò »“ µ√“®“√¬å ¿“§«‘ ™“æ◊ ™ «π §≥–‡°…µ√ ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬‡°…µ√»“ µ√å ∫∑§— ¥¬à Õ °“√ ÿ °¢Õߺ≈‰¡â ‡ªì π°“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß∑“ß°“¬¿“æ·≈–‡§¡’ ¢Õߺ≈‰¡â ¥‘ ∫∑’Ë ¡’ §ÿ ≥¿“æ‰¡à ‡À¡“– ¡ ”À√— ∫°“√√— ∫ª√–∑“π„Àâ ¡“Õ¬Ÿà „π ¿“æ∑’Ë ‡À¡“– ¡ ”À√— ∫°“√∫√‘ ‚¿§ º≈‰¡â µâ Õß°“√‡Õ∑‘ ≈’ π‡æ◊Ë Õ°√–µÿâ π„Àâ ‡°‘ ¥ °“√ ÿ °¢÷È π ·≈–º≈‰¡â ∑’Ë ®”·π°‡ªì πº≈‰¡â ª√–‡¿∑ climacteric ‡∑à “π—È π∑’Ë µâ Õß°“√‡Õ∑‘ ≈’ π‡æ◊Ë Õ°√–µÿâ π°√–∫«π°“√ ÿ °„Àâ ‡°‘ ¥¢÷È π à «πº≈‰¡â ∑’Ë ®”·π°‡ªì πº≈‰¡â ª√–‡¿∑ non-climacteric ‰¡à µâ Õß°“√‡Õ∑‘ ≈’ π‡æ◊Ë Õ°√–µÿâ π°“√ ÿ ° º≈‰¡â ª√–‡¿∑ climacteric “¡“√∂ √⠓߇Õ∑‘ ≈’ π„Àâ ‡æ‘Ë ¡¢÷È π‰¥â ‡Õ߇æ◊Ë Õ°√–µÿâ π°√–∫«π°“√ ÿ ° ·µà °“√ª≈à Õ¬„Àâ º≈‰¡â √⠓߇Õ∑‘ ≈’ π‡æ‘Ë ¡¡“°¢÷È π‡Õßµâ Õß„™â ‡«≈“À≈“¬«— π ´÷Ë ß®–∑”„Àâ °√–∫«π°“√ ÿ °™â “µ“¡‰ª¥â «¬ °“√∫à ¡º≈‰¡â „Àâ ÿ °§◊ Õ°“√„Àâ ‡Õ∑‘ ≈’ π À√◊ Õ°“√„™â «‘ ∏’ Õ◊Ë π∑’Ë °√–µÿâ π„Àâ º≈‰¡â ÿ °‡√Á «¢÷È π °“√∫à ¡º≈‰¡â „Àâ ÿ °¡’ À≈“¬«‘ ∏’ ·µà ≈–«‘ ∏’ ¡’ ¢â Õ¥’ ·≈–¢â Õ‡ ’ ¬·µ°µà “ß°— π °“√∫à ¡º≈‰¡â „Àâ ÿ °πÕ°®“°‡ªì π°“√°√–µÿâ π„Àâ º≈‰¡â ÿ °‡√Á «·≈â « ¬— ß∑”„Àâ º≈‰¡â ÿ ° ¡Ë ”‡ ¡Õæ√â Õ¡°— π ¡’ °“√æ— ≤π“ ’ º‘ «¥’ ‰¡à ‡À’Ë ¬«¬à π ·≈–‡πà “‡ ’ ¬πâ Õ¬®“°‡™◊È Õ‚√§ °“√∫à ¡º≈‰¡â „Àâ ÿ °¡’ ªí ®®— ¬ ∑’Ë ‡°’Ë ¬«¢â ÕßÀ≈“¬Õ¬à “ß ´÷Ë ß·µà ≈–Õ¬à “ß¡’ º≈°√–∑∫µà Õ§ÿ ≥¿“æ¢Õߺ≈‰¡â ÿ °∑’Ë ‰¥â ®“°°“√∫à ¡ §” ”§— ≠ : ·§≈‡´’ ¬¡§“√å ‰∫¥å , ‡Õ∑‘ ≈’ π, º≈‰¡â , ∏Ÿ ª, „∫‰¡â , §ÿ ≥¿“æ, °“√∫à ¡, ‡Õ∑‘ øÕπ §”π” º≈À√◊ Õº≈‰¡â (fruit) ¡“®“° √— ߉¢à ∑’Ë æ— ≤π“·≈–‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µÀ≈— ß ®“°¡’ °“√º ¡‡° √·≈–‡°‘ ¥°“√ªØ‘ - π∏‘ º≈∑’Ë ¡’ °“√‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ‡µÁ ¡∑’Ë §◊ Õ º≈∑’Ë ¡’ §«“¡·°à ∑“ߥ⠓π √’ √– (phy- siological maturity) À≈— ß®“°π’È º≈ ∑’Ë ¡’ §«“¡·°à ∑“ߥ⠓π √’ √–·≈â «®–‡¢â “ Ÿà °√–∫«π°“√ ÿ ° ∂â “‡√“‰¡à ‰¥â π”º≈ ∑’Ë ÿ °·≈â «¡“∫√‘ ‚¿§ º≈®–‡ ◊Ë Õ¡ ≈“¬ ·≈–‰¡à “¡“√∂„™â ∫√‘ ‚¿§‰¥â °“√ ÿ °¢Õߺ≈‰¡â ‡ªì π°“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß ¡∫— µ‘ ¢Õߺ≈¥â “𰓬¿“æ ·≈–Õß§å ª√–°Õ∫∑“߇§¡’ ¢Õߺ≈¥‘ ∫∑’Ë ¬— ߉¡à ‡À¡“– ”À√— ∫°“√∫√‘ ‚¿§ „Àâ ¡“Õ¬Ÿà „π ¿“æ∑’Ë ‡À¡“– ”À√— ∫°“√∫√‘ ‚¿§ °“√ ÿ °¢Õߺ≈∑’Ë ®”·π°‡ªì π cli- macteric π—È πµâ Õß°“√‡Õ∑‘ ≈’ π´÷Ë ß‡ªì π ŒÕ√å ‚¡πæ◊ ™™π‘ ¥Àπ÷Ë ß ∑’Ë ™— °π”„Àâ º≈‰¡â ¡’ °“√ ÿ °‡°‘ ¥¢÷È π º≈‰¡â ∑’Ë ª≈à Õ¬ „Àâ ÿ °‡Õßµ“¡∏√√¡™“µ‘ ®–„™â ‡«≈“π“π À≈“¬«— π ·µà ∂â “µâ Õß°“√„Àâ º≈‰¡â ÿ ° ‡√Á «®–µâ Õß¡’ °“√∫à ¡ À√◊ Õ™à «¬°√–µÿâ π „Àâ °“√ ÿ °‡°‘ ¥¢÷È π‡√Á « „π∫∑§«“¡‡√◊Ë Õß π’È ºŸâ π‘ æπ∏å ®–æŸ ¥∂÷ ß«‘ ∏’ °“√∫à ¡º≈‰¡â ·≈–ªí ®®— ¬∑’Ë ‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫°“√∫à ¡º≈‰¡â ‡Õ∑‘ ≈’ π ‡Õ∑‘ ≈’ π (ethylene) ‡ªì πŒÕ√å ‚¡π æ◊ ™™π‘ ¥Àπ÷Ë ß·≈–‡ªì π “√ª√–‡¿∑