สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand ª√–°“»§«“¡‡ªì π»‘ ≈ªî π·≈–π— °»‘ ≈ª°√√¡∫”∫— ¥ ™π∫∑°— ∫ªí ≠À“§«“¡¬“°®π : ¡ÿ ¡¡Õ߇™‘ ßπ‘ ‡«»«‘ ∑¬“¡πÿ …¬å 1148 Vol. 31 No. 4 Oct.-Dec. 2006 ∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— « ª√— ™≠“ ¢Õß·π«§‘ ¥§◊ Õ ∑”„Àâ §π “¡“√∂ ¥”√ß™’ «‘ µÕ¬Ÿà ‰¥â Õ¬à “ßæÕ¡’ æÕ°‘ π ¥â «¬°“√∑”µ— «„Àâ ‡ªì π§π√— °§«“¡ — π‚¥… „π¢≥–‡¥’ ¬«°— π √⠓ߧ«“¡ ¡—Ë π§ß‡™‘ ßπ‘ ‡«»„Àâ °— ∫ ¿“æ·«¥≈â Õ¡ ¥â «¬°“√√— °…“À√◊ Õæ— ≤π“„Àâ ‡°‘ ¥ §«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’ «¿“æ„πæ◊È π ∑’Ë ‡¡◊Ë Õ¡’ Õß§å ª√–°Õ∫§√∫∂â «π·≈– ∑ÿ °Õß§å ª√–°Õ∫µà “ß∑”Àπâ “∑’Ë Õ¬à “ß ¡∫Ÿ √≥å §«“¡ ¡¥ÿ ≈§◊ Õ §«“¡æÕ¡’ æÕ°‘ π°Á ®–‡°‘ ¥¢÷È π·≈–§ßÕ¬Ÿà Õ¬à “ß¡—Ë π §ß∂“«√ - §«“¡ Õ¥§≈â Õß°— ∫·π« §‘ ¥∑’Ë ‡πâ π 秫“¡æÕ„®é (satis- faction) ¡“°°«à “ 秫“¡ –„®é À√◊ Õ ç„Àâ ‰¥â Ÿ ß ÿ ¥é (maximization) ª√— ™≠“·π«§‘ ¥π’È ¡ÿà ߇πâ π„Àâ ª√–™“™π ¥”‡π‘ π™’ «‘ µÕ¬Ÿà Õ¬à “ß‡ªì π ÿ ¢ ‚¥¬‰¡à ¡ÿà ßÀ«— ß Ÿ ß ÿ ¥„π ‘Ë ß∑’Ë §“¥À«— ß ‡æ’ ¬ß √Ÿâ «à “ §«“¡µâ Õß°“√„Àâ ‰¥â ¡“„π ‘Ë ß∑’Ë µâ Õß°“√Õ¬à “ß§√∫∂â «π ¡∫Ÿ √≥å π—È π ‡ªì π‰ª‰¥â ¬“° ∑—È ß„π ¿“æ§«“¡ ‡ªì π®√‘ ß∑“ß∏√√¡™“µ‘ ·≈–§«“¡πà “ ®–‡ªì π¢Õß‚Õ°“ (probability) „π ∑“ß ∂‘ µ‘ °“√À«— ß«à “®–‡ªì π ÿ ¢‡¡◊Ë Õ ‰¥â „π ‘Ë ß∑’Ë À«— ß Ÿ ß ÿ ¥π—È πÕ“®°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡∑ÿ °¢å ®“°°“√√Õ§Õ¬À√◊ Õ °“√º‘ ¥À«— ß¡“°°«à “ ∂â “ª√— ∫·π«§‘ ¥ „À¡à ‡Õ“‡ªì π‡æ’ ¬ß«à “„Àâ ‰¥â ‘Ë ß∑’Ë À«— ß „π√–¥— ∫∑’Ë æÕ„® ™’ «‘ µπà “®–‡ªì π ÿ ¢ æÕ·≈â « „π à «π¢Õß™’ «‘ µ™“«™π∫∑ ∂â “À«— ß‡æ’ ¬ß¡’ ‘Ë ß®”‡ªì π∑’Ë ‡æ’ ¬ßæÕ ”À√— ∫™’ «‘ µ·∑𧫓¡À«— ß∑’Ë ®–¡’ ∑ÿ ° Õ¬à “ß‡À¡◊ Õπ§πÕ◊Ë π∑’Ë ‡¢“¡’ «“ π“¥’ °«à “ ¬à Õ¡°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡ ÿ ¢‰¥â µ“¡ Õ— µ¿“æ - §«“¡ Õ¥§≈â Õß°— ∫·π« §‘ ¥∑’Ë ‡πâ π çÕ√√∂ª√–‚¬™πå é (utility) ¡“°°«à “ 秫“¡™Õ∫é (preference) §«“¡µâ Õß°“√‡©æ“– ‘Ë ß∑’Ë ¡’ ª√–‚¬™πå ·≈–¡’ §«“¡®”‡ªì πµà Õ™’ «‘ µ¬à Õ¡∑”„Àâ §π√Ÿâ ®— °æÕ ‰¡à øÿÑ ß‡øÑ Õ ‰¡à øÿÉ ¡‡øó Õ¬ ‡¡◊Ë Õ‰√°Á µ“¡ ∂â “§π¡’ §«“¡µâ Õß°“√ µ“¡§«“¡™Õ∫À√◊ Õµ“¡√ π‘ ¬¡ §«“¡ °√–‡ ◊ Õ°°√– π¥‘È π√π‡æ◊Ë Õ„Àâ ‰¥â ¡“ „π ‘Ë ß∑’Ë ™Õ∫ (·µà Õ“®‰¡à ¡’ ª√–‚¬™πå À√◊ Õ§«“¡®”‡ªì π¡“°¡“¬) Õ“®°à Õ „Àâ ‡°‘ ¥∑ÿ °¢å ®“°µ— ≥À“ ´÷Ë ßÀ¡“¬∂÷ ß §«“¡Õ¬“°‰¥â Õ¬“°¡’ ·≈–∑ÿ °¢å ®“° °“√°Ÿâ Àπ’È ¬◊ ¡ ‘ π (Walmslay & Lewis, Ò˘¯Ù) ¢â Õ‡¢’ ¬ππ’È ¢Õ √ÿ ª‡ªì π∫∑ à ß ∑â “¬„π à «π∑’Ë ‡°’Ë ¬«‚¬ß°— ∫°“√·°â ªí ≠À“§«“¡¬“°®π„π™π∫∑‰«â Ú ª√–‡¥Á π ª√–‡¥Á π·√° ‰¡à «à “®–¡’ ¡“µ√°“√„π°“√·°â ªí ≠À“§«“¡ ¬“°®πÕ¬à “ß‰√ ·≈–‚¥¬„§√°Á µ“¡ ¢Õ„Àâ ‡πâ 𧫓¡ ”§— ≠∑’Ë ç§«“¡¬“° ®π∑’Ë µ— «§πé ¡“°°«à “ 秫“¡¬“°®π ∑’Ë µ— «‡ß‘ πé ¥â «¬¬÷ ¥Õÿ ª¡“ ÿ ¿“…‘ µ∑’Ë «à “ ç®π‡ß‘ πÕ¬Ÿà ‰¥â ·µà ®π„®Õ¬Ÿà ¬“°é ª√–‡¥Á π∑’Ë Ú ∑”Õ¬à “ß‰√®÷ ß„Àâ §π‰∑¬ ∑ÿ °§π ∑—È ß§π®π·≈–§π√«¬‡¢â “„® Õ¬à “ß∂à Õß·∑â „πª√— ™≠“¢Õߧ«“¡ çæÕ‡æ’ ¬ßé ·≈– 秫“¡‰¡à æÕ‡æ’ ¬ßé §π∑’Ë ‡¢â “„®§”«à “ çæÕ‡æ’ ¬ßé Õ¬à “ß ·∑â ®√‘ ߬à Õ¡¡’ §«“¡ ÿ ¢„π™’ «‘ µ·¡â ‰¡à ¡’ ∑√— æ¬å ‘ π‡ß‘ π∑Õß¡“°¡“¬ µ√ß°— π ¢â “¡ ”À√— ∫§π∑’Ë ‰¡à ‡¢â “„®ª√— ™≠“ ¢Õߧ«“¡æÕ‡æ’ ¬ß ‡¢â “∑”πÕ߉¥â §◊ ∫ ®–‡Õ“»Õ° ¡’ À¡◊Ë πÕ¬“°‰¥â · π À√◊ Õ ¡’ æ— π≈â “π°Á Õ¬“°‰¥â À¡◊Ë π≈â “π ‰¡à ¡’ ∑’Ë ‘È π ÿ ¥ ºŸâ π—È π¬à Õ¡À“§«“¡ ÿ ¢∑’Ë ·∑â ®√‘ ß „π™’ «‘ µ‰¥â ¬“° ·≈–‡¢“ºŸâ π—È π®–‡ªì π §π¬“°®πÕ¬Ÿà µ≈Õ¥‰ª ‡Õ° “√Õâ “ßÕ‘ ß ‚¶…‘ µ ªíô π‡ªïò ¬¡√— …Æå . °“√æ— ≤π“ª√–‡∑» ‰∑¬ : ·π«§‘ ¥·≈–∑‘ »∑“ß. °√ÿ ߇∑æœ : ”π— °ß“π§≥–°√√¡°“√æ— ≤π“°“√‡»√…∞- °‘ ®·≈– — ߧ¡·Àà ß™“µ‘ , ÚıÛÛ. ∏√√¡√— °…å °“√æ‘ »‘ …Øå . ¬ÿ ∑∏»“ µ√å √â “ß √√§å æ≈— ß·ºà 𥑠π‡æ◊Ë Õ°“√æ— ≤π“ª√–‡∑». °√ÿ ߇∑æœ : ”π— °æ‘ ¡æå ·Àà ß®ÿ Ó≈ß°√≥å ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬, ÚıÙˆ. ‰æ∫Ÿ ≈¬å «— ≤π»‘ √‘ ∏√√¡. ·ºπ·¡à ∫∑‡æ◊Ë Õ°“√ øóô πøŸ ™“µ‘ . °√ÿ ߇∑æœ : ”π— °ß“π°Õß∑ÿ π π— ∫ πÿ π°“√«‘ ®— ¬, ÚıÙÒ. ____ . çÀ≈— °§‘ ¥ ”§— ≠„π°“√·°â ªí ≠À“§«“¡ ¬“°®πé. Àπ— ß ◊ Õæ‘ ¡æå ¡µ‘ ™π√“¬«— π. Õ“∑‘ µ¬å ∑’Ë Òı ¡°√“§¡ ÚıÙ˘, Àπâ “ ˘. ¡π— ÿ «√√≥. °“√®— ¥°“√ ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ : À≈— ° °“√·≈–·π«§‘ ¥. °√ÿ ߇∑æœ : ‚Õ ‡Õ æ√‘È πµ‘È ß ‡Œâ “ å , ÚıÙ˘. ____ . ª√–™“°√°— ∫°“√æ— ≤π“™π∫∑ : °“√ «‘ ‡§√“–Àå ‡™‘ ßπ‘ ‡«»«‘ ∑¬“¡πÿ …¬å . (ß“π«‘ ®— ¬) ¿“§«‘ ™“¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å §≥– — ߧ¡»“ µ√å ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬‡™’ ¬ß„À¡à , ÚıÚ˜. ”π— °ß“π§≥–°√√¡°“√æ— ≤π“°“√‡»√…∞°‘ ® ·≈– — ߧ¡·Àà ß™“µ‘ . ç·π«∑“ßæ— ≤π“°“√ ‡°…µ√„π·ºπæ— ≤π“©∫— ∫∑’Ë ıé. „π ™π∫∑‰∑¬ ÚıÚÙ. °√ÿ ߇∑æœ : ”π— ° ‡≈¢“∏‘ °“√§≥–√— ∞¡πµ√’ , ÚıÚı. ____ . ¬ÿ ∑∏»“ µ√å °“√·°â ªí ≠À“§«“¡¬“°®π. °√ÿ ߇∑æœ : ”π— °ß“πæ— ≤π“°“√‡»√…∞- °‘ ®·≈– — ߧ¡·Àà ß™“µ‘ , ÚıÙı. ”π— °ß“π§≥–°√√¡°“√æ‘ ‡»…‡æ◊Ë Õª√– “π ß“π‚§√ß°“√Õ— π‡π◊Ë Õß¡“®“°æ√–√“™¥”√‘ (°ª√.). „µâ √à ¡æ√–∫“√¡’ Ú ªï °ª√. °√ÿ ߇∑æœ : ∫√‘ …— ∑»√’ ‡¡◊ Õß°“√æ‘ ¡æå ®”°— ¥, ÚıÙÙ. Walmsley, D.J. and G.J. Lewis. Human Geography : behavioral approaches. New York : Longman, 1984. Woods, Michael. Rural Geography : Pro- cesses, Responses and Experiences in Rural Restructuring. London : SAGE Publications, 2005.