สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ¡π— ÿ «√√≥ 1147 ªï ∑’Ë ÛÒ ©∫— ∫∑’Ë Ù µ.§.-∏.§. ÚıÙ˘ Õ“™’ 懪ì 𠔧— ≠ °‘ ®°√√¡·≈–‚§√ß °“√æ— ≤π“™π∫∑µâ Õß欓¬“¡À≈’ ° ‡≈’Ë ¬ß°“√°√–µÿâ π À√◊ Õ°“√¬—Ë «¬ÿ „Àâ ª√–™“™πÀ≈ß„À≈„π«— µ∂ÿ À√◊ Õ¡’ §«“¡§‘ ¥‰ª„π‡™‘ ß∫√‘ ‚¿§π‘ ¬¡ „π ∑“ß°≈— ∫°— π °‘ ®°√√¡·≈–‚§√ß°“√ æ— ≤π“™π∫∑§«√¡ÿà ߇πâ 𧫓¡º ¡ °≈¡°≈◊ π√–À«à “ß¡πÿ …¬å °— ∫ ‘Ë ß·«¥ ≈â Õ¡¢Õß∑â Õß∂‘Ë π „Àâ §«“¡ ”§— ≠ °— ∫¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“æ◊È π∫â “π à ߇ √‘ ¡°“√ ¥”‡π‘ π™’ «‘ µ·∫∫æÕ‡æ’ ¬ß ‡√’ ¬∫ßà “¬ ‰¡à øÿÑ ß‡øÑ Õ ∫∑Õ¿‘ ª√“¬·≈– √ÿ ª „π∫√√¥“ªí ≠À“«‘ °ƒµ‘ ¢Õß‚≈° „πªí ®®ÿ ∫— π πÕ°‡Àπ◊ Õ®“°°“√‡ª≈’Ë ¬π ·ª≈ß∫√√¬“°“»¢Õß‚≈° §«“¡√à Õ¬ À√Õ¢Õß∑√— 欓°√∏√√¡™“µ‘ ·≈– °“√‡°‘ ¥¿“«–¡≈æ‘ … (pollution) ·≈â « §«“¡¬“°®π·≈–§«“¡Õ¥Õ¬“° ¢Õߪ√–™“°√ ‚¥¬‡©æ“–Õ¬à “ß¬‘Ë ß „πª√–‡∑»°”≈— ßæ— ≤π“·≈–ª√–‡∑» ¥â Õ¬æ— ≤π“ °Á ∂Ÿ °®— ¥«à “‡ªì πªí ≠À“∑’Ë Õ¬Ÿà „π¢—È π«‘ °ƒµ‘ ‡™à π‡¥’ ¬«°— π Õß§å °√ µà “ß Ê ∑—È ß¿“§√— ∞·≈–‡Õ°™π∑—È ß¿“¬ „πª√–‡∑»·≈–√–À«à “ߪ√–‡∑»µà “ß æ¬“¬“¡À“«‘ ∏’ °“√ ·≈–/À√◊ Õ¡“µ√- °“√„π°“√·°â ªí ≠À“¡“‚¥¬µ≈Õ¥ ∂÷ ßªí ®®ÿ ∫— πæ∫«à “¡’ ∫“ßæ◊È π∑’Ë ∑’Ë ªí ≠À“ §«“¡¬“°®π≈¥§«“¡√ÿ π·√ß≈ßÕ— 𠇪ì πº≈¡“®“°¡“µ√°“√¥— ß°≈à “« ·µà ∫“ßæ◊È π∑’Ë ªí ≠À“§«“¡¬“°®π¬— ß §ßª√“°ØÕ¬Ÿà °√≥’ ¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ æ‘ ®“√≥“®“°√–¥— ∫°“√æ— ≤π“¥â «¬ “¬µ“¢Õß§π¿“¬πÕ°Õ“®¡Õß«à “ ª√–‡∑»‡√“‰¡à ª√– ∫°— ∫¿“«–«‘ °ƒµ‘ ¥â “𧫓¡¬“°®π ‚¥¬·∑â ®√‘ ß·≈â « ª√–¡“≥√â Õ¬≈– ¯ı ¢Õߪ√–™“™π ∑’Ë Õ “»— ¬Õ¬Ÿà „ πæ◊È π∑’Ë ™π∫∑¬— ß § ß ª√– ∫ªí ≠À“π’È Õ¬Ÿà ·¡â ®–‰¥â ¡’ §«“¡ 欓¬“¡Õ¬à “ß¡“°®“°Àπà «¬ß“π ·≈–Õß§å °√∑’Ë ‡°’Ë ¬«¢â Õß™à «¬°— π·°â ‰¢ ·≈â «°Á µ“¡ ·µà ¿“«–§«“¡¬“°®π ¢Õß™“«™π∫∑°Á ¬— ߉¡à À¡¥ ‘È π‰ª ª√– ∫°“√≥å „π°“√·°â ªí ≠À“ §«“¡¬“°®π∑’Ë ‰¡à ª√– ∫º≈ ”‡√Á ® ‡∑à “∑’Ë §«√ ∫à ß∫Õ°∂÷ ß®ÿ ¥Õà ÕπÀ√◊ Õ¢â Õ ∫°æ√à ÕßÀ≈“¬ª√–°“√∑—È ß„π à «π ¢Õß (Ò) ·π«§‘ ¥„π°“√·°â ªí ≠À“ (°“√«“ß·ºπ®“° à «π°≈“ß °“√„™â ·∫∫®”≈Õߪ√–‡¿∑§√Õ∫®— °√«“≈ ·≈–°“√¬÷ ¥·π«§‘ ¥·≈–∑ƒ…Æ’ ¡“° ‡°‘ π‰ª ‡ªì πµâ π) ·≈– (Ú) «‘ ∏’ °“√ „π°“√ªØ‘ ∫— µ‘ („Àâ Àπà «¬ß“πÀ√◊ Õ Õß§å °√¢Õß√— ∞∑”Àπâ “∑’Ë ‰¡à ‡ªî ¥‚Õ°“ „Àâ ª√–™“™π‡®â “¢Õߪí ≠À“¡’ à «π√à «¡ ·≈–‡πâ π°“√„Àâ ·≈–°“√·®°·∂¡ ¡“°°«à “°“√ √â “ß∑— °…–§«“¡√Ÿâ „Àâ ™“«™π∫∑√Ÿâ ®— °™à «¬µ— «‡Õß ‡ªì πµâ π) ¥â «¬‡Àµÿ ¥— ß°≈à “« °“√·°â ªí ≠À“§«“¡ ¬“°®π„π™π∫∑ ¡§«√®–‰¥â ¡’ °“√ æ‘ ®“√≥“∑∫∑«π·π«§‘ ¥·≈–·π« ªØ‘ ∫— µ‘ °— π„À¡à ‡æ◊Ë ÕÀ“«‘ ∏’ °“√À√◊ Õ ¡“µ√°“√∑’Ë ¡’ §«“¡‡À¡“– ¡·≈– “¡“√∂·°â ªí ≠À“‰¥â ®√‘ ßÕ¬à “ß‡ªì π √Ÿ ª∏√√¡ ¢â Õ‡¢’ ¬ππ’È æ‘ ®“√≥“‡ÀÁ π«à “·π« §‘ ¥‡™‘ ßπ‘ ‡«»«‘ ∑¬“¡πÿ …¬å ´÷Ë ß¡’ §«“¡ Õ¥§≈â Õß°≈¡°≈◊ π°— ∫Õ’ °À≈“¬ ·π«§‘ ¥¥— ß∑’Ë ®–Õ¿‘ ª√“¬µà Õ‰ª πà “®– ‡ªì π·π«∑“ß°“√·°â ªí ≠À“§«“¡ ¬“°®π∑’Ë ¡’ ª√– ‘ ∑∏‘ º≈¡“°∑’Ë ÿ ¥ ‚¥¬ “√–¢Õß·π«§‘ ¥¥— ß°≈à “«‡ÀÁ π«à “ §«“¡‡ªì π∏√√¡™“µ‘ (nature) ¬à Õ¡ °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡æÕ‡À¡“–æÕ¥’ À√◊ Õ ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “§«“¡ ¡¥ÿ ≈ (balance) √–∫∫„¥°Á µ“¡∑’Ë ¡’ §«“¡ ¡¥ÿ ≈ √–∫∫ π—È π¬à Õ¡¡’ §«“¡¬—Ë ß¬◊ π (sustain- ability) À≈— °°“√„π°“√·°â ªí ≠À“ §«“¡¬“°®πµ“¡·π«§‘ ¥π’È ®÷ ߇πâ 𠧫“¡ — ¡æ— π∏å µ“¡∏√√¡™“µ‘ √–À«à “ß ¡πÿ …¬å °— ∫ ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ ‚¥¬‡πâ π°“√ æ÷Ë ßæ“Õ“»— ¬·≈–‡Õ◊È ÕÕ“∑√´÷Ë ß°— π·≈– °— π¢Õß∑—È ß Ú Õß§å ª√–°Õ∫ §«“¡§‘ ¥ ·≈–§«“¡‡™◊Ë Õ∑’Ë «à “¡“µ√°“√„π°“√ ·°â ªí ≠À“§«“¡¬“°®πµ“¡·π«§‘ ¥ ‡™‘ ßπ‘ ‡«»«‘ ∑¬“¡πÿ …¬å ‡ªì π¡“µ√°“√ ∑’Ë ‡À¡“– ¡·≈– “¡“√∂·°â ªí ≠À“ ‰¥â ¬◊ π¬— π·≈–Õâ “ßÕ‘ ߉¥â ®“°·π«§‘ ¥ Õ◊Ë π∑’Ë Õ¥§≈â Õß°— π·≈–‰¥â ∫√√≈ÿ º≈ ”‡√Á ®·≈â «„π∑“ߪؑ ∫— µ‘ ¥— ßπ’È - §«“¡ Õ¥§≈â Õß°— ∫·π« §‘ ¥‡™‘ ßæÿ ∑∏ª√— ™≠“ ç¡— ™¨‘ ¡“- ªØ‘ ª∑“é À√◊ Õ∑“ß “¬°≈“ß °“√ ¥”‡π‘ π™’ «‘ µ¥â «¬§«“¡æÕ‡À¡“–æÕ¥’ ‰¡à ¡“°‡°‘ π‰ª·≈–‰¡à πâ Õ¬®π‡°‘ π‰ª ¬à Õ¡æ∫°— ∫§«“¡ ÿ ¢∑’Ë ∂“«√ ‡ª√’ ¬∫ ‡ ¡◊ Õπ “¬æ‘ ≥‡¡◊Ë ÕÀ¬à Õπ‡°‘ π‰ª ¬à Õ¡‰¡à ‡°‘ ¥§«“¡‰æ‡√“–‡¡◊Ë Õ¥’ ¥ ∑”πÕߧ≈â “¬°— π “¬æ‘ ≥‡¡◊Ë Õµ÷ ߇°‘ π ‰ªÕ“®¢“¥ßà “¬‡¡◊Ë Õ¥’ ¥ °“√¢÷È π “¬ „Àâ æÕ‡À¡“–æÕ¥’ ¬à Õ¡∑”„Àâ ‰¥â ‡ ’ ¬ß ∑’Ë ‡ π“–‡¡◊Ë Õ¥’ ¥ - §«“¡ Õ¥§≈â Õß°— ∫·π« §‘ ¥ 燻√…∞°‘ ®æÕ‡æ’ ¬ßé ¢Õßæ√–