สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand °“√¢— ¥¢◊ πÕ¬à “ß ß∫„π — ß§¡ª√–™“∏‘ ª‰µ¬ : ∑√√»π–∑“ߪ√— ™≠“·≈–∫∑«‘ æ“°…å ‡™‘ ß®√‘ ¬»“ µ√å Vol. 32 No. 1 Jan.-Mar. 2007 64 ®–µâ Õßµ— ¥ ‘ π„®‡≈◊ Õ°°“√°√–∑” ‡™à π °“√∑’Ë µπ®–µâ Õ߇≈◊ Õ°«à “®–¬Õ¡√— ∫ ‚∑…ª√–À“√À√◊ Õ®–À≈∫Àπ’ °“√ ‰µ√à µ√Õß (reflection) ¥â «¬‡Àµÿ º≈ (logos) ‡ªì πæ◊È π∞“π∑’Ë ”§— ≠∑’Ë ÿ ¥¢Õß °“√µ— ¥ ‘ π„® ·≈–µπ°Á ‰¥â ∑”µ“¡π’È ‡Àµÿ º≈‡ªì π·√ß®Ÿ ß„®∑’Ë Ÿ ß ÿ ¥‰¡à „™à Õ“√¡≥å §«“¡√Ÿâ ÷ ° Ò¯ §”«à “ ‡Àµÿ º≈ (logos) ∑’Ë ‚ °√“µ’ „™â „𧫓¡À¡“¬ ¢Õß™“«°√’ °¢≥–π—È π‡ªì π‡Àµÿ º≈ Ÿ ß ÿ ¥·≈– ◊ ∫‡π◊Ë Õß¡“®“°æ√–‡ªì π‡®â “ ´÷Ë ß¡πÿ …¬å µâ Õß„™â ªí ≠≠“‰µ√à µ√Õß®÷ ß ®–‡¢â “„®‰¥â °“√°√–∑”¢Õß‚ °√“µ’ „π«“√– ÿ ¥∑â “¬∑’Ë ¬Õ¡¥◊Ë ¡¬“æ‘ …µ“¡ §”µ— ¥ ‘ π‡ªì π°“√· ¥ßÕÕ°∂÷ ß°“√ ‡§“√æ°ÆÀ¡“¬ °√Õ∫¢Õß — ߧ¡ ‡Õ‡∏π å ·µà ¢≥–‡¥’ ¬«°— π°“√¬— ß§ß ¬◊ π¬— π«‘ æ“°…å «‘ ®“√≥å °“√ª°§√Õß ·≈–°“√π— ∫∂◊ Õ»“ π“¢Õß™“«‡Õ‡∏π å · ¥ßÕÕ°∂÷ ß°“√¢— ¥¢◊ πÕ¬à “ß ß∫ ∂÷ ß·¡â ®–µâ Õ߉¥â √— ∫º≈√â “¬∑’Ë µ“¡¡“ ∑√√»π–¢Õßπ— °ª√— ™≠“ ¡— ¬ °≈“ßµÕπª≈“¬ ¡— ¬°≈“ßµÕπª≈“¬ª√–¡“≥ §√‘ µå »µ«√√…∑’Ë ÒÚ-Òı ‡ªì π™à «ß √–¬–‡«≈“¢Õߪ√— ™≠“Õ— ¡“®“√¬å (scholastic philosophy) ∑’Ë ¡’ ≈— °…≥– ”§— ≠§◊ Õ «‘ ∏’ °“√»÷ °…“°“√Õ∏‘ ∫“¬ Õ¬à “ß‡ªì π√–∫∫ „Àâ §«“¡ ”§— ≠·°à ‡√◊Ë ÕߢÕß¿“…“°“√„™â ‡Àµÿ º≈ °“√ ∫Ÿ √≥“°“√‡Àµÿ º≈ (reason) °— ∫»√— ∑∏“ (faith) „π°“√ ÕπÕ∏‘ ∫“¬»“ π“ §√‘ µå π— °ª√— ™≠“ à «π„À≠à ‡ªì ππ— ° ∫«™¢Õß»“ π“§√‘ µå ºŸâ ∑’Ë ¡’ ™◊Ë Õ‡ ’ ¬ß ·≈–¡’ §«“¡ ”§— ≠§πÀπ÷Ë ß§◊ Õ π— °∫ÿ ≠ ∑Õ¡— Õ–‰§«π— (St.Thomas Aquinas) Õ–‰§«π— ‡ªì π∫“∑À≈«ß§≥–‚¥¡‘ π‘ °— π (Dominican Order) ‰¥â ™◊Ë Õ«à “‡ªì π∑—È ß π— °‡∑««‘ ∑¬“·≈–π— °ª√— ™≠“ „π∑“ß ª√— ™≠“Õ–‰§«π— »÷ °…“ª√— ™≠“ Õ“√‘ ‚µ‡µ‘ ≈ ·≈–π”«‘ ∏’ °“√¢Õߪ√— ™≠“ Õ“√‘ ‚µ‡µ‘ ≈¡“Õ∏‘ ∫“¬‡√◊Ë Õß ”§— ≠¢Õß »“ π“§√‘ µå ‡™à π °“√Õ∏‘ ∫“¬«‘ ∏’ °“√ æ‘ Ÿ ®πå °“√¡’ Õ¬Ÿà ¢Õßæ√–‡ªì π‡®â “¥â «¬«‘ ∏’ Õ— 𵫑 ∑¬“ (teleology) §◊ Õ°“√Õâ “ß∂÷ ß ‘Ë ß∑—È ßÀ≈“¬∑’Ë ¡’ Õ¬Ÿà ¡’ ®ÿ ¥¡ÿà ßÀ¡“¬®“° ®ÿ ¥¡ÿà ßÀ¡“¬¢Õß ‘Ë ßµà “ß Ê ∑’Ë ª√“°ØÕ¬Ÿà ¡’ Õ¬Ÿà ·≈–¡πÿ …¬å √Ÿâ ‰¥â ¥â «¬ª√– ∫°“√≥å 𔉪 Ÿà °“√¡’ Õ¬Ÿà ¢Õßæ√–‡ªì π‡®â “´÷Ë ß ∑√߇ªì π®ÿ ¥¡ÿà ßÀ¡“¬ Ÿ ß ÿ ¥ πÕ°®“° π’È Õ–‰§«π— ¬— ß∫Ÿ √≥“°“√‡√◊Ë ÕߢÕß ‡Àµÿ º≈·≈–§«“¡»√— ∑∏“ °“√Õ∏‘ ∫“¬ ∏√√¡™“µ‘ ∑’Ë ‡ªì π√–∫∫‡™◊Ë Õ¡‚¬ß‰ª Ÿà æ√–‡ªì π‡®â “ Ò˘ „π‡√◊Ë ÕߢÕß°ÆÀ¡“¬Õ–‰§«π— ‰¥â ™◊Ë Õ«à “‡ªì πºŸâ π”§π ”§— ≠¢Õß·π« §‘ ¥∑’Ë ‡ªì π√–∫∫·≈–‡ªì π∑’Ë ¬Õ¡√— ∫¡“ µ≈Õ¥ (classic conception of law) §«“¡§‘ ¥∑’Ë ”§— ≠ª√–°“√·√°¢Õß Õ–‰§«π— §◊ Õ §«“¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “ß »’ ≈∏√√¡°— ∫°ÆÀ¡“¬ »’ ≈∏√√¡‡ªì π ¡“µ√∞“π∑’Ë ®–µ— ¥ ‘ π°ÆÀ¡“¬ À¡“¬ §«“¡«à “°ÆÀ¡“¬®–µâ Õ߉¥â √— ∫°“√ ª√–‡¡‘ πÀ√◊ Õµ√«® Õ∫®“°∑√√»π– ∑“ß»’ ≈∏√√¡ ®“°Àπ— ß ◊ Õ™◊Ë Õ Trea- tise on Law Õ–‰§«π— „Àâ §”Õ∏‘ ∫“¬ °ÆÀ¡“¬«à “ ç°ÆÀ¡“¬‰¡à „™à ‘Ë ßÕ◊Ë π„¥ πÕ°®“°‡Àµÿ º≈∑’Ë ‡ªì π√–∫∫‡æ◊Ë Õ §«“¡¥’ ‚¥¬ à «π√«¡ ª√–°“»„Àâ √— ∫√Ÿâ ∑—Ë «°— π‚¥¬ºŸâ ∑’Ë ª°§√ÕߥŸ ·≈ — ߧ¡é §«“¡‡™◊Ë Õæ◊È π∞“π¢ÕßÕ–‰§«π— §◊ Õ ºŸâ ∑’Ë ∫— ≠≠— µ‘ °ÆÀ¡“¬¡’ §«“¡ª√– ß§å „Àâ ª√–™“™πÕ¬Ÿà ¥’ ¡’ ÿ ¢·≈–∫— ≠≠— µ‘ °ÆÀ¡“¬‡æ◊Ë Õ§«“¡¥’ ‚¥¬ à «π√«¡ ¡’ ºŸâ ‚µâ ·¬â ߧ«“¡§‘ ¥¢ÕßÕ–‰§«π— «à “ °“√Õ∏‘ ∫“¬«à “°ÆÀ¡“¬§◊ Õ‡Àµÿ º≈∑’Ë ‡ªì π√–∫∫·≈–‡æ◊Ë Õ§«“¡¥’ ‚¥¬ à «π√«¡ π—È π¥Ÿ ‡ªì πÕÿ ¥¡§µ‘ ‡°‘ π‰ª Õ–‰§«π— Õ∏‘ ∫“¬‡√◊Ë Õßπ’È ‚¥¬·∫à ß°ÆÀ¡“¬ÕÕ° ‡ªì π Ù ™π‘ ¥ ‰¥â ·°à Ú Ò. °Æπ‘ √— π¥√ (eternal law) À¡“¬∂÷ ߧ«“¡‡ªì π√–‡∫’ ¬∫°Æ‡°≥±å ¢Õß®— °√«“≈‚¥¬Õߧå √«¡´÷Ë ßª°§√Õß ‚¥¬‡Àµÿ º≈¢Õßæ√–‡ªì π‡®â “ (divine reason) æ√–‡ªì π‡®â “ºŸâ ∑√߇ªì πºŸâ √â “ß ·≈–ºŸâ ª°§√Õß Ÿ ß ÿ ¥ §«“¡‡ªì π‰ª¢Õß ®— °√«“≈·≈–∑ÿ ° ‘Ë ß‰¡à ∂Ÿ °°”Àπ¥¥â «¬ ‡«≈“ ‰¡à ¡’ ∑’Ë ‘È π ÿ ¥®÷ ߇ªì π°Æπ‘ √— π¥√ Ú. °Æ∏√√¡™“µ‘ (natural law) ‡ªì π à «πÀπ÷Ë ß¢Õß°Æπ‘ √— π¥√·≈– ¡πÿ …¬å “¡“√∂‡¢â “„®‰¥â ¥â «¬‡Àµÿ º≈´÷Ë ß ‡ªì 𧫓¡ “¡“√∂æ‘ ‡»…¢Õß¡πÿ …¬å ·≈–°Æ∏√√¡™“µ‘ ∑”„Àâ ¡πÿ …¬å ¡’ ®ÿ ¥ ¡ÿà ßÀ¡“¬¢Õß™’ «‘ µ·≈–§«“¡ª√–惵‘ °“√°√–∑”∑’Ë ‡À¡“– ¡ °Æ∏√√¡™“µ‘ Û ª√–°“√ ”À√— ∫™’ «‘ µ¡πÿ …¬å ‰¥â ·°à °“√√— °…“™’ «‘ µ °“√¥”√ß√— °…“‡ºà “ æ— π∏ÿå °“√· «ßÀ“ — ®∏√√¡·≈– — ߧ¡ ∑’Ë ß∫ ÿ ¢ °Æ∏√√¡™“µ‘ ∑—È ß Û ª√–°“√ –∑â Õπ„Àâ ‡ÀÁ π∂÷ ßæ√–ª√– ß§å ¢Õß æ√–‡ªì π‡®â “ ”À√— ∫¡πÿ …¬å ∑’Ë æ√–Õߧå ∑√ß √â “ß¡“ Û. °Æ¢Õßæ√–‡ªì π‡®â “ (divine law) À¡“¬∂÷ ßÀ≈— °°“√∑’Ë π”¡πÿ …¬å