สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand °“√¢— ¥¢◊ πÕ¬à “ß ß∫„π — ß§¡ª√–™“∏‘ ª‰µ¬ : ∑√√»π–∑“ߪ√— ™≠“·≈–∫∑«‘ æ“°…å ‡™‘ ß®√‘ ¬»“ µ√å Vol. 32 No. 1 Jan.-Mar. 2007 60 °≈ÿà ¡∑’Ë Ù °“√· ¥ßÕÕ°¢Õß °≈ÿà ¡π’È ·µ°µà “߉ª®“° Û °≈ÿà ¡·√° ∑’Ë °≈à “«¡“ ‡æ√“–‡ªì π°“√‡ª≈’Ë ¬π√Ÿ ª ·∫∫®“°°“√¢— ¥¢◊ πÕ¬à “ß ß∫‡ªì π °“√„™â «‘ ∏’ √ÿ π·√߇æ◊Ë Õµà յ⠓π°ÆÀ¡“¬ À√◊ Õ‚§√ß°“√¢Õß√— ∞∫“≈∑’Ë µπ‰¡à ‡ÀÁ π ¥â «¬ «‘ ∏’ °“√‡™à ππ’È π”‰ª Ÿà °“√‡º™‘ ≠ Àπâ “√–À«à “ßΩÉ “¬ª√–∑â «ßÀ√◊ ÕΩÉ “¬ ¢— ¥¢◊ π°— ∫ΩÉ “¬√— ∞∫“≈√«¡‰ª∂÷ ß°“√ ¢¬“¬«ß‰ª Ÿà °“√‡ªì π»— µ√Ÿ °— π√–À«à “ß ΩÉ “¬ª√–∑â «ß°— ∫ΩÉ “¬∑’Ë π— ∫ πÿ π √— ∞∫“≈´÷Ë ß‡ªì πª√“°Ø°“√≥å ¢Õß°“√ ·∫à ßæ«° °“√¢“¥§«“¡ ¡“π©— π∑å „π — ß§¡·≈–Õ“®‡ªì 𠓇Àµÿ ∑’Ë ∑”„Àâ √— ∞∫“≈‰¡à Õ“®Õ¥∑π π‘Ë ß‡©¬ ®”‡ªì π µâ Õßµ— ¥ ‘ π„®¥”‡π‘ π°“√∫“ߪ√–°“√ ‡æ◊Ë ÕªÑ Õß°— πÕ— πµ√“¬∑’Ë ®–‡°‘ ¥·°à — ߧ¡ π— °ª√— ™≠“°“√‡¡◊ Õß∫“ß§π¡’ §«“¡ ‡ÀÁ π«à “ ‡¡◊Ë Õ„¥∑’Ë °“√¢— ¥¢◊ πÕ¬à “ß ß∫ ·ª√‡ª≈’Ë ¬π‡ªì π°“√„™â §«“¡√ÿ π·√ß °Á ∂◊ Õ‡ªì π®ÿ ¥‡√‘Ë ¡µâ π¢Õß°∫Ø·≈–π” ‰ª Ÿà °“√ªØ‘ «— µ‘ √— ∞ª√–À“√‡æ◊Ë Õ‡ª≈’Ë ¬π Õ”π“®°“√ª°§√Õß ·µà π— °ª√— ™≠“ °“√‡¡◊ Õß·≈–π— °®√‘ ¬»“ µ√å — ߧ¡ ∫“ߧπ‰¡à ‡ÀÁ π¥â «¬°— ∫¢â ÕÕ⠓ߥ— ß°≈à “« π’È ‚¥¬„Àâ ‡Àµÿ º≈«à “ °“√π”‡Õ“‡Àµÿ °“√≥å ∑’Ë ‡°‘ ¥„πÕ¥’ µ¡“°≈à “«Õâ “ß π— ∫ πÿ πÀ√◊ Õ§— ¥§â “π°“√°√–∑”„π ªí ®®ÿ ∫— π‰¡à „™à ‘Ë ß∑’Ë ‡À¡“– ¡ ‡æ√“– ¿“æ¢Õß — ߧ¡ ∂“π°“√≥å „πÕ¥’ µ °— ∫ªí ®®ÿ ∫— π¡’ §«“¡·µ°µà “ß°— 𠇙à π ∫“ß — ߧ¡∑’Ë ª°§√Õߥ⠫¬√–∫Õ∫ ¡∫Ÿ √≥“≠“ ‘ ∑∏‘ √“™¬å °Á ¬à Õ¡‰¡à ¡’ Õ”π“®·°â ‰¢°ÆÀ¡“¬∑’Ë ‰¡à ‡ªì π∏√√¡ ‰¥â ¥â «¬«‘ ∏’ °“√¢— ¥¢◊ πÕ¬à “ß ß∫ °“√ ª√–∑⠫߇√’ ¬°√â Õߥ⠫¬«‘ ∏’ °“√∑’Ë √ÿ π·√ß ®÷ ߇ªì π«‘ ∏’ ‡¥’ ¬«∑’Ë °√–∑”‰¥â ∑√√»π–·≈–«‘ ∏’ °“√¢Õß°≈ÿà ¡ ∑’Ë Ù Õ¬Ÿà πÕ°¢Õ∫¢à “¬¢Õß°“√¢— ¥¢◊ π Õ¬à “ß ß∫ ·µà °Á ∑”„Àâ ‡°‘ ¥ª√–‡¥Á π °“√‚µâ ·¬â ßµà Õ‰ª«à “ °“√°∫Ø°Á ¥’ °“√ ªØ‘ «— µ‘ √— ∞ª√–À“√°Á ¥’ ∂â “‡°‘ ¥¢÷È π®“° §«“¡¡ÿà ßÀ¡“¬‡æ◊Ë Õ‡√’ ¬°√â Õߧ«“¡‡ªì π ∏√√¡ §«“¡Õ¬Ÿà ¥’ ¡’ ÿ ¢¢Õß — ߧ¡®– ∂◊ Õ«à “‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë ‡À¡“– ¡§«√°√–∑” À√◊ Õ‰¡à ·≈–Õ–‰√§◊ Õ‡Àµÿ º≈ ”§— ≠∑’Ë √Õß√— ∫°“√°√–∑” °“√æ‘ ®“√≥“‡√◊Ë Õß ¥— ß°≈à “«π’È ®”‡ªì πµâ Õß»÷ °…“∑√√»π– ¢â Õ‚µâ ·¬â ߢÕßπ— °ª√— ™≠“°“√‡¡◊ Õß π— °®√‘ ¬»“ µ√å — ߧ¡·≈–‡Àµÿ °“√≥å ∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π„πÕ¥’ µ¡“‡ªì π à «πª√–°Õ∫ ∑√√»π–¢Õßπ— °ª√— ™≠“°√’ ° ‚∫√“≥ — ߧ¡°√’ °‚∫√“≥ª√–¡“≥ı ªï °à Õπ§√‘ µå »— °√“™ª√–°Õ∫¥â «¬ π§√√— ∞ (city-states) µà “ß Ê ∑’Ë ‡ªì πÕ‘ √– ¡’ √–∫∫°ÆÀ¡“¬ °“√ª°§√Õß ·≈– √–∫∫‡»√…∞°‘ ®‡ªì π¢Õßµπ‡Õß‚¥¬ ¡’ «— ≤π∏√√¡°√’ °‡ªì π·°πæ◊È π∞“π π§√√— ∞‡À≈à “π’È ∑’Ë ”§— ≠‰¥â ·°à ∑’ ∫’ (Thebes) °Õ√‘ π∑å (Gorinth) Õ“°Õ (Argos) ª“√å µ“ (Sparta) ·≈–‡Õ‡∏π å (Athens) ®“°∫— π∑÷ °∑“ߪ√–«— µ‘ - »“ µ√å ª“√å µ“‡ªì ππ§√√— ∞∑’Ë ¡’ §«“¡ ”§— ≠∑“ß°“√∑À“√ ¢≥–∑’Ë ‡Õ‡∏π å ‡ªì ππ§√√— ∞∑’Ë ‡®√‘ ≠√ÿà ߇√◊ Õ߇ªì π∫à Õ‡°‘ ¥ ¢Õߧ«“¡√Ÿâ ·≈–°“√ª°§√Õß√–∫Õ∫ ª√–™“∏‘ ª‰µ¬ ˆ °à Õπ∑’Ë °“√ª°§√Õß√–∫Õ∫ ª√–™“∏‘ ª‰µ¬®–‡°‘ ¥¢÷È π ‡Õ‡∏π å ª°§√Õß‚¥¬∫√√¥“ºŸâ ª°§√Õß∑’Ë ‰¡à „™à °…— µ√‘ ¬å ·µà ‰¥â Õ”π“®¡“¥â «¬«‘ ∏’ °“√ „¥«‘ ∏’ °“√Àπ÷Ë ß™“«°√’ °‡√’ ¬°ºŸâ ª°§√Õß ‡À≈à “π’È «à “ ç tyrants é* ´÷Ë ßµà “ß®“°§«“¡ À¡“¬µ“¡∑’Ë „™â „πªí ®®ÿ ∫— π „π ¡— ¬π—È π §”«à “ tyrants À¡“¬∂÷ ß ‡®â “π“¬À√◊ Õ À— «Àπâ “ (boss or chief) ´÷Ë ßÕ“®¡’ ∑—È ß §π∑’Ë ¥’ ·≈–‰¡à ¥’ °ÆÀ¡“¬∑’Ë „™â ‡ªì π À≈— °„π°“√ª°§√Õß ‰¥â ·°à °ÆÀ¡“¬ ¢Õß‚´≈Õπ (Solon û s constitution) µà Õ¡“∫√√¥“ºŸâ ª°§√Õ߇À≈à “π’È ‡°‘ ¥∑–‡≈“–«‘ «“∑·≈–¶à “°— π‡Õß ∑” „Àâ ∫√√¥“¢ÿ ππ“ß (aristocrats) ‡ª≈’Ë ¬π √–∫∫°“√∫√‘ À“√ª°§√Õß‚¥¬„Àâ ª√–™“™π‡¢â “¡“¡’ ∫∑∫“∑·≈–¡’ à «π √à «¡„π°“√ª°§√Õß ∑”„Àâ ‚§√ß √â “ß ¢Õß°“√∫√‘ À“√ª°§√Õߪ√–°Õ∫ ¥â «¬ ¿“ (a council) ´÷Ë ßª√–°Õ∫ ¥â «¬∫√√¥“¢ÿ ππ“ß∑’Ë ‰¥â ™◊Ë Õ«à “ 燪ì π ºŸâ ∑’Ë ¥’ ∑’Ë ÿ ¥é (the best men) ·≈–√— ∞- ¿“ (the assembly) ª√–°Õ∫¥â «¬ ª√–™“™π™“«°√’ °∑—È ßÀ¡¥∑’Ë ‰¡à √«¡ ºŸâ À≠‘ ß·≈–∑“ ¿“¡’ Àπâ “∑’Ë µ— ¥ ‘ π „®‡√◊Ë Õß∑’Ë ”§— ≠‚¥¬§«“¡‡ÀÁ π™Õ∫ ¢Õß√— ∞ ¿“ ¥â «¬‡Àµÿ ∑’Ë ª√–™“™π°√’ ° ¢≥–π—È π¡’ ®”π«π‰¡à ¡“° °“√ÕÕ° ‡ ’ ¬ß√— ∫√Õß≈ß¡µ‘ ®÷ ß°√–∑”‚¥¬ ª√–™“™πºŸâ ‡ªì π ¡“™‘ °¢Õß√— ∞ ¿“ * »— æ∑å √— ∞»“ µ√å Õ— ß°ƒ…-‰∑¬ ©∫— ∫√“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ∫— ≠≠— µ‘ «à “ ∑√√“™