สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ æÿ ∑∏»“ π“π‘ °“¬‡∂√«“∑ ·≈–°“√ªØ‘ √Ÿ ª¢Õßπ— °π« ¡— ¬π‘ ¬¡„πª√–‡∑»‰∑¬ (µà Õ) Vol. 32 No. 1 Jan.-Mar. 2007 24 ˆÙ Ling, Trevor. The Buddha › Buddhist Civilisation in India and Ceylon . London: Temple Smith, 1973, 74. ˆı ‡Õ° “√∑’Ë ‡æ‘Ë ßÕâ “ß∂÷ ß, Àπâ “ ˜. ‡πâ π∑’Ë ªí ®‡®°∫ÿ §§≈ À√◊ Õ‰¡à ‡™à ππ—È π°Á Õ“® π— ∫ πÿ 𧫓¡‡ÀÁ π¢ÕßÕπ— πµå ·≈–π— °Õπÿ √— °…π‘ ¬¡§πÕ◊Ë π Ê ∑’Ë ∂◊ Õ «à “æÿ ∑∏»“ 𓇪ì π ∂“∫— πÕ¬à “ßÀπ÷Ë ß æ√–‰µ√ªî Æ°¡’ ¢â Õ§«“¡À≈“¬µÕπ ∑’Ë °≈à “«Õ¬à “ß™— ¥‡®π∂÷ ß «√√§å π√° «‘ ≠≠“≥ ·≈–ª√“°Ø°“√≥å Õ◊Ë π Ê „π·ßà ∑’Ë ‡ªì π¿æ¿Ÿ ¡‘ À√◊ Õ — µ«–∑’Ë ¡’ ®√‘ ß ·≈–°Á ¡’ ¢â Õ§«“¡Õ’ °À≈“¬µÕπ‡™à π°— π ∑’Ë ‰¡à ¬Õ¡√— ∫§«“¡‡™◊Ë Õ‡√◊Ë Õß¿“«–‡Àπ◊ Õ ∏√√¡™“µ‘ ‡™à ππ—È π ‡∑√‡«Õ√å À≈‘ ß — ߇°µ«à “ æÿ ∑∏»“ π“¡’ ª√–«— µ‘ ‡°’Ë ¬« °— ∫°“√¬Õ¡„Àâ ¡’ §«“¡‡™◊Ë Õ ç‡√◊Ë Õß æ«°Õ¡πÿ …¬å ´÷Ë ß‡ªì π∑’Ë ¬°¬à Õß π— ∫∂◊ Õ ‡≈◊Ë Õ¡„ À√◊ Õ∫Ÿ ™“ ¢Õߪ√–™“™π∑—Ë «‰ª ®”π«π¡“°é ˆÙ Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ ‡¢“°Á — ߇°µ¥â «¬«à “ ∂÷ ß·¡â æÿ ∑∏»“ π“®– ¬Õ¡„Àâ ¡’ §«“¡‡™◊Ë Õµ“¡·∫∫™“«∫â “π ¥— ß°≈à “«·≈â «°Á µ“¡ æ√–æÿ ∑∏Õß§å ‰¥â ∑√ßÀâ “¡æ√–¿‘ °…ÿ ‰«â ‚¥¬‡©æ“– ¡‘ „Àâ ‡¢â “‰ª¡’ à «π√à «¡„π°‘ ®°√√¡‡°’Ë ¬«°— ∫ æ≈— ßÀ√◊ Õª√“°Ø°“√≥å ‡Àπ◊ Õ∏√√¡™“µ‘ À≈‘ ߉¥â ¬°¢â Õ§«“¡„πæ√–«‘ π— ¬ªî Æ°∑’Ë °≈à “«∂÷ ßæ√–¥”√— ¢Õßæ√–æÿ ∑∏Õß§å ¡“· ¥ß‰«â ¥— ßπ’È ¿‘ °…ÿ ∑—È ßÀ≈“¬ æ«°‡∏Õ‰¡à æ÷ ߇√’ ¬πÀ√◊ Õ Õπ»‘ ≈ª–™—È πµË ” (‡¥√— ®©“π«‘ ™“) Õ— π‰¥â ·°à °“√∑”π“¬Õ𓧵 °“√„™â ‡«∑¡πµå °“√¥Ÿ ‚™§≈“ß ‚À√“»“ µ√å °“√ ∫«ß √«ß‡∑«¥“ °“√∑”§ÿ ≥‰ ¬ ·≈–°“√‡ªì πÀ¡Õ‡∂◊Ë Õπ ˆı À≈— °§” Õπ„πæÿ ∑∏»“ π“ π‘ °“¬‡∂√«“∑π—È π Õ“®µ’ §«“¡‰¥â ·µ° µà “ß°— π‰ªÕ¬à “ß°«â “ߢ«“ß ·≈–Õ“®„™â π— ∫ πÿ 𧫓¡‡ÀÁ π‡√◊Ë Õß®‘ µ«‘ ≠≠“≥ À√◊ Õ — ߧ¡∑’Ë ·µ°µà “ß°— πÕÕ°‰ª‰¥â ¥— ßπ—È π ®÷ ߇ªì π°“√¬“°∑’Ë ®–ª√–‡¡‘ π °“√µ’ §«“¡À≈— °§” Õπ„πæÿ ∑∏- »“ π“π‘ °“¬‡∂√«“∑¢Õß™“«æÿ ∑∏ π— °ªØ‘ √Ÿ ª ‚¥¬¬÷ ¥§«“¡´◊Ë Õµ√ß®ß√— ° µà Õæ√–æÿ ∑∏æ®πå À√◊ Õæ√–‰µ√ªî Æ° ·µà ‡æ’ ¬ßÕ¬à “ß‡¥’ ¬« ‡¡◊Ë Õæ‘ ®“√≥“„π ·ßà ∑ƒ…Æ’ À√◊ ÕÀ≈— °§” Õπ·≈â « ‡√“ æÕ®– √ÿ ª‰¥â «à “ ∂÷ ß·¡â ®–¡’ ¢â Õ¢— ¥·¬â ß Õ¬Ÿà À≈“¬·Àà ß„π√“¬≈–‡Õ’ ¬¥¢Õß º≈ß“π¢Õß∑à “π°Á µ“¡ ‚¥¬∑—Ë «‰ª·≈â « ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ‰¥â ª√– ∫º≈ ”‡√Á ® ‡ªì πÕ¬à “ß¥’ „π°“√µ’ §«“¡æ√–‰µ√ªî Æ° ÕÕ°¡“‡ªì π·π«§‘ ¥∑’Ë ”§— ≠·≈–·ª≈° „À¡à ´÷Ë ß Õ¥§≈â Õßµâ Õß°— π„π«ß°«â “ß ∑—È ß°— ∫ª°√≥å ∑’Ë ∑à “π¬Õ¡√— ∫«à “∑√ß ‘ ∑∏‘ Õ”π“® ·≈–°— ∫§«“¡§“¥À«— ß ∑“ß¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“¢Õßπ— °π« ¡— ¬π‘ ¬¡ ·µà ‡¡◊Ë Õæ‘ ®“√≥“„π·ßà °“√‡¡◊ ÕßÀ√◊ Õ — ߧ¡«‘ ∑¬“·≈â « ‡√“°Á Õ“® √ÿ ª‰¥â ‡™à π °— π«à “ ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ‡ªì ππ— °Õÿ ¥¡§µ‘ π‘ ¬¡∑’Ë ‰¡à ¬Õ¡√— ∫§«“¡‡™◊Ë Õ·∫∫ª√–- ™“π‘ ¬¡ ·≈–‰¡à ‡ÀÁ π§ÿ ≥§à “§«“¡ ”§— ≠ ∑’Ë æÿ ∑∏»“ π“„π√Ÿ ª¢Õß ∂“∫— π¡’ µà Õ§π‰∑¬∑—Ë «‰ª ´÷Ë ß‰¥â ·°à ™“«π“ °√√¡°√ ¢â “√“™°“√æ≈‡√◊ Õπ À√◊ Õ ∑À“√ §”«‘ æ“°…å «‘ ®“√≥å ¢Õß™“« æÿ ∑∏À— «Õπÿ √— °…π‘ ¬¡Õ¬à “߇™à π Õπ— πµå ‡ π“¢— π∏å ·≈–∫ÿ ≠¡’ ‡¡∏“ß°Ÿ √ π—È π ∂◊ Õ‰¥â «à “‡ªì π ‘Ë ß∫à ß∫Õ°∂÷ ß°“√∑’Ë ∑à “π æÿ ∑∏∑“ ‰¡à “¡“√∂ªØ‘ √Ÿ ªæÿ ∑∏»“ π“ π‘ °“¬‡∂√«“∑„Àâ ‡ªì π∑’Ë ¬Õ¡√— ∫°— π Õ¬à “ß°«â “ߢ«“߉¥â Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ „π∫√√¥“™π™—È π °Æ¸ ¡æ’ „À¡à ¢Õ߉∑¬π—È π¡’ °≈ÿà ¡™“« æÿ ∑∏À— « ¡— ¬„À¡à °≈ÿà ¡‡≈Á ° Ê °≈ÿà ¡Àπ÷Ë ß ∑’Ë ¬Õ¡√— ∫«à “ß“π¢Õß∑à “πæÿ ∑∏∑“ ¡’ π— ¬ ”§— ≠Õ¬à “ß¬‘Ë ß„π∑“ß — ߧ¡·≈– »“ π“ ¬°µ— «Õ¬à “ß«à “ „π°“√ ”√«® §«“¡‡™◊Ë Õ∑“ß»“ π“¢Õßπ— °«‘ ™“°“√ ‰∑¬®”π«π Ú¯Ù §π „π¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬ ¢Õß√— ∞√«¡ ı ·Àà ß ‡¥«‘ ¥ °Õ ≈‘ ß ‰¥â æ∫«à “ ¡’ π— °«‘ ™“°“√®”π«π‡æ’ ¬ß √â Õ¬≈– Úı ‡∑à “π—È π∑’Ë ‡™◊Ë Õ«à “™“µ‘ Àπâ “ ¡’ ®√‘ ß ·≈– à «π„À≠à ‰¡à ¡’ §«“¡‡ÀÁ π ‡°’Ë ¬«°— ∫À≈— °§” ÕπÕ◊Ë π Ê „πæÿ ∑∏- »“ π“ Õ¬à “ß‡™à ππ‘ ææ“π·≈–°√√¡ «à “®–‡ªì π‰ª‰¥â ®√‘ ßÀ√◊ Õ‰¡à ∂÷ ß°√–π—È π π— °«‘ ™“°“√ à «π„À≠à °Á ‡ÀÁ π«à “ À≈— ° ¢Õߧ«“¡‰¡à ‡∑’Ë ¬ß·∑â §◊ ÕÕπ‘ ®®µ“π—È π