สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ æÿ ∑∏»“ π“π‘ °“¬‡∂√«“∑ ·≈–°“√ªØ‘ √Ÿ ª¢Õßπ— °π« ¡— ¬π‘ ¬¡„πª√–‡∑»‰∑¬ (µà Õ) Vol. 32 No. 1 Jan.-Mar. 2007 18 ‰¡à æâ π ‡√◊Ë Õßπ’È ‡ÀÁ π‰¥â ™— ¥®“°°“√∑’Ë §”Õ∏‘ ∫“¬‡°’Ë ¬«°— ∫§«“¡∑ÿ °¢å „π§— ¡¿’ √å «‘ ÿ ∑∏‘ ¡√√§‰¥â √«¡‡Õ“§«“¡·°à ‡®Á ∫ µ“¬∑“ß√à “ß°“¬‡¢â “‰«â ¥â «¬¥— ßπ’È ç‡æ√“– ¡’ °“√‡°‘ ¥‡ªì 𠓇Àµÿ ®÷ ß¡’ §«“¡·°à ·≈–§«“¡µ“¬ §«“¡‚»° §«“¡√Ë ”‰√ √”æ— π §«“¡‰¡à ∫“¬°“¬ §«“¡‰¡à ∫“¬„® ·≈–§«“¡§— ∫·§â π„® π—Ë π§◊ Õ ¡’ §«“¡∑ÿ °¢å ∑—È ß¡«≈‡°‘ ¥¢÷È πé Ù˘ Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ‡ÀÁ π«à “ §«“¡∑ÿ °¢å Õ— π‡ªì π¿“«–∑’Ë æÿ ∑∏»“ π“ Õπ„Àâ ‡√“‡Õ“™π–„Àâ ‰¥â π—È π ‡ªì πº≈®“°°“√‡°‘ ¥¢Õߧ«“¡ ¬÷ ¥∂◊ Õµ— «‡Õ߇ªì 𠔧— ≠‡∑à “π—È π ‰¡à „™à º≈¢Õß°“√‡°‘ ¥∑“ß√à “ß°“¬ ¥— ßπ—È π ∑à “π®÷ ßπ‘ ¬“¡§«“¡∑ÿ °¢å «à “‡ªì π‡√◊Ë Õß ¢Õß®‘ µ„®‚¥¬‡©æ“– ¥— ߢâ Õ§«“¡ µà Õ‰ªπ’È §π‡√“‡°‘ ¥∑“ß√à “ß°“¬§√—È ß‡¥’ ¬«·≈â «°Á µ“¬§√—È ß‡¥’ ¬« ·µà Õ“®®–‡°‘ ¥·≈– µ“¬∑“ß®‘ µ„®‰¥â À≈“¬ Ê §√—È ß ·¡â ·µà „π«— π‡¥’ ¬« ‡√“°Á Õ“®‡°‘ ¥·≈–µ“¬‰¥â À≈“¬√Õ∫ ...·≈–„π·µà ≈–§√—È ß [∑’Ë ¡’ °“√‡°‘ ¥∑“ß®‘ µ„®] ¡— π°Á §◊ Õ∑ÿ °¢å ¥â «¬‡Àµÿ π’È §«“¡∑ÿ °¢å ∑’Ë °≈à “«∂÷ ß„πÀ≈— °§” Õπ∑“ß∏√√¡–®÷ ßÀ¡“¬∂÷ ߧ«“¡∑ÿ °¢å ∑“ß„® ı Ù˘ Buddhaghosa. The Path of Purification › Visuddhimagga . Translated by Bhikkhy Nanamoli. 4th ed., Kandy, Sri Lanka: Buddhist Publication Society, 1979, XVII, 2. ı æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ . ¥«ßµ“∑’Ë ‡ÀÁ π∏√√¡ . °√ÿ ߇∑æœ : ”π— °Àπ— ß ◊ Õ∏√√¡∫Ÿ ™“. æ.». ÚıÒÒ Àπâ “ ˘. π—Ë π§◊ Õ ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ‡ÀÁ π«à “ §«“¡∑ÿ °¢å ‡æ’ ¬ßÕ¬à “ß‡¥’ ¬«∑’Ë ¡’ π— ¬ ”§— ≠∑“ß»“ π“°Á §◊ Õ§«“¡∑ÿ °¢å ∑“ß „®À√◊ Õ‚√§∑“ß„® ∑à “π‰¡à ‰¥â ªØ‘ ‡ ∏ §«“¡ ”§— ≠¢Õß∑ÿ °¢å ∑“ß°“¬ ·µà ∑à “π‰¡à ∂◊ Õ«à “‡√◊Ë Õßπ’È ¡’ §«“¡ ”§— ≠„π ·ßà ¢Õß»“ π“ §«“¡À¡“¬°Á §◊ Õ«à “ ‡π◊Ë Õß®“°§«“¡∑ÿ °¢å ∑“ß°“¬¡’ “‡Àµÿ Õ¬Ÿà „π‚≈°∑“ß«— µ∂ÿ ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ®÷ ß ∂◊ Õ«à “°“√∫√√‡∑“∑ÿ °¢å ∑“ß°“¬ “¡“√∂ „™â «‘ ∏’ ∑“ß«— µ∂ÿ ‰¥â ‚¥¬‰¡à ®”‡ªì πµâ Õß Õ“»— ¬«‘ ∏’ ∑“ß»“ π“À√◊ Õ∑“ß®‘ µ„® √ÿ ª·≈â « „π√–∫∫¢Õß∑à “πæÿ ∑∏∑“ π—È π §«“¡∑ÿ °¢å ∑’Ë ‡°‘ ¥®“°Õ«‘ ™™“µ“¡ π— ¬∑“ß»“ π“‰¡à ∂◊ Õ«à “√«¡Õ¬Ÿà °— ∫ °“√‡°‘ ¥∑“ß√à “ß°“¬Õ¬à “ßÀ≈’ °‰¡à æâ π ∑à “π‡ÀÁ π«à “°“√‡°‘ ¥¡’ √à “ß°“¬Õ¬Ÿà „π ‚≈°·Àà ß«— µ∂ÿ „™à «à “®–‡ªì π ∂“π–∑’Ë ∫°æ√à Õ߇ ¡Õ‰ª °“√∑’Ë ∑à “π‰¥â ¢®— ¥ ‡Õ“§«“¡À¡“¬·Ωߥ⠓π≈∫ÕÕ°‰ª ®“°°“√‡°‘ ¥¡’ √à “ß°“¬¢÷È π„π‚≈°·Àà ß «— µ∂ÿ ‡™à ππ’È π— ∫«à “‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë ”§— ≠ ∑’Ë ÿ ¥ ‘Ë ßÀπ÷Ë ß„π√–∫∫°“√µ’ §«“¡·∫∫ „À¡à ¢Õß∑à “π ‡Àµÿ º≈¢Õ߇√◊Ë Õßπ’È ´÷Ë ß ºŸâ ‡¢’ ¬π®–°≈à “«∂÷ ßÕ’ °„π∫∑À≈— ß Ê ¡’ Õ¬Ÿà «à “ ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ª√– ß§å ®– ¬°‡≈‘ °∏√√¡‡π’ ¬¡¥—È ß‡¥‘ ¡„ππ‘ °“¬ ‡∂√«“∑ ∑’Ë ·¬°∫∑∫“∑™“«æÿ ∑∏ÕÕ° ‡ªì π¶√“«“ ºŸâ ¢â Õ߇°’Ë ¬«Õ¬Ÿà °— ∫‡√◊Ë Õß ∑“ß‚≈°ΩÉ “¬Àπ÷Ë ß °— ∫Õ’ °ΩÉ “¬Àπ÷Ë ß§◊ Õ æ√–¿‘ °…ÿ ºŸâ µ— ¥¢“¥®“°‡√◊Ë Õß∑“ß‚≈° °“√‡≈‘ °∏√√¡‡π’ ¬¡π’È ®–∑”‰¥â ¥â «¬ °“√¬Õ¡„Àâ ¶√“«“ “¡“√∂ªØ‘ ∫— µ‘ ∏√√¡µ“¡·∫∫∑’Ë æ√–¿‘ °…ÿ ‡§¬ªØ‘ ∫— µ‘ ¡“·µà ‡¥‘ ¡·≈–°“√„Àâ §ÿ ≥§à “∑“ß®‘ µ «‘ ≠≠“≥·°à ß“π∑’Ë ¶√“«“ ∑”Õ¬Ÿà „π — ß§¡ ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ·ª≈§«“¡À¡“¬ ¢Õß‚≈°π’È ·≈–™’ «‘ µ„𙓵‘ π’È «à “ ‡ªì π Õ“≥“∫√‘ ‡«≥„𧫓¡Àà «ß„¬¢Õß æÿ ∑∏»“ π“ ·≈–‡ªì π ∂“π∑’Ë ”À√— ∫ ∫”‡æÁ ≠µπ„Àâ æâ π∑ÿ °¢å µ“¡¢π∫ ª√–‡æ≥’ ·≈â « §”«à “ ç‚≈°é „πÀ≈— ° §” Õπ„πæÿ ∑∏»“ π“®–À¡“¬∂÷ ß ‚≈°„π∑“ß«— µ∂ÿ Õ¬Ÿà ‚¥¬ª√‘ ¬“¬ §◊ Õ ‚≈°∑’Ë ‡ªì 𥑠π‡ªì πÀ‘ π√«¡∑—È ß ‘Ë ß∑—È ß À≈“¬∑—È ßª«ß∑’Ë Õ“»— ¬Õ¬Ÿà „π‚≈° §” §”π’È ¬— ß„™â „𧫓¡À¡“¬¢Õß‚≈° Õ◊Ë π Ê Õ¬à “ß‡™à π «√√§å ·≈–π√°Õ’ ° ¥â «¬ Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ §”«à “ ç‚≈°é „𠧵‘ ∑“ßæÿ ∑∏»“ 𓬗 ß¡’ §«“¡À¡“¬ Õ’ °Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß´÷Ë ß‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫·ßà ¡ÿ ¡ ∑’Ë ‡ªì π≈∫ §◊ Õ§«“¡‰¡à ‡∑’Ë ¬ß·∑â ·≈– §«“¡∑ÿ °¢å ·µà ‡√“§«√µ—È ß¢â Õ — ߇°µ «à “ ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ‰¥â µ’ §«“¡§”«à “ ç‚≈°é µ“¡·∫∫¿“…“∏√√¡¢Õß∑à “π ‰«â ¥— ßπ’È