สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ æÿ ∑∏»“ π“π‘ °“¬‡∂√«“∑ ·≈–°“√ªØ‘ √Ÿ ª¢Õßπ— °π« ¡— ¬π‘ ¬¡„πª√–‡∑»‰∑¬ (µà Õ) Vol. 32 No. 1 Jan.-Mar. 2007 14 Õß™“µ‘ ... ‘ ∫™“µ‘ ... Àπ÷Ë ß√â Õ¬™“µ‘ Àπ÷Ë ßæ— π™“µ‘ Àπ÷Ë ß· 𙓵‘ ºà “π™à «ß‡«≈“ À≈“¬°— ªªá °— ≈ªá ∑’Ë ‚≈°π’È ‡°‘ ¥·≈–·µ°∑”≈“¬‰ª Ûı ·¡â «à “‡√“®– “¡“√∂µ’ §«“¡§” «à “ 癓µ‘ é À√◊ Õ ç°“√‡°‘ ¥é „π¢â Õ§«“¡ ¢â “ß∫ππ’È µ“¡·∫∫¿“…“∏√√¡ ‚¥¬ „Àâ §«“¡À¡“¬‡ªì π°“√°à Õ‡°‘ ¥§«“¡ √Ÿâ ÷ °‡ªì πµ— «µπ ·≈–µ’ §«“¡§”«à “ ç‚≈°é «à “À¡“¬∂÷ ß¿“«–∑“ß®‘ µÕ¬à “ß Àπ÷Ë ß°Á µ“¡ ¬— ß¡’ ¢â Õ§«“¡Õ◊Ë π Ê Õ’ ° „πæ√– ÿ µµ— πµªî Æ°∑’Ë °≈à “«∂÷ ß°“√ ‡°‘ ¥∑“ß√à “ß°“¬·≈–Õ“®µ’ §«“¡„𠇙‘ ߇ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫·∫∫π“¡∏√√¡‰¥â ¬“°°«à “π’È ¬°µ— «Õ¬à “ß„π ‘ ß§“≈°- Ÿ µ√ ´÷Ë ß¡’ ¢â Õ§«“¡∑’Ë æ√–æÿ ∑∏‡®â “ ∑√ßµ— °‡µ◊ Õπ¶√“«“ ™◊Ë Õ ‘ ߧ“≈°– ‚¥¬µ√— «à “ ∫ÿ §§≈∑’Ë ª√–惵‘ µ“¡ æ√–«‘ π— ¬„π»“ π“¢Õßæ√–Õߧå π—È π µ“¡∏√√¡¥“·≈â «¬à Õ¡®–ªØ‘ ∫— µ‘ ‡æ◊Ë Õ‡Õ“™π–‚≈°∑—È ß Õß... ∑—È ß‚≈°π’È ·≈–‚≈°Àπâ “ „π¿“¬¿“§Àπâ “‡¡◊Ë Õ‡¢“µ“¬‡æ√“–√à “ß°“¬·µ° ≈“¬≈ß Õ√‘ ¬ “«°ºŸâ π—È π ¬à Õ¡ ‡¢â “∂÷ ß ÿ §µ‘ ‚≈° «√√§å ‡ªì π∏√√¡¥“ Ûˆ Ûı ‚ªµ≈‘ ¬ Ÿ µ√ ¡— ™¨‘ ¡π‘ °“¬ æ√–‰µ√ªî Æ° ‡≈à ¡∑’Ë ÒÛ §“∂“∑’Ë ıÙ Àπâ “ Û˘-Ù. Ûˆ ‘ ߧ“≈° Ÿ µ√ ∑’ ¶π‘ °“¬ æ√–‰µ√ªî Æ° ‡≈à ¡∑’Ë ÒÒ §“∂“∑’Ë Ò˜Ù Àπâ “ ÒÛ˘. Û˜ Buddhaghosa. The Path of Purification › Visuddhimagga . Translated by Bhikkhu Nanamoli. 4th ed., Kandy, Sri Lanka: Buddhist Publication Society, 1979, XVI, 33. ‡√“®÷ ߇ÀÁ π‰¥â «à “°“√∑’Ë ∑à “πæÿ ∑∏- ∑“ ‚µâ ·¬â ߧ” Õπ∑’Ë ¬Õ¡√— ∫°— π¡“ ¬“«π“π‡™à ππ’È ¬à Õ¡‰¡à „™à ‡√◊Ë Õ߇≈à π‡≈¬ Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ ‡√“§«√ — ߇°µ«à “ „π æ√– ÿ µµ— πµªî Æ°‡Õ߉¡à ¡’ ‡√◊Ë ÕߢÕß §«“¡‡™◊Ë Õ‡°’Ë ¬«°— ∫°“√‡°‘ ¥„À¡à ª√“°Ø Õ¬Ÿà „πÀ≈— °§«“¡‡™◊Ë ÕÀ√◊ ÕÀ≈— °§” Õ𠔧— ≠ Ê ¢Õßæÿ ∑∏»“ π“ „π°“√ ªØ‘ ‡ ∏‡√◊Ë Õß°“√‡°‘ ¥„À¡à ∑à “πæÿ ∑∏- ∑“ ®÷ ߢ— ¥·¬â ß∑—È ß°— ∫§«“¡‡™◊Ë Õ¥—È ß‡¥‘ ¡ ·≈–°— ∫¢â Õ§«“¡∫“ßµÕπ„πæ√–‰µ√ ªî Æ° ·µà ∑à “π‰¡à ‰¥â ¢— ¥·¬â ß°— ∫À≈— ° §” Õπæ◊È π∞“πÕ¬à “ß‡™à π Õπ— µµ“ Õπ‘ ®®µ“ ∑ÿ °¢å À√◊ Õπ‘ ææ“π °“√∑’Ë ∑à “πæ√â Õ¡®–¢— ¥·¬â ß·¡â °√–∑—Ë ß°— ∫ ∫“ß à «π∫“ßµÕπ¢Õßæ√– ÿ µµ— πµ- ªî Æ° πÕ°‡Àπ◊ Õ®“°∑’Ë ‰¥â ªØ‘ ‡ ∏ ‘ ∑∏‘ Õ”π“®¢Õßæ√–Õ¿‘ ∏√√¡ªî Æ°·≈– Õ√√∂°∂“¢Õߪî Æ° à «ππ’È ‰ª·≈â « ®÷ ß · ¥ß„Àâ ‡ÀÁ π«à “ «‘ ∏’ °“√µ’ §«“¡æÿ ∑∏- »“ π“„π·π«„À¡à ¢Õß∑à “ππ—È π ‡πâ π ‡√◊Ë ÕßÀ≈— °§” Õπ ‰¡à „™à µ— «§— ¡¿’ √å ·µà Õ¬à “ß„¥ π—Ë π°Á §◊ Õ«à “ ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ¡ÿà ß∑’Ë ®–𔇠πÕ§”µ’ §«“¡§” Õπ „πæÿ ∑∏»“ π“π‘ °“¬‡∂√«“∑µ“¡ ·∫∫∑’Ë Õ¥§≈â Õß°— ∫À≈— °§” Õπ ”À√— ∫∑à “πæÿ ∑∏∑“ ‡Õß·≈â « §«“¡ ¡’ ‡Àµÿ º≈ Õ¥§≈â Õßµâ Õß°— π°— ∫À≈— ° §” Õπæ◊È π∞“π„πæÿ ∑∏»“ π“π—Ë π ‡Õß §◊ Õ ‘Ë ß ”§— ≠∑’Ë ÿ ¥∑’Ë ™’È ™— ¥∂÷ ß ‘ ∑∏‘ Õ”π“®¢Õߧ”µ’ §«“¡À≈— °§” Õπ ·¡â «à “æ√–‰µ√ªî Æ°®–„Àâ ·π«∑“ß·≈– §«“¡À¬—Ë ß‡ÀÁ π‡°’Ë ¬«°— ∫∏√√¡– ∑à “π æ√–æÿ ∑∏‚¶…“®“√¬å ‰¥â · ¥ß ‰«â Õ¬à “ß™— ¥‡®π„π§— ¡¿’ √å «‘ ÿ ∑∏‘ ¡√√§«à “ ∑à “π‰¡à ª√– ß§å „Àâ ·ª≈§«“¡À¡“¬ ¢Õß ç™“µ‘ é À√◊ Õ°“√‡°‘ ¥ ´÷Ë ß‡ªì π°ß´’Ë ∑’Ë ÒÒ „π«ß√Õ∫ªØ‘ ®® ¡ÿ ª∫“∑ „π‡™‘ ß ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫ ∑à “π°≈à “««à “°“√‡°‘ ¥π—È π §«√∂◊ Õ«à “‡ªì πº≈°“√ª√–°Õ∫æ√â Õ¡‡ªì π°Õß (¢— π∏å ) ∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È ππ— ∫µ—È ß·µà µÕπ∑’Ë ¡’ µ— « ‡™◊Ë Õ¡‚¬ß„Àâ ‡°‘ ¥„À¡à (ªØ‘ π∏‘ «‘ ≠≠“≥) ®π∂÷ ßµÕπ∑’Ë ∑“√°§≈Õ¥ÕÕ°®“°§√√¿å ¢Õß¡“√¥“ Û˜