สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ æÿ ∑∏»“ π“π‘ °“¬‡∂√«“∑ ·≈–°“√ªØ‘ √Ÿ ª¢Õßπ— °π« ¡— ¬π‘ ¬¡„πª√–‡∑»‰∑¬ (µà Õ) Vol. 32 No. 1 Jan.-Mar. 2007 12 ˜. ‡«∑π“ °“√‡°‘ ¥Õ“√¡≥å ‡¡◊Ë Õ¡’ §«“¡√Ÿâ ÷ °∑“ß°“¬À√◊ Õ„® ¯. µ— ≥À“ §«“¡Õ¬“°„π«— µ∂ÿ ·Àà ßÕ“√¡≥å ˆ Õ¬à “ß∑’Ë √— ∫√Ÿâ ‰¥â ˘. Õÿ ª“∑“𠧫“¡¬÷ ¥¡—Ë π∂◊ Õ ¡—Ë π„π«— µ∂ÿ ·Àà ßÕ“√¡≥å Ò. ¿æ °“√ª√“°Ø¢÷È π ÒÒ. ™“µ‘ °“√‡°‘ ¥µ“¡‡ß◊Ë Õπ‰¢ ¢Õß¿æ ÒÚ. ™√“¡√≥– §«“¡·°à ·≈– §«“¡µ“¬ ™√“¡√≥–· ¥ß∂÷ ߧ«“¡∑ÿ °¢å √–∑¡∑’Ë ‡ªì πº≈¡“®“°°“√‡°‘ ¥(™“µ‘ ) ÛÒ ´÷Ë ß°Á ¡’ “‡Àµÿ ◊ ∫‡π◊Ë Õß¡“®“°ªí ®®— ¬ µà “ß Ê √«¡ Ò Õ¬à “ß°à ÕπÀπâ “π—È π ‚¥¬‡√‘Ë ¡µâ π∑’Ë §«“¡‰¡à √Ÿâ (Õ«‘ ™™“) °“√ª√– ∫°— ∫™√“¡√≥–π’È ∂◊ Õ«à “‡ªì π ‡ß◊Ë Õπ‰¢∑’Ë ∑”„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡‰¡à √Ÿâ Õ’ °∑Õ¥ Àπ÷Ë ß ·≈–‡ªì π®ÿ ¥‡√‘Ë ¡µâ π¢Õß«ß√Õ∫ ªØ‘ ®® ¡ÿ ª∫“∑«ß„À¡à µà Õ‰ª ¥— ßπ—È π ªØ‘ ®® ¡ÿ ª∫“∑®÷ ߇ªì π — ß “√«— ØÀ√◊ Õ «ß®√Õÿ ∫“∑«å „π∑ÿ °§«“¡À¡“¬ ‚¥¬∑’Ë ¢—È πµÕπ·µà ≈–¢—È πµÕπ„π«ß®√π’È ‰¥â √— ∫ ‡™◊È Õ¡“®“°¢—È πµÕπ°à ÕπÀπâ “ ·≈– ‡ªì π‡™◊È Õ„Àâ ·°à ¢—È πµÕπ∂— ¥‰ª ªØ‘ ®® ¡ÿ ª∫“∑‡ªì π∑’Ë ¬Õ¡√— ∫ π— ∫∂◊ Õ ◊ ∫µà Õ°— π¡“«à “ ‡ªì π∞“πÀ≈— ° ∑“ß∑ƒ…Æ’ ”À√— ∫Õ∏‘ ∫“¬°√–∫«π °“√‡°‘ ¥„À¡à æ√–æÿ ∑∏‚¶…“®“√¬å ‰¥â ·ª≈§«“¡À¡“¬¢Õß´’Ë °”∑—È ß ÒÚ ´’Ë „π°ß·Àà ß°“√°à Õ‡°‘ ¥À√◊ Õ«ß≈â Õ ¿«®— °√«à “ °‘ π‡«≈“ Û ™à «ßÕ“¬ÿ ¢Õß §π‡√“ ·≈–‰¥â ‡¢’ ¬π‰«â „π§— ¡¿’ √å «‘ ÿ ∑∏‘ - ¡√√§«à “ ™à «ßÕ“¬ÿ „πÕ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π ·≈–Õ𓧵 §◊ Õ™à «ß‡«≈“∑—È ß “¡ [¢Õߪؑ ®® ¡ÿ ª∫“∑] „π∫√√¥“™à «ßÕ“¬ÿ ‡À≈à “π’È ‡√“§«√®–‡¢â “„®µ“¡∂â Õ¬§”„πª°√≥å «à “ ªí ®®— ¬ Ú Õ¬à “ß §◊ Õ §«“¡‰¡à √Ÿâ (Õ«‘ ™™“) °— ∫°“√ª√ÿ ß·µà ß∑“ß®‘ µ ( — ߢ“√) Õ¬Ÿà „π™à «ßÕ¥’ µ ªí ®®— ¬ ∂— ¥¡“√«¡ ¯ Õ¬à “ß´÷Ë ß‡√‘Ë ¡¥â «¬§«“¡√— ∫√Ÿâ («‘ ≠≠“≥) Õ¬Ÿà „π™à «ßªí ®®ÿ ∫— π à «πªí ®®— ¬ Ú Õ¬à “ß ÿ ¥∑â “¬ §◊ Õ °“√‡°‘ ¥ (™“µ‘ ) °— ∫§«“¡·°à ·≈–§«“¡µ“¬ (™√“¡√≥–) Õ¬Ÿà „π™à «ßÕ𓧵 ÛÚ „𧔷ª≈§«“¡¢Õßæ√–æÿ ∑∏- ‚¶…“®“√¬å π—È π ∑à “π‰¥â Õ∏‘ ∫“¬∂÷ ß °“√‡°‘ ¥„À¡à ‚¥¬¬÷ ¥¢â Õ ¡¡ÿ µ‘ ‡°’Ë ¬« ÛÒ §”«à “ 癓µ‘ é „π¿“…“∫“≈’ ¡’ §«“¡À¡“¬µ√ßµ“¡µ— «Õ— °…√«à “ ç°“√‡°‘ ¥é ·µà ‚¥¬∑—Ë «‰ª¡— °®–„™â „𧫓¡À¡“¬«à “ ç°“√‡°‘ ¥„À¡à é ¥â «¬ πÕ°®“°π’È ç™“µ‘ é ¬— ßÕ“®„™â „𧫓¡À¡“¬¢Õß ç™’ «‘ µé °Á ‰¥â Õ¬à “ß‡™à π„π§”«à “ 癓µ‘ °à Õπé ·≈– 癓µ‘ Àπâ “é œ≈œ ÛÚ Buddhaghosa. The Path of Purification › Visuddhimagga . Translated by Bhikkhu Nanamoli. 4th ed., Kandy, Sri Lanka: Buddhist Publica- tion Society, 1979, XVII, 287. ÛÛ Sunthorn Na-rangsi. The Buddhist Concept of Karma and Rebirth . Bangkok: Mahamakut Rajavidyalaya Press, 1976, 191. «‘ ≠≠“≥∑”Àπâ “∑’Ë Ú Õ¬à “ß §◊ Õ °“√√Ÿâ ∂÷ ß«— µ∂ÿ ∑’Ë ºà “π‡¢â “¡“∑“ßÕ“¬µπ– ·≈– °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥°√–· ®‘ µ∑’Ë Õ¬Ÿà ≈÷ °≈߉ª (¿«— ߧå ) Õ— π‡ªì π∞“πÀ≈— °¢Õßªí ®‡®°∫ÿ §§≈ ÛÛ µ“¡§«“¡‡™◊Ë Õ¥—È ß‡¥‘ ¡·≈â « §«“¡ √— ∫√Ÿâ „π√–¥— ∫ ç≈÷ °≈߉ªé À√◊ Õ„π√–¥— ∫ ¿«— ߧå ∂◊ Õ°— π«à “‡ªì π∞“πÀ≈— °¢Õß ‡Õ°≈— °…≥å ”À√— ∫∫ÿ §§≈·µà ≈–§π ·≈–‡æ◊Ë Õ„Àâ Õ¥§≈â Õß°— ∫À≈— °§” Õπ ‡°’Ë ¬«°— ∫Õπ— µµ“ Õ’ °∑—È ßÀ≈’ °‡≈’Ë ¬ß π— ¬∑’Ë ™’È ∫à ß«à “ À≈— °§” Õπ‡°’Ë ¬«°— ∫ °“√‡°‘ ¥„À¡à °”Àπ¥„Àâ ¡’ Õߧ¿“«–∑’Ë ‡°‘ ¥„À¡à „𙓵‘ µà “ß Ê ∑’Ë ◊ ∫‡π◊Ë Õß°— π °— ∫§«“¡ — ¡æ— π∏å ·∫∫æ‘ ‡»…√–À«à “ß «‘ ≠≠“≥ (§«“¡√— ∫√Ÿâ ) °— ∫ — ߢ“√ (°“√ª√ÿ ß·µà ß®‘ µ) ÿ π∑√ ≥ √— ß…’ „Àâ §«“¡‡ÀÁ π«à “ „πªØ‘ ®® ¡ÿ ª∫“∑ π—È π