สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ¿— ∑√æ√ ‘ √‘ °“≠®π 257 ªï ∑’Ë ÛÚ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬. Úıı °“√°√–∑”¥â «¬§«“¡ ”π÷ °„π Àπâ “∑’Ë ‡ªì π°“√°√–∑”∑’Ë ª√“»®“° §«“¡‡ÀÁ π·°à µ— « ‰¡à À«— ߺ≈ª√–‚¬™πå µÕ∫·∑π ·µà °√–∑”‡æ√“–‡ÀÁ π«à “ °“√°√–∑”π—È π‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë ∂Ÿ °µâ Õß ‡ªì π Àπâ “∑’Ë ∑’Ë ¡πÿ …¬å §«√µâ Õß∑” §«“¡ ”π÷ °‡™à ππ’È ‡°‘ ¥®“°°“√„™â ‡Àµÿ º≈ ¿“§ªØ‘ ∫— µ‘ ¢Õߧπ‡√“ ´÷Ë ß‡∑’ ¬∫‡§’ ¬ß °— π‰¥â °— ∫°“√°√–∑”Àπâ “∑’Ë ‡æ◊Ë ÕÀπâ “∑’Ë ´÷Ë ß‡°‘ ¥®“°ªí ≠≠“·≈–°“√ªØ‘ ‡ ∏ °‘ ‡≈ µ— ≥À“µ“¡∑— »π–¢Õß∑à “π æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ ¥— ß∑’Ë ∑à “πÕ∏‘ ∫“¬«à “ §π‡√“®–∑”Õ–‰√ µâ Õß¡’ «— µ∂ÿ ª√– ߧå ∑’Ë ¡ÿà ßÀ¡“¬Õ— π∂Ÿ °µâ Õ߇ ’ ¬°à Õπ·≈â « °Á ∑” ∑’ π’È °Á ∑”¥â «¬°“√∑”ß“π‡æ◊Ë Õß“π ∑”Àπâ “∑’Ë ‡æ◊Ë ÕÀπâ “∑’Ë π’È °Á ‡√’ ¬°«à “ Àπâ “∑’Ë ∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï ¡— π‡ªì π§π´◊Ë Õ — µ¬å ÿ ®√‘ µ §¥‚°ß‰¡à ‰¥â ‰¡à ‚ßà ‰¡à ‡¢≈“ ‰¡à Õ–‰√‰ªÀ¡¥ §«“¡∑ÿ ®√‘ µ§¥‚°ß®π°√–∑—Ë ßÕ— π∏æ“≈∑“ß«‘ ≠≠“≥π’È ¡— π‡°‘ ¥¢÷È π‡æ√“–‰¡à ‰¥â ∑”Àπâ “∑’Ë ‡æ◊Ë ÕÀπâ “∑’Ë ¡— π∑”Àπâ “∑’Ë ‡æ◊Ë Õ‡ß‘ π ‡æ◊Ë Õ°‘ ‡≈ µ— ≥À“ ‡æ◊Ë Õ∫”√ÿ ß∫”‡√Õ ·≈â «„π∑’Ë ÿ ¥ ‡√“Õ¬Ÿà Õ¬à “ß‰¡à ¡’ ‡√“ ‰¡à ¡’ ‡¢“ Úı Ú) °“√°√–∑”∑“ß®√‘ ¬∏√√¡ ∑’Ë “¡“√∂¬°√–¥— ∫‡ªì π°Æ “°≈‰¥ â ¥— ß∑’Ë §“πµå °≈à “««à “ ç®ß∑”µ“¡À≈— ° §«“¡ª√–惵‘ ´÷Ë ß∑à “π “¡“√∂¡ÿà ß À¡“¬„Àâ ¡— π°≈“¬‡ªì π°Æ “°≈„π ¢≥–‡¥’ ¬«°— π‰¥â é Úˆ „π·ßà π’È ‘Ë ß„¥ °Á µ“¡∑’Ë ‡√“µâ Õß°“√∑” ‘Ë ßπ—È π‡√“¬à Õ¡ „Àâ ºŸâ Õ◊Ë π∑”‰¥â ‚¥¬‰¡à ¡’ ¢â Õ·¡â ‘Ë ß„¥ ∑’Ë ‡√“∑”‰¥â ·µà ‰¡à Õ¬“°„Àâ ºŸâ Õ◊Ë π∑” ‘Ë ßπ—È π¬à Õ¡‰¡à §«√∑”‡æ√“–‰¡à Õ¥ §≈â Õß°— ∫°Æ»’ ≈∏√√¡·≈–‰¡à ‡ªì π “°≈ ‡™à π ‡√“µâ Õß°“√¢‚¡¬¢ÕߢÕߺŸâ Õ◊Ë π ·µà ‰¡à Õ¬“°„Àâ ºŸâ Õ◊Ë π¢‚¡¬¢ÕߢÕ߇√“ Û) °“√°√–∑”∑’Ë ‰¡à ‡Õ“‡ª√’ ¬∫ ‡æ◊Ë Õπ¡πÿ …¬å ·≈–‰¡à „™â ¡πÿ …¬å ‡ªì 𠇧√◊Ë Õß¡◊ Õ °“√°√–∑”‡™à ππ’È ‡√“√Ÿâ ‰¥â ¥â «¬‡Àµÿ º≈¿“§ªØ‘ ∫— µ‘ «à “ ç®ß°√–∑” µà Õ‡æ◊Ë Õπ¡πÿ …¬å ∑—È ß‚¥¬µ— «¢Õß∑à “π ‡ÕßÀ√◊ Õ„™â „Àâ ºŸâ Õ◊Ë π∑”¥â «¬§«“¡ ”π÷ ° «à “‡æ◊Ë Õπ¡πÿ …¬å ¡’ ®ÿ ¥À¡“¬ª≈“¬∑“ß ¢Õßµπ‡Õß ·≈–Õ¬à “°√–∑”√“«°— ∫«à “ æ«°‡¢“‡ªì π‡§√◊Ë Õß¡◊ Õ¢Õ߇√“„π∑ÿ ° °√≥’ é Ú˜ §“πµå ∂◊ Õ«à “ ¡πÿ …¬å ·≈– — µ«å ∑’Ë ¡’ ‡Àµÿ º≈∑—È ßª«ß¡’ ™’ «‘ µÕ¬Ÿà µ“¡°”Àπ¥ ¢Õßµπ‡Õß ‰¡à „™à ‡ªì π‡§√◊Ë Õß¡◊ Õ„Àâ ºŸâ „¥¡“∫ß°“√‰¥â à «π ‘Ë ß∑’Ë ‰¡à ¡’ √√∂¿“æ‡Àµÿ º≈¬à Õ¡‰¡à ¡’ §ÿ ≥§à “„π µ— «‡Õß ®÷ ߇√’ ¬°«à “ ç ‘Ë ßé ´÷Ë ß·µ°µà “ß ®“° ‘Ë ß¡’ ™’ «‘ µ∑’Ë ¡’ ‡Àµÿ º≈∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ ‡ªì π ç∫ÿ §§≈é °“√À≈Õ°„™â ¡πÿ …¬å ºŸâ Õ◊Ë π‡ªì π‡§√◊Ë Õß¡◊ Õ‡æ◊Ë Õ„Àâ ‡√“∫√√≈ÿ «— µ∂ÿ ª√– ß§å µ“¡∑’Ë ‡√“ª√“√∂π“ ®÷ ß ‡ªì π°“√°√–∑”∑’Ë ‡≈«„π∑“ß®√‘ ¬∏√√¡ µ“¡®√‘ ¬»“ µ√å ¢Õߧ“πµå π— °ª√— ™≠“Õ’ °ΩÉ “¬Àπ÷Ë ß¡’ ∑— »π– ·µ°µà “ß®“°‡æ≈‚µ·≈–§“πµå ‚¥¬ ‰¡à ‡™◊Ë Õ«à “°“√∑”¥’ ·≈–∑”™—Ë «‡ªì π‡√◊Ë Õß ∑’Ë æ‘ ®“√≥“‰¥â ¥â «¬‡Àµÿ º≈ ·µà ‡ªì π ‡√◊Ë ÕߢÕßÕ“√¡≥å §«“¡√Ÿâ ÷ °µà “ßÀ“° π— °ª√— ™≠“°≈ÿà ¡π’È §◊ Õ æ«°Õ“‡«§π‘ ¬¡ (emotivism) ´÷Ë ß¡’ ∑— »π–«à “ §”∑’Ë „™â ‡√’ ¬°§ÿ ≥§à “µà “ß Ê ‡™à π 秫“¡ °µ— ≠êŸ é 秫“¡´◊Ë Õ — µ¬å ÿ ®√‘ µé 秫“¡¬ÿ µ‘ ∏√√¡é ‡°‘ ¥®“°‡®µ§µ‘ (attitude) ∑’Ë „™â Õ“√¡≥å „π°“√µ— ¥ ‘ π π— °ª√— ™≠“∑’Ë ®–°≈à “«∂÷ ß„π∑’Ë π’È ‰¥â ·°à ‡¥«‘ ¥ ŒŸ ¡ (David Hume, §.». Ò˜ÒÒ-§.». Ò˜˜ˆ) π— °ª√— ™≠“ ·π«ª√– ∫°“√≥å π‘ ¬¡™“«Õ— ß°ƒ… ‡´Õ√å Õ— ≈‡ø√¥ ®Ÿ ≈ å ·Õ√å (Sir Alfred Jules Ayer, §.». Ò˘Ò-§.». Ò˘¯˘) ·≈– ™“√å ≈ å µ’ ‡«π — π (Charles Stevenson, §.». Ò˘¯- §.». Ò˘˜˘) π— °ª√— ™≠“™“«Õ‡¡√‘ °— 𠇥«‘ ¥ ŒŸ ¡ ‡™◊Ë Õ«à “ §”µà “ß Ê ∑’Ë „™â „π∑“ß®√‘ ¬»“ µ√å ‡™à π ¥’ ™—Ë « ∂Ÿ ° Úı æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ , ∫√¡∏√√¡ (©∫— ∫¬à Õ) (°√ÿ ߇∑æœ : ÿ ¢¿“æ„®, ÚıÚı), Àπâ “ ¯. Úˆ Immanuel Kant, Groundwork of the Metaphysic of Morals, p. 48. Ú˜ ‡√◊Ë Õ߇¥’ ¬«°— π, Àπâ “ ÒÛˆ.