สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand °“√°√–µÿâ πÕ“√¡≥å ‡æ◊Ë Õª√–‚¬™πå ∑“ß®√‘ ¬∏√√¡ Vol. 32 No. 2 Apr.-Jun. 2007 256 ç‡Àµÿ º≈é ¡’ Õ‘ ∑∏‘ æ≈‡Àπ◊ Õµ— ≥À“ À√◊ Õ§«“¡Õ¬“° ®‘ µ«‘ ≠≠“≥·≈– 惵‘ °√√¡¢Õ߇√“°Á ®–¡’ §«“¡æÕ¥’ (temperance) ‡¡◊Ë Õ„Àâ ç‡Àµÿ º≈é à ߇ √‘ ¡°“√∑”ß“π¢Õß®‘ µ (spirit) ‡√“¬à Õ¡ “¡“√∂¡’ §ÿ ≥∏√√¡§◊ Õ§«“¡ °≈â “À“≠‰¥â ·≈–‡¡◊Ë ÕÕß§å ª√–°Õ∫ ∑—È ß Û à «π§◊ Õ ç‡Àµÿ º≈é ®‘ µ ·≈– µ— ≥À“¡’ §«“¡°≈¡°≈◊ π°— π (justice) ¬à Õ¡∑”„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡¬ÿ µ‘ ∏√√¡ ´÷Ë ß ‡ªì π§ÿ ≥∏√√¡ Ÿ ß ÿ ¥ ç‡Àµÿ º≈é „π∑— »π–¢Õ߇æ≈‚µ ‡ªì π ¡√√∂¿“æ∑“ß®‘ µ«‘ ≠≠“≥∑’Ë ¡’ Õ¬Ÿà µ“¡∏√√¡™“µ‘ ¢Õß¡πÿ …¬å ‡™à 𠇥’ ¬«°— ∫§«“¡Õ¬“°´÷Ë ß‡ªì 𧫓¡ √Ÿâ ÷ °µ“¡Õ”π“®ΩÉ “¬µË ”∑’Ë ∂Ÿ °°√–µÿâ π ®“°ª√– “∑ — ¡º— °Á ‡ªì π∏√√¡™“µ‘ Õ’ ° à «πÀπ÷Ë ß¢Õß¡πÿ …¬å ‡™à π°— π „π ¢≥–∑’Ë §π∑—Ë «‰ªÕ“®æÕ„®„Àâ Õ“√¡≥å §«“¡√Ÿâ ÷ °‡ªì π‡§√◊Ë Õß™’È π”™’ «‘ µ ‡æ≈‚µ °≈— ∫欓¬“¡∑’Ë ®–™— °™«π§π‡√“„Àâ ‡ÀÁ π§ÿ ≥§à “¢Õß ç‡Àµÿ º≈é „π°“√ æ— ≤π“§ÿ ≥∏√√¡ Õ‘ ¡¡“πŸ ‡Õ≈ §“πµå (Immanuel Kant, §.». Ò˜ÚÙ-§.». Ò¯Ù) π— °ª√— ™≠“™“«‡¬Õ√¡— π‡ªì πÕ’ °ºŸâ Àπ÷Ë ß ∑’Ë „Àâ §«“¡ ”§— ≠µà Õ∫∑∫“∑¢Õß ‡Àµÿ º≈ ‡¢“¡’ ∑— »π–«à “ ¢â Õ∂°‡∂’ ¬ß ∑“ß®√‘ ¬»“ µ√å ‡ªì π‡√◊Ë Õß∑’Ë µâ ÕßÕ“»— ¬ °“√µ— ¥ ‘ π¥â «¬‡Àµÿ º≈ ‚¥¬‡©æ“– Õ¬à “ß¬‘Ë ß‡Àµÿ º≈¿“§ªØ‘ ∫— µ‘ (practical reason) ‡Àµÿ º≈¿“§ªØ‘ ∫— µ‘ ∑”ß“π ‚¥¬‡ √’ ·≈–‰¡à ºà “π°≈‰°∑“ߧ«“¡§‘ ¥ §π∑ÿ °§π¡’ ‡Àµÿ º≈¿“§ªØ‘ ∫— µ‘ ‡ªì π à «πÀπ÷Ë ß¢Õß‚§√ß √â “ß∑“ß®‘ µ ∂â “ ‡√“‰¡à ª≈à Õ¬µπ‡Õß„Àâ ‡ªì π∑“ ¢Õß ª√– “∑ — ¡º— ·≈–§«“¡‚πâ ¡‡Õ’ ¬ß ∑“ßÕ“√¡≥å (inclinations) ‡√“°Á ®– “¡“√∂„™â ‡Àµÿ º≈¿“§ªØ‘ ∫— µ‘ ‡¢â “∂÷ ß §«“¡®√‘ ß·≈–‡√◊Ë Õß∑“ß»’ ≈∏√√¡‰¥â ‚¥¬µ√ß ‡™à π °“√√Ÿâ ®— °æ√–‡®â “ ·≈–°“√√Ÿâ ¥’ √Ÿâ ™—Ë « §“πµå Õ∏‘ ∫“¬«à “ ‡√“ “¡“√∂µ— ¥ ‘ π°“√°√–∑”Õ¬à “ß „¥Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß«à “∂Ÿ °À√◊ Õº‘ ¥‰¥â Õ¬à “ß ‡ªì πª√π— ¬ (objective) ‚¥¬„™â ‡Àµÿ º≈¥— ß°≈à “« πÕ°®“°π’È ‡Àµÿ º≈¿“§ ªØ‘ ∫— µ‘ °Á ∑”„Àâ ‡√“√Ÿâ «à “ ‡√“∑” ‘Ë ß∑’Ë ∂Ÿ ° µâ Õ߇æ√“–¡— π∂Ÿ °µâ Õß ‰¡à „™à ‡æ√“– °“√°√–∑”π—È π à ߇ √‘ ¡µ— ≥À“À√◊ Õ §«“¡ π„®„πµ— «µπ¢Õ߇√“‡Õß ÚÛ À≈— °°“√¢Õ߇Àµÿ º≈¿“§ªØ‘ ∫— µ‘ ¡’ Õ¬Ÿà Û ª√–°“√§◊ Õ Ò) °“√∑” ‘Ë ßµà “ßÊ ¥â «¬§«“¡ ”π÷ °„πÀπâ “∑’Ë ‰¡à „™à ¥â «¬Õ“√¡≥å §«“¡√Ÿâ ÷ ° ¥— ß∑’Ë §“πµå Õ∏‘ ∫“¬«à “ °“√ª°ªÑ Õß™’ «‘ µ¢Õßµπ‡Õ߇ªì πÀπâ “∑’Ë ·≈–πÕ°®“°π’È ‡√“∑ÿ °§π°Á ¡’ „® ‚πâ ¡‡Õ’ ¬ß‚¥¬µ√ß∑’Ë ®–∑”‡™à ππ—È π ¥â «¬‡Àµÿ º≈¥— ß°≈à “« °“√¡— «·µà «‘ µ°°— ß«≈ ∑’Ë ®–¶à “µ— «µ“¬ ´÷Ë ß§π à «π¡“°¡— °‡ªì π°— π ¬à Õ¡ª√“»®“°§ÿ ≥§à “∑“ß®‘ µ ·≈– À≈— °§«“¡ª√–惵‘ ª√–®”„® (maxim) ¢Õ߇√“°Á ®–ª√“»®“°§ÿ ≥§à “∑“ß »’ ≈∏√√¡ ·≈–°≈“¬‡ªì π°“√ª°ªÑ Õß™’ «‘ µµ“¡Àπâ “∑’Ë ‰¡à „™à ¥â «¬§«“¡ ”π÷ °„π Àπâ “∑’Ë „π∑“ßµ√ß°— π¢â “¡ §«“¡º‘ ¥À«— ß·≈–§«“¡∑ÿ °¢å ∑√¡“πÕ¬à “ß ‘È πÀ«— ß ‰¥â ∑”„Àâ √ ™“µ‘ ¢Õß™’ «‘ µÀ¡¥ ‘È π‰ª §π∑’Ë ∫Õ∫™È ” ·µà ¡’ ®‘ µ«‘ ≠≠“≥‡¢â ¡·¢Á ß ·≈–‡§’ ¬¥·§â π„π™–µ“°√√¡¢Õßµπ‡°‘ π°«à “∑’Ë ®–∑â Õ∂Õ¬¬Õ¡·æâ ¬à Õ¡¬◊ πÀ¬— ¥ √Õ§Õ¬§«“¡µ“¬ ·≈–¬— ߧß√— °…“™’ «‘ µ¢Õßµπµà Õ‰ª ∑—È ß Ê ∑’Ë ‰¡à ‰¥â √— °™’ «‘ µ ¢Õßµπ‡≈¬ ·µà ‡æ√“–§«“¡ ”π÷ °„πÀπâ “∑’Ë µà “ßÀ“° ‡¡◊Ë Õ‡ªì π‡™à ππ’È À≈— °§«“¡ ª√–惵‘ ¢Õ߇¢“°Á ¡’ “√–∑“ß»’ ≈∏√√¡ ÚÙ ÚÛ Harry J. Gensler, Earl W. Spurgin, and James C. Swindal (eds.), Ethics: Contemporary Readings (New York: Routledge, 2004), p. 154. ÚÙ Immanuel Kant, Groundwork of the Metaphysic of Morals, quoted in H.J. Paton (New york: Harper & Row, Publishers, Inc., 1964), pp. 65, 66.