สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand °“√°√–µÿâ πÕ“√¡≥å ‡æ◊Ë Õª√–‚¬™πå ∑“ß®√‘ ¬∏√√¡ Vol. 32 No. 2 Apr.-Jun. 2007 252 ¢Õß∫ÿ §§≈ ‡™à π — ß§¡∑’Ë à ߇ √‘ ¡°“√ ‡Õ“√— ¥‡Õ“‡ª√’ ¬∫°— π°Á ®–∑”„Àâ ¡“™‘ ° ¢Õß — ߧ¡¡’ ™’ «‘ µÕ¬Ÿà Õ¬à “ß™‘ ߥ’ ™‘ ߇¥à π ‡Õ“‡ª√’ ¬∫·≈–À— °≈â “ß°— π Ò π— °®‘ µ«‘ ∑¬“Õ’ °∑à “πÀπ÷Ë ß§◊ Õ Õ— ≈‡ø√¥ ·Õ¥‡≈Õ√å (Alfred Adler; §.». Ò¯˜-Ò˘Û˜) ®‘ µ·æ∑¬å ·≈– π— °§‘ ¥π— °‡¢’ ¬π™“«Õ‡¡√‘ °— π‡™◊È Õ “¬ ÕÕ ‡µ√’ ¬ºŸâ ¡’ ∑— »π–«à “ 惵‘ °√√¡ ∫ÿ §≈‘ °¿“æ ·≈–Õ“√¡≥å ¢Õߧπ‡√“ ‰¥â √— ∫°“√°√–µÿâ π·≈–À≈à Õ‡≈’È ¬ß®“° ªØ‘ — ¡æ— π∏å ¢Õ߇√“°— ∫ ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡∑“ß — ߧ¡ πÕ°®“°π’È ·√ß®Ÿ ß„® ”§— ≠∑’Ë §√Õ∫ߔ惵‘ °√√¡ à «π„À≠à ¢Õ߇√“ °Á §◊ Õ §«“¡Õ¬“°¡’ ª¡‡¥à π Õ¬“°¡’ §«“¡À¡“¬„π — ß§¡ ·≈–欓¬“¡ ™¥‡™¬ª¡¥â Õ¬¢Õßµπ °“√‰¥â √— ∫°“√ µÕ∫ πÕß®“° — ߧ¡∑”„Àâ ‡√“¡’ §«“¡ ÿ ¢·≈–§«“¡‰¡à ¡Õ¬“°„π — ß§¡ ∑”„Àâ ‡√“¡’ §«“¡∑ÿ °¢å ÒÒ §«“¡§‘ ¥¢Õß ·Õ¥‡≈Õ√å ∑”„Àâ ‡√“‡¢â “„®Õ“√¡≥å ¢Õß §π∫“ߧπ À√◊ Õ∫“ß°≈ÿà ¡„π — ß§¡‰¥â «à “¡’ ∑’Ë ¡“®“°·√ß®Ÿ ß„®·∫∫„¥ ·≈– 𔉪 Ÿà 惵‘ °√√¡∑’Ë ∂Ÿ °ª√–‡¡‘ π„π ∑“ßµà “ß Ê ®“°ºŸâ Õ◊Ë π‰¥â Õ¬à “ß‰√ ¡’ ª√–‡¥Á π∑’Ë πà “§‘ ¥«à “ ºŸâ ∑’Ë ∂Ÿ °§√Õ∫ß” ¥â «¬Õ“√¡≥å Õ— π‡ªì π∏√√¡™“µ‘ ¢Õß ™’ «‘ µ¡πÿ …¬å π—È π®– “¡“√∂ª√–‡¡‘ π µπ‡Õß·≈–ºŸâ Õ◊Ë π„π‡√◊Ë Õߥ’ ™—Ë «Õ¬à “ß ‡ªì πª√π— ¬ (objective) ‰¥â Õ¬à “ß‰√ ¥√.‚ ¿“ ™Ÿ æ‘ °ÿ ≈™— ¬ ™ªï ≈¡— ππå √“™∫— ≥±‘ µ ‰¥â Õ∏‘ ∫“¬‡æ‘Ë ¡‡µ‘ ¡«à “ „π∑“ß®‘ µ«‘ ∑¬“ ‡¡◊Ë Õ¡’ ‘Ë ß°√–µÿâ π ·µà ‰¡à ∑”„Àâ ‡°‘ ¥º≈°√–∑∫∑“ßÕ“√¡≥å ‡™à π ‡¡◊Ë Õ∂Ÿ °§«“¡√â Õπ ∂â “√— ∫√Ÿâ ‡æ’ ¬ß«à “ ç√â Õπé ‡¡◊Ë Õ∂Ÿ °Àπ“«°Á √— ∫√Ÿâ «à “ çÀπ“«é ‡∑à “π—È π ‰¡à ¡’ §«“¡√Ÿâ ÷ °¡“°‰ª°«à “π’È §«“¡√Ÿâ ÷ °√— ∫√Ÿâ ‡™à ππ’È ‰¡à ∑”„Àâ ‡°‘ ¥ Õ“√¡≥å ‡æ√“–‰¡à ¡’ ªØ‘ °‘ √‘ ¬“À√◊ Õº≈ °√–∑∫∑“ß®‘ µ„® „π∑”πÕ߇¥’ ¬«°— π ‡¡◊Ë Õ‰¥â ¬‘ π§”Õ∏‘ ∫“¬‡√◊Ë Õßæ√–¡À“ °…— µ√‘ ¬å ‚¥¬∑—Ë «‰ª ‡√“‰¥â §«“¡√Ÿâ «à “ æ√ –¡À“°…— µ√‘ ¬å §◊ Õª√ –¡ÿ ¢¢Õß ª√–‡∑»‡∑à “π—È π §«“¡√— ∫√Ÿâ ‡™à ππ’È °Á ‰¡à ∑”„Àâ ‡°‘ ¥Õ“√¡≥å ·µà ∂â “‰¥â ¬‘ π§”«à “ çæ√–¡À“°…— µ√‘ ¬å ‰∑¬é ‡√“®–‡°‘ ¥ §«“¡√Ÿâ ÷ °‡§“√æ√— ° ‡∑‘ ¥∑Ÿ π ™◊Ë π™¡ ·≈–´“∫´÷È ß„πæ√–¡À“°√ÿ ≥“∏‘ §ÿ ≥ ¢Õßæ√–Õß§å ´÷Ë ß¡’ ∑’Ë ¡“®“°°“√√— ∫√Ÿâ ·≈–ª√– ∫°“√≥å à «πµ— «¢Õ߇√“ ‘Ë ßπ’È §◊ ÕÕ“√¡≥å ∑’Ë ‡ªì π¥â “π∫«° ·µà Õ“√¡≥å ∑’Ë µ‘ ¥µ— «¡“µ—È ß·µà ‡°‘ ¥ ¬— ߉¡à ‰¥â √— ∫°“√¢— ¥‡°≈“∑“ß — ߧ¡ ·≈–¬— ß ‰¡à ºà “π ∂“∫— π∑“ߧ√Õ∫§√— « ¬à Õ¡ ª√“»®“°‡Àµÿ º≈ ‰¡à §”π÷ ß∂÷ ߺŸâ Õ◊Ë π ·≈–‡Õ“µπ‡Õ߇ªì π„À≠à ‡ªì πÕ“√¡≥å ¥â “π≈∫ ®”‡ªì πµâ Õ߉¥â √— ∫°“√¢— ¥‡°≈“ ¥â «¬°“√»÷ °…“Õ∫√¡·≈–„Àâ ºà “π °√–∫«π°“√‡√’ ¬π√Ÿâ ·≈–°“√¢— ¥‡°≈“ ∑“ß — ߧ¡ ‡æ◊Ë Õ„Àâ ¡’ «ÿ ≤‘ ¿“«–∑“ß Õ“√¡≥å ·≈– “¡“√∂§«∫§ÿ ¡Õ“√¡≥å ‰¥â ÒÚ „π∑“ߪ√— ™≠“¡’ §”∑’Ë ‡°’Ë ¬«°— ∫ Õ“√¡≥å §«“¡√Ÿâ ÷ °À≈“¬§” ‡™à π feeling (§«“¡√Ÿâ ÷ °) emotion (Õ“√¡≥å , Õ“‡«§) passion (§«“¡ À«—Ë π‰À«, °— ¡¡¿“«–) inclination (§«“¡‚πâ ¡‡Õ’ ¬ß∑“ßÕ“√¡≥å ) ´÷Ë ß Õ“® √ÿ ª§«“¡À¡“¬‚¥¬ — ߇¢ª‰¥â ¥— ßπ’È Ò) Feeling (§«“¡√Ÿâ ÷ °) À¡“¬∂÷ ß §«“¡√Ÿâ µ— «∑’Ë ‡°‘ ¥®“° — ¡º— ∑“ß°“¬À√◊ Õ∑“ß„® ‡ªì π°“√√— ∫√Ÿâ ∑“ß ª√– “∑ — ¡º— ·≈–∑“ßÕ“√¡≥å §”«à “ feeling ¡’ §«“¡À¡“¬ª≈’ °¬à Õ¬Õ’ ° ¡“°¡“¬ ‡™à π „π∑— »π–¢Õ߇æ≈‚µ (Plato, °à Õπ §.». ÙÚ˜-°à Õπ §.». ÛÙ˜) §”«à “ çfeelingé ¡’ §«“¡À¡“¬ ‡°’Ë ¬«‡π◊Ë Õß°— ∫ª√– “∑ — ¡º— À√◊ Õ ‘Ë ß ∑’Ë ‡√“√Ÿâ ‰¥â ®“°ª√– “∑ — ¡º— ∑”„Àâ ‘Ë ß∑’Ë ‡√“√— ∫√Ÿâ π—È π‡ªì π‡æ’ ¬ß 秫“¡§‘ ¥ ‡ÀÁ πé ‰¡à „™à 秫“¡√Ÿâ é §”«à “ çfeelingé ¡’ §«“¡À¡“¬√«¡∂÷ ß passion (§«“¡ À«—Ë π‰À«, Õ“√¡≥å √ÿ π·√ß) ‡™à 𠧫“¡ √— ° §«“¡∑–¬“πÕ¬“° (desire) ·≈– §«“¡‡°≈’ ¬¥ ´÷Ë ß‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë µ√ߢ⠓¡°— ∫ ç‡Àµÿ º≈ (reason)é ÒÛ à «π ‡Õ.‡®. ·Õ√å (A.J. Ayer, §.». Ò˘Ò-§.». Ò˘¯˘) ¡’ ∑— »π–«à “ feeling (§«“¡ √Ÿâ ÷ °) ¡’ §«“¡À¡“¬§√Õ∫§≈ÿ ¡∂÷ ß Ò ¥√.»√’ ‡√◊ Õπ ·°â «°— ß«“≈, ∑ƒ…Æ’ ®‘ µ«‘ ∑¬“∫ÿ §≈‘ °¿“æ √Ÿâ ‡¢“-√Ÿâ ‡√“ (°√ÿ ߇∑æœ : À¡Õ™“«∫â “π, ÚıÛ˘), Àπâ “ ˘Ú. ÒÒ „π‡√◊Ë Õ߇¥’ ¬«°— π, Àπâ “ Û¯. ÒÚ ‡ªì π°“√‡ πÕ∑— »π–„π∑’Ë ª√–™ÿ ¡√“™∫— ≥±‘ µ·≈–¿“§’ ¡“™‘ ° ”π— °∏√√¡»“ µ√å ·≈–°“√‡¡◊ Õß §√—È ß∑’Ë ÚÒ/ÚıÙ˘ „π«— πæÿ ∏∑’Ë Ò æƒ»®‘ °“¬π æ.». ÚıÙ˘ ≥ Àâ Õߪ√–™ÿ ¡ ıÒ ™—È π ı √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ÒÛ Ethel M. Albert, Theodore C. Denise, and Sheldon P. Peterfreund (eds.), Great Tradition in Ethics (New York: D Van Nostrand Company, 1969), pp. 24, 25.