สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ¿— ∑√æ√ ‘ √‘ °“≠®π 251 ªï ∑’Ë ÛÚ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬. Úıı ‡ ’ ¬ß∑’Ë ·º¥¥— ß Û) ¶“π — ¡º— ™“ ‡«∑π“ §◊ Õ §«“¡√Ÿâ ÷ °∑’Ë ‡°‘ ¥®“°°“√ — ¡º— ∑“ß®¡Ÿ °À√◊ Õ∑’Ë ®¡Ÿ °‰¥â °≈‘Ë π ‡™à π √Ÿâ ÷ ° ¥™◊Ë π®“°°≈‘Ë πÀÕ¡¢Õߥհ‰¡â Ù) ™‘ «À“ — ¡º— ™“ ‡«∑π“ §◊ Õ §«“¡√Ÿâ ÷ °∑’Ë ‡°‘ ¥®“°°“√ — ¡º— ∑“ß≈‘È πÀ√◊ Õ∑’Ë ≈‘È π‰¥â ≈‘È ¡√ ‡™à π √Ÿâ ÷ ° ‡Õ√Á ¥Õ√à Õ¬®“°√ À«“π¢ÕßπÈ ”º÷È ß ı) °“¬ — ¡º— ™“ ‡«∑π“ §◊ Õ §«“¡√Ÿâ ÷ °∑’Ë ‡°‘ ¥®“°°“√ — ¡º— ∑“ß°“¬À√◊ Õ∑’Ë √à “ß°“¬‰¥â ·µ–µâ Õß ‡™à π √Ÿâ ÷ ° ∫“¬®“°§«“¡πÿà ¡¢Õß ∑’Ë πÕπ ˆ) ¡‚π — ¡º— ™“ ‡«∑π“ §◊ Õ §«“¡√Ÿâ ÷ °∑’Ë ‡°‘ ¥®“°°“√ — ¡º— ∑“ß„®À√◊ Õ∑’Ë „®π÷ °§‘ ¥‰¥â ‡™à π √Ÿâ ÷ ° ‡®Á ∫ª«¥‡¡◊Ë Õπ÷ °∂÷ ߧ«“¡ Ÿ ≠‡ ’ ¬„π ∑√— æ¬å ‘ π ˜ §«“¡√Ÿâ ÷ ° À√◊ Õ ç‡«∑π“é ∑’Ë °≈à “«¡“π’È „π∑“ßæ√–æÿ ∑∏»“ π“ ‡√’ ¬°«à “ ç°“√‡ «¬Õ“√¡≥å é ´÷Ë ß À¡“¬§«“¡«à “ ¡’ Õ“√¡≥å ‡ªì π∑’Ë ¬÷ ¥ ¢Õߧ«“¡√Ÿâ ÷ °‡À≈à “π—È π 秫“¡√Ÿâ ÷ °é °— ∫ çÕ“√¡≥å é ·¬°®“°°— π‰¡à ‰¥â ¬°‡«â π„π°√≥’ ¢Õß çÕÿ ‡∫°¢“é ´÷Ë ß √Ÿâ ÷ °°Á ‡À¡◊ Õπ‰¡à √Ÿâ ÷ ° §◊ Õ √Ÿâ µ— « √Ÿâ ÷ ° «à “¡’ µ— «µπÕ¬Ÿà ·µà ‰¡à ¡’ Õ“√¡≥å „Àâ À«—Ë π ‰À« ‰¡à √Ÿâ ÷ ° ÿ ¢À√◊ Õ∑ÿ °¢å §π∑—Ë «‰ª¡— °„™â §”«à “ 秫“¡ √Ÿâ ÷ °é °— ∫ çÕ“√¡≥å é ª–ªπ°— π„𠧫“¡À¡“¬‡¥’ ¬«°— πÀ√◊ Õ‡™◊Ë Õ¡‚¬ß°— π ·µà „π∑“ßæ√–æÿ ∑∏»“ π“ §”«à “ çÕ“√¡≥å é ¬— ß¡’ §«“¡À¡“¬‡©æ“– Õ’ °Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß§◊ ÕÀ¡“¬∂÷ ß ‘Ë ß∑’Ë ‡√“ √— ∫√Ÿâ ‡™à π °“√√— ∫√Ÿâ ‡ ’ ¬ßπ°√â Õß °Á §◊ Õ °“√¡’ ‡ ’ ¬ßπ°√â Õ߇ªì πÕ“√¡≥å „π°“√ ªØ‘ ∫— µ‘ ¡“∏‘ À√◊ Õ°“√∑”„Àâ ®‘ µµ—È ß¡—Ë π Õ¬Ÿà °≈à “«Õ’ °Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß°Á §◊ Õ °“√ ∑”„Àâ ®‘ µ¡’ Õ“√¡≥å ‡ªì πÀπ÷Ë ß‡¥’ ¬« ´÷Ë ß ‡ªì π°“√°”À𥮑 µ„Àâ ·πà «·πà Õ¬Ÿà °— ∫ ‘Ë ß„¥ ‘Ë ßÀπ÷Ë ß ‰¡à øÿÑ ß´à “π°√–®“¬ÕÕ° ‰ª ¥— ß∑’Ë æ√–æÿ ∑∏‡®â “µ√— Õπ∂÷ ß °“√∫”‡æÁ ≠‡æ’ ¬√∑“ß®‘ µ«à “ ç¿‘ °…ÿ ∑—È ß À≈“¬ §«“¡‡æ’ ¬√‡√“°Á ‰¥â ‡√à ß√–¥¡ ·≈â « ‰¡à ¬à ÕÀ¬à Õ𠵑 °Á °”°— ∫Õ¬Ÿà ‰¡à ‡≈◊ ÕπÀ≈ß °“¬°Á ºà Õπ§≈“¬ ß∫‰¡à °√– — ∫°√– à “¬ ®‘ µ°Á µ—È ß¡—Ë π¡’ Õ“√¡≥å Àπ÷Ë ß‡¥’ ¬«é ¯ Õ“√¡≥å ¡’ ∫∑∫“∑ ”§— ≠·≈–¡’ ∫∑∫“∑Õ¬à “ß¡“°„π°“√¢— ∫‡§≈◊Ë Õπ 惵‘ °√√¡¢Õß∫ÿ §§≈·≈–¢Õß — ߧ¡ À“° — ߇°µ¥Ÿ ª√“°Ø°“√≥å ∑“ß — ߧ¡ ·≈–∑“ß°“√‡¡◊ Õß√Õ∫µ— «¢Õ߇√“ Õ“® °≈à “«‰¥â «à “ ‡°‘ ¥¢÷È π·≈–‡ªì π‰ªµ“¡ ·√ߺ≈— °¥— π¢ÕßÕ“√¡≥å ¡“°°«à “ ‡Àµÿ º≈·≈– µ‘ ªí ≠≠“ ∑’Ë ‡ªì π‡™à ππ’È °Á ‡æ√“–Õ“√¡≥å ‡ªì π∏√√¡™“µ‘ æ◊È π ∞“π¢Õߧπ‡√“∑ÿ °§π ∑—È ßºŸâ ∑’Ë ¡’ °“√ »÷ °…“Õ∫√¡·≈–ºŸâ ∑’Ë ¢“¥°“√»÷ °…“ Õ∫√¡ ∑—È ßºŸâ ∑’Ë ¡’ ∞“π–∑“ß — ߧ¡·≈– ºŸâ ∑’Ë ¥â Õ¬∞“π–∑“ß — ߧ¡ ·µ°µà “ß®“° §«“¡¡’ ‡Àµÿ º≈·≈– µ‘ ªí ≠≠“´÷Ë ß ®”‡ªì πµâ ÕßΩñ °ΩπÕ∫√¡À√◊ Õµâ Õß Õ“»— ¬ ¿“«–∑’Ë ‡À¡“– ¡„Àâ “¡“√∂ æ— ≤π“¢÷È π‰¥â „π∑“ß®‘ µ«‘ ∑¬“ Õ“√¡≥å ∑’Ë ¡’ ªØ‘ — ¡æ— π∏å °— ∫‚≈°¿“¬πÕ°¬à Õ¡‡ªì π ‡ß◊Ë Õπ‰¢¢Õߧ«“¡ ”‡√Á ®À√◊ Õ§«“¡ ≈â ¡‡À≈«¢Õß∫ÿ §§≈ §”«à “ çÕ“√¡≥å (emotion)é „π∑“ß®‘ µ«‘ ∑¬“ À¡“¬ ∂÷ ß¿“«–§«“¡√Ÿâ ÷ °∑“ß®‘ µ„®∑’Ë ‡ª≈’Ë ¬π ·ª≈ßµ“¡ ‘Ë ß°√–µÿâ π∑—È ß¿“¬„π¿“¬ πÕ° ·∫à ߇ªì π Ú ª√–‡¿∑ §◊ Õ Õ“√¡≥å ¥â “π∫«° ‰¥â ·°à Õ“√¡≥å ∑’Ë ∑”„Àâ ‡°‘ ¥ §«“¡ ÿ ¢ ‡™à π √— ° ™Õ∫ ·≈–Õ“√¡≥å ¥â “π≈∫ ‰¥â ·°à Õ“√¡≥å ∑’Ë ∑”„Àâ ‡°‘ ¥ §«“¡∑ÿ °¢å ‡™à π ‚°√∏ √‘ …¬“ ˘ ∑ƒ…Æ’ ∑“ß®‘ µ«‘ ∑¬“À≈“¬√–∫∫¬Õ¡√— ∫«à “ ¡πÿ …¬å ‡√“‰¡à µâ Õß°“√¡’ ™’ «‘ µÕ¬Ÿà Õ¬à “ß ‚¥¥‡¥’Ë ¬« §π∑ÿ °§πµâ Õß°“√°“√¬Õ¡ √— ∫®“°ºŸâ Õ◊Ë π ·≈–µâ Õß°“√· «ßÀ“ §«“¡À¡“¬¢Õßµπ‡Õß„π∫√‘ ∫∑∑“ß — ߧ¡ Õ’ √‘ § ø√Õ¡¡å (Erich Fromm, §.». Ò˘-Ò˘¯) π— °®‘ µ«‘ ∑¬“ «‘ ‡§√“–Àå ·≈–π— °ª√— ™≠“∑“ß — ߧ¡™“« Õ‡¡√‘ °— π‡™◊È Õ “¬‡¬Õ√¡— π ‰¥â °≈à “« ∂÷ ߧπ„π¬ÿ §ªí ®®ÿ ∫— π«à “≈â «π¡’ §«“¡ √Ÿâ ÷ °Õ⠓߫⠓߇¥’ ¬«¥“¬ ®÷ ßµâ Õß°“√¡’ §«“¡ — ¡æ— π∏å ∑’Ë ¥’ °— ∫ºŸâ Õ◊Ë π ·≈–µâ Õß °“√¡’ — ß°— ¥ §◊ Õ‰¥â √— ∫°“√¬Õ¡√— ∫ ‡ªì π à «πÀπ÷Ë ß¢Õß — ߧ¡ ∑”„Àâ — ߧ¡¡’ Õ‘ ∑∏‘ æ≈„π°“√À≈à ÕÀ≈ա惵‘ °√√¡ ˜ Ì . Ã. Ò¯/ÙÛÙ/Ú¯˜ „π‡√◊Ë Õ߇¥’ ¬«°— π. ¯ ¡.¡Ÿ . ÒÚ/ÚıÛ/ÚÛˆ „π‡√◊Ë Õ߇¥’ ¬«°— π, Àπâ “ ¯Ú¯. ˘ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π, æ®π“πÿ °√¡»— æ∑å ®‘ µ«‘ ∑¬“ Õ— °…√ A-L (°√ÿ ߇∑æœ : »— °¥‘ ‚ ¿“°“√æ‘ ¡æå , ÚıÙ¯), Àπâ “ ˆÛ, ˆÙ.