สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ≈Õ¬ ™ÿ πæß…å ∑Õß 455 ªï ∑’Ë ÛÚ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬. Úıı Ú˘ °ÿ ¡¿“æ— π∏å À“°‡æ‘Ë ¡°Æ‡°≥±å „À¡à ‡¢â “¡“‡™à ππ’È ·≈â « Ò ªï ªØ‘ ∑‘ π°Á ®– ¡’ §«“¡‡©≈’Ë ¬ Ûˆı.ÚÙÚÒ¯˜ı «— π ´÷Ë ß„°≈â ‡§’ ¬ß°— ∫ Ò ªï ƒ¥Ÿ °“≈∑“ߥ“√“ »“ µ√å Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å à «π„À≠à ‰¡à ‡ÀÁ π¥â «¬ ‡æ√“–√–¬– ‡«≈“¬“«π“π√–¥— ∫ ı, ªï ®”π«π «— π„π Ò ªï ∑“ߥ“√“»“ µ√å °Á ‡ª≈’Ë ¬π ·ª≈߉ª¥â «¬‡™à π°— π √“»’ √“»’ §◊ Õ À¡Ÿà ¥“«∑’Ë Õ¬Ÿà À≈— ߇ â π ∑“߇¥‘ π¥«ßÕ“∑‘ µ¬å À√◊ Õ ÿ √‘ ¬«‘ ∂’ °“√‡√’ ¬°™◊Ë Õ√“»’ µ“¡™◊Ë Õ — µ«å À√◊ Õ ‘Ë ß¢Õßπ—È π ‡ªì π°“√®— ¥µ—È ß‚¥¬™“« °√’ °·≈–‚√¡— π∑—È ß ‘È π ‰¡à ¡’ √Ÿ ª√à “ß∑’Ë ¡Õß ‰¥â ‡ÀÁ π®√‘ ß∫π∑â ÕßøÑ “ Õÿ ª¡“‰¥â °— ∫ °“√¥Ÿ °≈ÿà ¡‡¡¶ ¥— ß∑’Ë À¡Ÿà ¥“«À¡’ „À≠à §π‰∑¬‡√’ ¬°«à “ À¡Ÿà ¥“«®√–‡¢â ∑’Ë «à “¥«ßÕ“∑‘ µ¬å Õ¬Ÿà ∫π„π√“»’ ‘ ßÀå „π∑“ߥ“√“»“ µ√å À¡“¬∂÷ ß ≥ «— ππ—È πµ”·Àπà ߥ«ßÕ“∑‘ µ¬å Õ¬Ÿà Àπâ “ À¡Ÿà ¥“« ‘ ß‚µ ´÷Ë ß‡°‘ ¥¢÷È π„π√“««— π∑’Ë Ò¯ ‘ ßÀ“§¡ ∂÷ ß Òˆ °— 𬓬π¢Õß ∑ÿ °ªï §«“¡§≈“¥‡§≈◊Ë Õπ®“°∑â ÕßøÑ “ ®√‘ ß ºŸâ ‡¢’ ¬π¡’ æ◊È π∞“𧫓¡√Ÿâ ¥“√“ »“ µ√å ®÷ ßµ—È ß¢â Õ — ߇°µ ‡√◊Ë ÕߢÕß√“»’ ¥— ßµà Õ‰ªπ’È Ò. ™◊Ë Õ‡¥◊ Õπ∑’Ë ‡√’ ¬°Õ¬Ÿà ‰¡à µ√ß °— ∫µ”·Àπà ß√“»’ ®√‘ ß∫π∑â ÕßøÑ “ ‡™à π √“»’ µÿ ≈¬å µ—È ß·µà Ù-ÚÚ æƒ»®‘ °“¬π ®÷ ߉¡à ¡’ Õ¬Ÿà „π‡¥◊ Õπµÿ ≈“§¡ Ú. ®”π«π«— π„π·µà ≈–‡¥◊ Õπ ‰¡à ¡’ §«“¡‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫¢π“¥¢Õß √“»’ ‡™à π √“»’ µÿ ≈¬å (À¡Ÿà ¥“«§— π™—Ë ß) √“»’ ‡¡… (À¡Ÿà ¥“«·°–) ¡’ ‡æ’ ¬ß√“»’ ≈– Ò˘ «— π à «π√“»’ 情° («— «) µ—È ß·µà «— π∑’Ë Ú-Ò¯ 情¿“§¡ √«¡ ‡«≈“∑—È ß ‘È π Ù¯ «— π À√◊ Õ Ú ‡∑à “¢Õß √“»’ ¢π“¥‡≈Á ° ¢â Õ ß — ¬¥— ß°≈à “« “¡“√∂ Õ∏‘ ∫“¬‰¥â ¥â «¬ª√–«— µ‘ ¢Õߪؑ ∑‘ π µà Õ‰ªπ’È „π¬ÿ §°√’ °·≈–‚√¡— π‚∫√“≥ ‰¥â ‡§¬·∫à ß°≈ÿà ¡¥“«∑’Ë Õ¬Ÿà À≈— ß ÿ √‘ ¬«‘ ∂’ ‡ªì π Ò °≈ÿà ¡‡∑à “π—È π ‚¥¬·∫à ß√–¬– ‡«≈“„π·µà ≈–ªï ‡ªì π Ò ™à «ß ™à «ß≈– Ûˆ ·≈– Ûı «— π ≈— ∫°— π „πªï Õ∏‘ ° ÿ √∑‘ π‰¥â ‡æ‘Ë ¡«— πæ‘ ‡»…‡¢â “‰ª Ò «— π „π«— π à ß∑â “¬ªï ‡°à “¢Õߪï π—È π (™à «ß∑’Ë Ò „πªï Õ∏‘ ° ÿ √∑‘ π®÷ ß¡’ Ûˆ «— π) ¥— ß∑’Ë ª√“°Ø„π™◊Ë Õ‡¥◊ Õ𠇙à π Septa ·ª≈«à “ ˜, Octa ·ª≈«à “ ¯, Nova ·ª≈«à “ ˘ ·≈– Deca ·ª≈ «à “ Ò µà Õ¡“√— ∞∫“≈‚√¡— πµâ Õß°“√·∫à ß ‡ªì π ÒÚ ™à «ß ‡æ◊Ë Õ„Àâ „°≈â ‡§’ ¬ß°— ∫ ‡¥◊ Õπ∑“ß®— π∑√§µ‘ ∑’Ë ™“«∫â “ππ‘ ¬¡ „™â (√“« ÒÚ.Û ‡¥◊ Õπµà Õªï ) ·≈– ®–‰¥â ‡√’ ¬°™à «ßÕ— π„À¡à π’È «à “ ‡¥◊ Õπ ∑“ß ÿ √‘ ¬§µ‘ ®÷ ß„Àâ π— °¥“√“»“ µ√å ‰ªÀ“À¡Ÿà ¥“«∑’Ë Õ¬Ÿà ∫π‡ â π ÿ √‘ ¬«‘ ∂’ ¡“ ‡æ‘Ë ¡Õ’ ° Ú °≈ÿà ¡ ‡æ◊Ë Õ„™â ‡ªì πÕÿ ∫“¬ „π°“√‡æ‘Ë ¡‡¥◊ Õπ π— °¥“√“»“ µ√å ®÷ ß·∫à ßÀ¡Ÿà ¥“« ƒ°…å ‡ ’ ¬„À¡à ‚¥¬‰ªµ— ¥¡“®“°√“»’ °— π¬å ´÷Ë ß‡ªì πÀ¡Ÿà ¥“«¢π“¥„À≠à Õ“»— ¬¥“«À≈— °‡æ’ ¬ß ı ¥«ß ¡“®— ¥µ—È ß √“»’ µÿ ≈¬å (§— π™—Ë ß) ·≈–„π∑‘ »µ√ߢ⠓¡ °— π §◊ Õ √“»’ 情° («— «) °Á ‡ªì πÀ¡Ÿà ¥“«¢π“¥„À≠à ·µà À“°≈ÿà ¡¥“«∑’Ë Õ¬Ÿà ∫π‡ â π∑“ߢÕߥ«ßÕ“∑‘ µ¬å ‰¡à ‰¥â ¡’ ·µà À¡Ÿà ¥“«∑’Ë Õ¬Ÿà „°≈â Ê §◊ Õ À¡Ÿà ¥“« ª≈“«“à °— ∫À¡Ÿà ¥“«·°– ·¡â «à “À¡Ÿà ¥“«ª≈“«“î–Õ¬Ÿà „°≈â ‡ â π∑“ߢÕߥ«ßÕ“∑‘ µ¬å ¡“°°«à “ ·µà ¡’ ¢π“¥„À≠à ·≈–´â Õπ°— ∫√“»’ ¡’ π (ª≈“§Ÿà ) ®÷ ßµ— ¥ ‘ π„®„™â À¡Ÿà ¥“«·°– ´÷Ë ß‡ªì 𥓫À≈— °‡æ’ ¬ß Ù ¥«ß ‡√“®÷ ß ¡’ ÒÚ √“»’ µ—È ß·µà ∫— ¥π—È π πÕ°®“°π’È „πªï ∑’Ë ®– √â “ß √“»’ „À¡à °Á °”Àπ¥„Àâ ‡ª≈’Ë ¬π«— π¢÷È π »— °√“™„À¡à ¥â «¬ ‡π◊Ë Õß®“°√— ∞∫“≈ µâ Õß°“√„Àâ ‘È πªï ‡√Á «°«à “°”Àπ¥ Ú ‡¥◊ Õπ ‡æ◊Ë Õ®–π”‡ß‘ πªï ß∫ª√–¡“≥ Àπâ “¡“„™â ‰¥â ®÷ ß —Ë ß„Àâ ¢÷È π»— °√“™ „À¡à °à Õπ∑’Ë ®–∂÷ ß°”Àπ¥ ı˘ «— π «— π ∑’Ë Ò ‡¥◊ Õπ Ò ®÷ ߉¥â ‡≈◊Ë Õπ®“°«— π∑’Ë Ò ¡’ π“§¡ ‡ªì π Ò ¡°√“§¡ Õ¬à “ß‰√ °Á ¥’ °“√∑¥«— πÕ∏‘ ° ÿ √∑‘ π¬— ß§ß„™â ‘È πªï „π√–∫∫‡°à “ §◊ Õ„π«— π∑’Ë Ú˘ °ÿ ¡¿“æ— π∏å °“√‡¢’ ¬πªï §√‘ µå »— °√“™ „π ¡— ¬°à Õπ™“«µ–«— πµ°‡¢’ ¬π ªï ∑’Ë Õ¬Ÿà °à Õπ §.». Ò «à “ 1BC ‚¥¬∑’Ë BC ¬à Õ¡“®“° Before Christ À√◊ Õ Ò ªï °à Õπ§√‘ µ°“≈ ·≈–‰¡à ¡’ °“√„™â §.».  ·µà µà Õ¡“‡æ◊Ë Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡ ‡ªì π°≈“ß∑“ß»“ π“ ®÷ ߇¢’ ¬π 1BC «à “ 1BCE ‚¥¬∑’Ë BCE ¬à Õ¡“®“° Before Common Era À√◊ Õ Ò ªï