สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ¡ß§≈ ‡¥™π§√‘ π∑√å 237 ªï ∑’Ë ÛÚ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬. Úıı Ú˘ ‡Õ° “√∑’Ë ‡æ‘Ë ßÕâ “ß∂÷ ß, Àπâ “ Ú¯. Û Nyanatiloka. Buddhist Dictionary›Manual of Buddhist Terms and Doctrines. 4th ed. Nyanatiloka (rev.), Kandy, Sri Lanka: Buddhist Publication Society, 1980, 128-129. ÛÒ ‡Õ° “√∑’Ë ‡æ‘Ë ßÕâ “ß∂÷ ß, Àπâ “ ÒÚ˘. ÛÚ Chinda Chandrkaew. Nibbana›The Ultimate Truth of Buddhism. Bangkok: Mahachulalongkorn Buddhist University Press, 1982, 70. ÛÛ Buddhadasa Bhikkhu. Handbook for Mankind. Trans. Buddhanigama. Bangkok: Sublime Life Mission, 1980, 77. ‡¡◊Ë Õ¢— π∏å Àâ “∑’Ë À≈ÿ ¥æâ π®“°Õ«‘ ™™“ (§«“¡‰¡à √Ÿâ ) ¬— ߉¡à ·µ°∑”≈“¬ ·≈– ¬— ߧߡ’ §«“¡¬‘ π¥’ „π√ ·Àà ßπ‘ ææ“πÕ¬Ÿà ∂“𖇙à ππ—È π‡√’ ¬°«à “ Õÿ ª“∑‘ ‡ - π‘ ææ“π Ú˘ Õÿ ª“∑‘ ‡ π‘ ææ“π ´÷Ë ß‡√’ ¬° Õ’ °Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß«à “ °‘ ‡≈ ª√‘ π‘ ææ“π (§«“¡¥— ∫‚¥¬√Õ∫¢Õß°‘ ‡≈ ) À¡“¬ ∂÷ ß çπ‘ ææ“π∑’Ë °Õßµà “ß Ê (¢— π∏å Àâ “) ¢Õßπ“¡√Ÿ ª¬— ߧߡ’ Õ¬Ÿà é Û π—Ë π§◊ Õ Õÿ ª“∑‘ ‡ π‘ ææ“π‡ªì π¿“«–§«“¡ À≈ÿ ¥æâ π∑’Ë ¬Õ¡√— ∫°— π¡“·µà ¥—È ß‡¥‘ ¡ «à “ §π‡√“Õ“®‡¢â “∂÷ ߉¥â „π¢≥–∑’Ë ¬— ß ¡’ ™’ «‘ µÕ¬Ÿà §◊ Õ¬— ß¡’ ¢— π∏å Àâ “Õ— π‡ªì π Õß§å ª√–°Õ∫¢Õß™’ «‘ µ¥”√ßÕ¬Ÿà à «π Õπÿ ª“∑‘ ‡ π‘ ææ“π À¡“¬∂÷ ß çπ‘ ææ“π∑’Ë ‰¡à ¡’ ¢— π∏å Àâ “¥”√ßÕ¬Ÿà é ÛÒ π‘ ææ“π„π≈— °…≥–π’È ‡√’ ¬°Õ’ °Õ¬à “ß Àπ÷Ë ß«à “ ¢— π∏ª√‘ π‘ ææ“π ´÷Ë ßÀ¡“¬ ∂÷ ߧ«“¡¥— ∫‚¥¬√Õ∫¢Õߢ— π∏å Àâ “∑’Ë ¥”√ß™’ «‘ µ ·≈–∂◊ Õ°— π¡“·µà ‡¥‘ ¡«à “‡ªì π ¿“«–§«“¡À≈ÿ ¥æâ πÀ≈— ß®“°ºŸâ ∫√√≈ÿ ‡ ’ ¬™’ «‘ µ‰ª·≈â « ®‘ 𥓠®— π∑√å ·°â « ‰¥â · ¥ß∑— »π–·∫∫¥—È ß‡¥‘ ¡‡°’Ë ¬«°— ∫ §«“¡À≈ÿ ¥æâ π„πæÿ ∑∏»“ π“π‘ °“¬ ‡∂√«“∑ ‚¥¬°≈à “«∂÷ ß Õÿ ª“∑‘ ‡ - π‘ ææ“π ·≈–Õπÿ ª“∑‘ ‡ π‘ ææ“π ‰«â ¥— ßπ’È ¿“«–∑—È ß Õßπ’È ‰¡à „™à ≈— °…≥– Ú Õ¬à “ß∑’Ë ·µ°µà “ß°— π¢Õßπ‘ ææ“π ∑’Ë ®√‘ ß ·≈â «¿“«–∑—È ß Õßπ’È À¡“¬∂÷ ßπ‘ ææ“π„π≈— °…≥–‡¥’ ¬«°— π ·µà ∑’Ë ‡√’ ¬°™◊Ë Õµà “ß°— 𠇪ì π Ú Õ¬à “ß°Á ‡æ◊Ë Õ· ¥ß«à “‡ªì π¿“«–À≈ÿ ¥æâ π∑’Ë ∫ÿ §§≈ª√– ∫°à Õ𵓬À√◊ Õ À≈— ßµ“¬π—Ë π‡Õß ÛÚ Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ªØ‘ ‡ ∏§µ‘ ∑’Ë «à “ ª√‘ π‘ ææ“π‡ªì π¿“«– ∑’Ë ∫ÿ §§≈∫√√≈ÿ ‰¥â À≈— ß®“°µ“¬·≈â « ‚¥¬∑’Ë ∑à “π‰¥â Õâ “ß∂÷ ߢâ Õ‡∑Á ®®√‘ ß∑’Ë «à “ æ√–æÿ ∑∏‡®â “∑√ß∫”‡æÁ ≠æÿ ∑∏°‘ ® Õ— π‡ªì πß“πµ≈Õ¥æ√–™π¡™’ æ¢Õß æ√–Õß§å ¿“¬À≈— ß°“√µ√— √Ÿâ ¥— ߢâ Õ §«“¡µà Õ‰ªπ’È æ√–æÿ ∑∏‡®â “·≈–æ√–Õ√À— πµå ∑ÿ °√Ÿ ª≈â «π·µà À¡¥°‘ ‡≈ µ— ≥À“ ·µà ∑à “π°Á ¬— ߪ√– ∫§«“¡ ”‡√Á ®„π°“√∑” ‘Ë ßµà “ß Ê Õ— π‡ªì πª√–‚¬™πå ¬‘Ë ß°«à “∑’Ë „§√ Ê „π∫√√¥“æ«°‡√“®– “¡“√∂∑”‰¥â ...∂â “æ«°°‘ ‡≈ ∑’Ë ‡ªì 𠓇Àµÿ ¢Õß §«“¡Õ¬“°‡ªì πÕ¬“°‰¥â Õ–‰√µà “ß Ê ‰¥â ∂Ÿ °°”®— ¥À¡¥ ‘È π‰ª·≈â « §”∂“¡¡’ Õ¬Ÿà «à “ Õ–‰√‡ªì π ‘Ë ß®Ÿ ß„®∑’Ë à ß„Àâ æ√–æÿ ∑∏‡®â “·≈–æ√–Õ√À— πµå ∑ÿ °√Ÿ ª‰¥â ∑” ‘Ë ß ∑’Ë ‡ªì πª√–‚¬™πå ∑—È ßÀ¡¥π—È π? §”µÕ∫°Á §◊ Õæ√–Õß§å ·≈–æ√–Õ√À— πµ “«° ‰¥â √— ∫·√ß®Ÿ ß„®®“°ªí ≠≠“·µ°©“π„π∏√√¡æ√â Õ¡¥â «¬‡¡µµ“∏√√¡π—Ë π‡Õß ÛÛ