สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand ß“π™à “ߪ√–¥— ∫°√–®° Vol. 32 No. 4 Oct.-Dec. 2007 868 µÿâ ¡¬“«√’ ‰ªµ“¡ª≈“¬‰¡â „™â µ‘ ¥™‘È π °√–®°π”‰ªªî ¥≈ß∫πæ◊È π∑’Ë ®–ª√–¥— ∫ °√–®° ë ‡°√’ ¬ß∑“‡∑◊ Õ° „∫‡°√’ ¬ß ∑”¥â «¬‡À≈Á ° √Ÿ ª√à “ß§≈â “¬™â Õπ „∫ ‡√’ ¬«√’ ª≈“¬·À≈¡ µà ե⠓¡∑”¥â «¬‰¡â ë °√√‰°√®’ π „™â ”À√— ∫µ— ¥ ·µà ß ‡≈Á ¡¡ÿ ¡ À√◊ Õ¢Õ∫∑’Ë µâ Õß°“√ µ— ¥°√–®°‡ªì π√Ÿ ª°≈¡ Ê ë °√–¥“πº ¡ ¡ÿ ° ∑”¥â «¬ ‰¡â ·ºà π ’Ë ‡À≈’Ë ¬¡º◊ πºâ “ ¡’ ¥â “¡ ”À√— ∫ ¡◊ Õ®— ∫Õ¬Ÿà „πµ— « ë ‰¡â ´“ß „™â ”À√— ∫°«¥º‘ « Àπâ “°√–®° ß“πª√–¥— ∫°√–®°´÷Ë ß¥”‡π‘ π °“√µ“¡¢π∫π‘ ¬¡∑’Ë ‡ªì π‚∫√“≥«‘ ∏’ ¡’ ¢—È πµÕπ‚¥¬≈”¥— ∫µà Õ‰ªπ’È °“√°”Àπ¥·∫∫≈«¥≈“¬ ª√–¥— ∫°√–®° °“√ªØ‘ ∫— µ‘ ß“πª√–¥— ∫°√–®° ¢—È πµâ π µâ Õߧ‘ ¥·∫∫≈«¥≈“¬ ”À√— ∫ ª√–¥— ∫°√–®°¢÷È π‡ªì π·∫∫Õ¬à “ß∑’Ë ™— ¥‡®π‡ ’ ¬°à Õπ ®÷ ß®–¥”‡π‘ π°“√¢—È π µà Õ Ê ‰ª‰¥â –¥«° ≈«¥≈“¬ ”À√— ∫ ß“πª√–¥— ∫°√–®° ‡ªì π≈“¬ª√–‡¿∑ √Ÿ ª·∫∫¢Õß«— ¥ÿ ‡ªì π‡ß◊Ë Õπ‰¢∫— ߧ— ∫ °≈à “«§◊ Õ °√–®°‡ªì π«— ¥ÿ ∑’Ë ‡π◊È Õ·¢Á ß ·µà ‡ª√“– °“√µ— ¥·∫à ß°√–®°‡ªì π ™‘È π Ê ®–∑”‡ªì π√Ÿ ª§¥‚§â ߉¡à ‰¥â ∑” ‰¥â ·µà ‡ªì π√Ÿ ª‡À≈’Ë ¬¡ßà “¬ Ê ‡™à π ’Ë ‡À≈’Ë ¬¡ ’Ë ‡À≈’Ë ¬¡¢â “«À≈“¡µ— ¥ “¡ ‡À≈’Ë ¬¡ ´÷Ë ß√Ÿ ª√à “ß‡ªì π‡À≈’Ë ¬¡µà “ß Ê π’È ‡ªì π√Ÿ ª·∫∫æ◊È π∞“πª√–‡¿∑√Ÿ ª ·∫∫‡√¢“§≥‘ µ (geometric shape) °“√§‘ ¥ºŸ °≈«¥≈“¬À√◊ ÕÕÕ°·∫∫ ≈«¥≈“¬ ”À√— ∫ß“πª√–¥— ∫°√–®° ®÷ ߇ªì π‰ª„π≈— °…≥–≈«¥≈“¬·∫∫ ‡√¢“§≥‘ µ (geometric design or geometric pattern) ª√–°Õ∫°— π¢÷È π ¥â «¬™‘È π°√–®°√Ÿ ª√à “ß (shape) ‡ªì π ‡À≈’Ë ¬¡µà “ß Ê ∑”„À⠥⠓πµà Õ°— π∫â “ß ¡ÿ ¡µà ե⠓π∫â “ß ¡ÿ ¡µà Õ¡ÿ ¡∫â “ß ‡ªì πµâ π ·≈– ≈— ∫ ’ µà “ß Ê °— π‰ª„π≈«¥≈“¬ ¥â «¬™‘È π°√–®°µà “ß ’ ∑’Ë °”Àπ¥¢÷È π‰«â ≈«¥≈“¬·∫∫‡√¢“§≥‘ µ∑’Ë ºŸ ° ¢÷È π ”À√— ∫ª√–¥— ∫°√–®°Õ“®ºŸ °‡ªì π ≈«¥≈“¬·∫∫µà “ß Ê ‰¥â ¡“°·∫∫ Õ“∑‘ ë ≈«¥≈“¬µ‘ ¥µà Õ·∫∫¥â “πµà Õ ¥â “π §◊ Õ ‡ªì π·∫∫≈“¬™π‘ ¥∑’Ë ‡ªì π √Ÿ ª ’Ë ‡À≈’Ë ¬¡®— µÿ √— ‡√’ ¬ß™‘ ¥ µ‘ ¥µà Õ°— π §≈â “¬µ“ ’Ë ‡À≈’Ë ¬¡∫π°√–¥“πÀ¡“° √ÿ ° ë ≈«¥≈“¬µ‘ ¥µà Õ·∫∫¥â “π·≈– ¡ÿ ¡µà Õ°— π §◊ Õ ‡ªì π·∫∫≈“¬™π‘ ¥∑’Ë „™â √Ÿ ª ’Ë ‡À≈’Ë ¬¡¢â “«À≈“¡µ— ¥ µà ե⠓π‡¢â “ ¥â «¬°— π ‚¥¬„Àâ ¡ÿ ¡™π°— π‡ªì π§Ÿà Ê ‰ª ‚¥¬√Õ∫ ®–‡°‘ ¥‡ªì π√Ÿ ª§≈â “¬¥“« ˆ ·©° ·≈–∑”µà Õ‡π◊Ë Õß°√–®“¬ÕÕ°‰ª √Õ∫µ— « °Á ®–‡ªì π≈«¥≈“¬·∫∫Àπ÷Ë ß ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ ¥Õ°æ‘ °ÿ ≈√à «ß ë ≈«¥≈“¬µ‘ ¥µà Õ·∫∫¥â “π·≈– ¡ÿ ¡µà Õº ¡°— π ´÷Ë ßÕ“®„™â √Ÿ ª ’Ë ‡À≈’Ë ¬¡ µà “ß Ê ‡™à π ’Ë ‡À≈’Ë ¬¡≈Ÿ °øí °µ— ¥¡ÿ ¡ µà Õ°— π‡ªì π≈“¬ ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ ≈“¬·°â « ™‘ ߥ«ß °“√‡µ√’ ¬¡ß“πµ— ¥°√–®° ß“πª√–¥— ∫°√–®°¢—È π∑’Ë Ú §◊ Õ °“√‡µ√’ ¬¡ß“πµ— ¥°√–®° ’ µà “ß Ê ‡ªì π™‘È π‡≈Á °™‘È ππâ Õ¬ „Àâ ‡ªì π√Ÿ ª‡À≈’Ë ¬¡ µà “ß Ê ‰¥â ¢π“¥µà “ß Ê ·≈– ’ µ“¡ ®”π«π∑’Ë µâ Õß°“√ ·≈–‡æ’ ¬ß·°à °“√ ®–ª√–¥— ∫∑”‡ªì π≈«¥≈“¬µ“¡·∫∫ ≈«¥≈“¬∑’Ë ‰¥â °”Àπ¥¢÷È π‰«â °“√µ— ¥°√–®°µâ Õßπ”‡Õ“·ºà π °√–®° ’ ∑’Ë µâ Õß°“√®–µ— ¥ Õ¥‡¢â “‰ª „π√–À«à “ßµ— ∫¢Õ߉¡â µ— ∫ §’ ∫°√–®° ®— ¥„Àâ ·ºà π°√–®°Õ¬Ÿà ª√–¡“≥°≈“ß ‰¡â µ— ∫§’ ∫°√–®° „™â ¡◊ Õ´â “¬®— ∫ª≈“¬ ‰¡â ∫’ ∫ª≈“¬∑—È ß§Ÿà „Àâ ¡—Ë π ·≈â «„™â ¡◊ Õ ¢«“º≈— °‡≈◊Ë Õπ·ºà π°√–®°„Àâ à «π∑’Ë µâ Õß°“√®–µ— ¥ÕÕ°¡“ „™â ‡À≈◊Ë Õ¡ÕÕ° ¡“®“°‰¡â µ— ∫´’ °∫π∑’Ë ∑— ∫·ºà π°√–®° π—È π„Àâ ‰¥â ¢π“¥°«â “ßµ“¡µâ Õß°“√®– µ— ¥ ‚¥¬„™â ‰¡â °–¢π“¥‡¢â “‡∑’ ¬∫®— ∫ ¢π“¥∑—È ßµÕπÀ— «·≈–∑â “¬·ºà π°√–®° ®÷ ß„™â ‡æ™√‡¢’È ¬«ßŸ ¢’ ¥‡≈’ ¬∫µ“¡¢Õ∫ ‰¡â µ— ∫™‘È π∫π °¥‡æ™√‡¢’È ¬«ßŸ °√’ ¥µ— ¥ °√–®°Àπ— ° Ê æÕª√–¡“≥®π‡ªì π ¢’ ¥·π«≈Õ¥·ºà π°√–®°·≈â « ®÷ ߥ— π √‘ ¡°√–®°∑“ß´â “¬¡◊ Õ„Àâ ‡À≈◊Ë Õ¡ÕÕ°