สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ‘ √‘ «— ≤πå «ß…å »‘ √‘‘ ·≈–§≥– 811 ªï ∑’Ë ÛÚ ©∫— ∫∑’Ë Ù µ.§.-∏.§. Úıı ¿“…“°“√‡µâ π√”¢Õߺ÷È ß √â “ß√«ß √— ßÀ≈“¬™—È π„π‚æ√ß (cavity- nesting honey bee) °“√‡µâ π√”¢Õߺ÷È ß‚æ√ß (A. cerana) ¡’ §«“¡„°≈â ‡§’ ¬ß°— ∫º÷È ßæ— π∏ÿå (A. mellifera) ¡“° ´÷Ë ßß“π«‘ ®— ¬¢Õß §“√å ≈ øÕπ ø√‘ ´å π—È π‡ªì πß“π∑’Ë ∑”«‘ ®— ¬„π‡√◊Ë Õßπ’È ¡“°∑’Ë ÿ ¥ (Frisch, 1967) °“√‡µâ π¢Õߺ÷È ß √â “ß√«ß√— ß À≈“¬™—È π„π‚æ√ßπ—È π‡°‘ ¥¢÷È π„π∑’Ë ¡◊ ¥ „π·π«µ—È ßµ√ß°— ∫º‘ «·ºà π√— ß (√Ÿ ª ∑’Ë Ù) ‚¥¬¡’ °“√ª√— ∫µ— «§≈â “¬°— π °— ∫„πº÷È ßÀ≈«ß ¡’ §«“¡ “¡“√∂„π °“√Õà “π¡ÿ ¡°“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ߢÕß ®ÿ ¥µ”·Àπà ߇ªÑ “À¡“¬°— ∫¥«ßÕ“∑‘ µ¬å ∑’Ë ‡ªì πµ”·Àπà ßÕâ “ßÕ‘ ß ‚¥¬∑”¡ÿ ¡ °— ∫·π«µ—È ßµ√ߢÕß·ºà π√— ß §«“¡ “¡“√∂„π°“√µ√«®®— ∫°“√‡§≈◊Ë Õπ ‰À«¢Õß°“√‡µâ π„π∑’Ë ¡◊ ¥ºà “π∑“ß ‡ ’ ¬ß∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π·≈–∫“ߧ√—È ß‡ ’ ¬ß∑’Ë ‡°‘ ¥Õ“®‡ªì π°“√ —Ë π¢Õß·ºà π√«ß√— ß ¬‘Ë ß‰ª°«à “π—È πº÷È ßæ«°π’È ¡’ ∫√‘ ‡«≥¢Õß √— ß∑’Ë „™â ‡ªì π≈“π∫‘ π‚¥¬‡©æ“– ¥— ßπ—È π º÷È ß∑’Ë ∑”°“√‡µâ π√”·≈–º÷È ßµ— «„À¡à ∑’Ë ‡√’ ¬π√Ÿâ ¢â Õ¡Ÿ ≈π—È π®–‰¥â √— ∫º≈ — ¡ƒ∑∏‘Ï æ√â Õ¡°— π ‚¥¬∫√‘ ‡«≥π’È ∂Ÿ °°”Àπ¥ ‚¥¬„™â °≈‘Ë π¢Õ߇øÕ‚√‚¡π´÷Ë ßº÷È ß∑’Ë ¡’ à «π√à «¡„π°“√‡µâ π√” “¡“√∂∑√“∫ µ”·Àπà ßπ—È π‰¥â (Tautz and Lindauer, 1997) °“√ —Ë π¢Õßªï °√–À«à “ß°“√ ‡µâ π à “¬∑â ÕߢÕߺ÷È ß‚æ√ß·≈–º÷È ßæ— π∏ÿå ¡’ §«“¡§≈â “¬§≈÷ ß°— π·≈–¥— ß¡“°°«à “ „πº÷È ßÀ≈«ß§◊ Õª√–¡“≥ Û ‡Œ‘ √µ´å (Kirchner and Dreller, 1993; Dreller and Kirchner, 1994) ·≈– ¡’ ‡Àµÿ º≈∑’Ë «à “¢â Õ¡Ÿ ≈∫“ß à «π‰¥â ∂Ÿ ° à ߉ª¬— ߺ÷È ß∑’Ë ®–µ“¡ÕÕ°‰ªÀ“Õ“À“√ „π¢≥–∑’Ë ‡µâ π à “¬∑â Õߥ⠫¬°“√ —Ë π „π·ºà π√— ß À≈— °∞“π∑’Ë π— ∫ πÿ ππ’È ™’È „Àâ ‡ÀÁ π∂÷ ß°“√≈¥ª√– ‘ ∑∏‘ ¿“æ¢Õß °“√‡µâ π√”„πº÷È ß “¬æ— π∏ÿå ∑’Ë ¡’ ªï ° —È π (Kirchner and Sommer, 1992) ·≈–®“°°“√ — ߇°µæ∫«à “≈“π∑’Ë „™â „π°“√‡µâ π√”¢Õߺ÷È ßæ— π∏ÿå ¡’ ·π«‚πâ ¡ ∑’Ë ®–‡°‘ ¥¢÷È π∫√‘ ‡«≥‡´≈≈å ∑’Ë ‰¡à ¡’ °“√ ªî ¥À≈Õ¥´÷Ë ßÕ“®®–°√–∑”‰¥â ¥’ °«à “ ∫√‘ ‡«≥‡´≈≈å ∑’Ë ¡’ °“√ªî ¥À≈Õ¥·≈â « (Sandeman et al., 1996; Tautz, 1996) πÕ°®“°π’È À≈— °∞“π®“° °“√∫— π∑÷ °«‘ ¥’ ‚Õ°“√‡µâ π à “¬∑â Õß ¥â «¬§«“¡‡√Á « Ÿ ß æ∫«à “º÷È ßæ— π∏ÿå „™â ¢“ ∑—È ßÀ°¬÷ ¥‡°“–·πà π°— ∫·ºà π√— ß·≈– à “¬∑â Õß (Tautz et al. 1996) Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ ‰¡à ¡’ °“√√“¬ß“π«à “ ·ºà π√— ß¡’ °“ √ —Ë π·≈ – ‰ ¡à ¡’ §« “¡ ®”‡ªì π„π°“√ à ߢâ Õ¡Ÿ ≈¥â «¬°“√ —Ë π ¢Õß·ºà π√— ß„πº÷È ßæ— π∏ÿå °“√‡µâ π®– ‡°‘ ¥¢÷È π„π à «πº‘ «√— ß∑’Ë ¡’ º÷È ßÕ¬Ÿà ®”π«π ¡“°´÷Ë ß¡’ §«“¡·¡à 𬔷≈–‡¢â “„® ∂Ÿ °µâ Õß (Seeley and Buhrman 1999; Seeley, 2003) √Ÿ ª∑’Ë Ù °. · ¥ß√Ÿ ª·∫∫°“√‡µâ π√”¢Õߺ÷È ß √â “ß√«ß√— ßÀ≈“¬™—È π„π‚æ√߇æ◊Ë Õ∫Õ° µ”·Àπà ߢÕß√— ß·≈–·À≈à ßÕ“À“√ ¢. · ¥ß√Ÿ ª·∫∫°“√‡µâ π√”¢Õߺ÷È ß √â “ß√«ß√— ßÀ≈“¬™—È π „π‚æ√߇æ◊Ë Õ∫Õ°µ”·Àπà ß∑‘ »∑“ß·≈–√–¬–∑“ߢÕß·À≈à ßÕ“À“√‚¥¬„™â ¥«ßÕ“∑‘ µ¬å ‡ªì π ·°πÕâ “ßÕ‘ ßµ”·Àπà ߢÕß√— ß·≈–·À≈à ßÕ“À“√ °. ¢.