สำนักราชบัณฑิตยสภา

ไชยยศ เหมะรัชตะ 605 วารสาร ราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๖ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๔ ของนิติบุคคล ตัวอย่างเช่น ห้างหุ้นส่วน จ� ำกัด XXX เป็นต้น เมื่อเจ้าของนาม เหล่านั้นมาฟ้องร้องต่อศาล ศาลจะถือว่า การที่นิติบุคคลเหล่านี้ใช้สิทธิในเรื่องชื่อ ของบุคคลโดยการน� ำเครื่องหมายการค้า ของผู้อื่นซึ่งมีชื่อเสียงแพร่หลาย ไปเป็น ชื่อของนิติบุคคลนั้น หรือน� ำไปใช้เป็น ส่วนหนึ่งของชื่อนิติบุคคลเป็นการใช้ สิทธิที่ไม่สุจริต และศาลจะพิพากษา ตามค� ำขอท้ายฟ้อง เพื่อห้ามนิติบุคคล เหล่านั้นใช้ชื่อที่เป็นเครื่องหมายการค้า นั้น ๑๓ อย่างไรก็ตาม ในการบังคับตาม ค� ำพิพากษาของศาลจะพบว่ า หาก นิติบุคคลที่แพ้คดีนั้น ไม่ไปด� ำเนินการจด ทะเบียนเปลี่ยนแปลงชื่อเป็นประการอื่น โจทก์ผู้ชนะคดี ก็ไม่อาจจะไปด� ำเนินการ ร้องขอนายทะเบียนห้างหุ้นส่วนบริษัท ลบชื่อหรือเปลี่ยนแปลงชื่อเป็นอย่างอื่น เนื่องจากไม่มีระเบียบหรือหลักเกณฑ์ รองรับ ซึ่งในท้ายสุด นายทะเบียนก็ ด� ำเนินการได้แต่เพียงบันทึกเป็นหมายเหตุ ท้ายหนังสือรับรอง ในท� ำนองว่า ๑๓ ตัวอย่างเช่น คดีหมายเลขด� ำ ที่ ทป. ๑๓๒/๒๕๔๔ คดีหมายเลขแดงที่ ๑๒๑/๒๕๔๕ คดีหมายเลขด� ำ ที่ ทป. ๑๐๓/๒๕๔๖ คดีหมายเลขแดงที่ ๒๙/๒๕๔๘ และ ค� ำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๕๔๒/๒๕๔๖ ๑๔ เมื่อมีการปรับปรุง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ใน พ.ศ. ๒๕๕๑ ซึ่งก� ำหนดให้นิติบุคคลสิ้นสภาพนิติบุคคลตั้งแต่เมื่อนายทะเบียนขีดชื่อออกเสียจาก ทะเบียน (มาตรา ๑๒๗๓/๓) ไม่ใช่เพียงเลิกกัน ชื่อของนิติบุคคลรายดังกล่าว จึงถูกลบออกจากระบบ “ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลาง ได้มีค� ำพิพากษาเมื่อ วันที่ กรกฎาคม ๒๕๔๓ ห้ามมิให้ ห้างหุ้นส่วนนี้ใช้ชื่อ...เป็นชื่อห้างอีกต่อไป” นิติบุคคลที่แพ้คดีเนื่องจากศาล พิพากษาว่าใช้สิทธิในชื่อบุคคลไม่สุจริต เหล่านี้ บางรายก็ยินยอมเปลี่ยนชื่อ บาง ราย ผู้บริหารก็ปล่อยให้ถูกทิ้งร้างโดยชื่อ ดังกล่าวยังคงอยู่ในระบบฐานข้อมูลชื่อ นิติบุคคลของกรมพัฒนาธุรกิจการค้าต่อ ไป ๑๔ แต่อย่างไรก็ตาม บางนิติบุคคลยังคง ประกอบกิจการปกติ และคงชื่อที่ใช้สิทธิ ไม่สุจริตต่อไป เพราะเหตุที่ไม่มีระเบียบ หรือหลักเกณฑ์แก้ไขปัญหาในลักษณะ ดังกล่าว บทสรุปและข้อเสนอแนะ ปัญหาทางปฏิบัติส่วนใหญ่เกิด จากความไม่เข้าใจพื้นฐานในทรัพย์สิน ทางปั ญญา โดย เฉพาะในประ เด็น วัตถุประสงค์ ประกอบกับความไม่ สมบูรณ์ของบทกฎหมาย และมาตรการ รองรับที่ไม่ เพียงพอในการบังคับใช้ กฎหมาย ดังนั้น ก่อนที่ประเทศไทยจะ ก้าวต่อไปในการอนุวัติกฎหมายในกลุ่ม ทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อให้เป็นไปตาม พันธะกรณีที่มีอยู่กับนานาประเทศ จึง ควรแก้ไขโดยการศึกษาความรู้พื้นฐาน ในเรื่องทรัพย์สินทางปัญญาอย่างจริงจัง และสร้างระบบกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับ ความหมาย การบังคับใช้สิทธิ สิทธิของคู่ สมรส การตกทอดสู่ทายาท ฯลฯ เพื่อให้ เกิดความสมบูรณ์ และสามารถปกป้อง ประโยชน์ของสังคมได้อย่างแท้จริง