สำนักราชบัณฑิตยสภา

เรื่องยุ่ง ๆ เกี่ยวกับอักษรควบ The Journal of the Royal lnstitute of Thailand Volume 36 No. 4 Oct-Dec 2011 554 ๔. ค� ำที่แยกเขียนเป็น ๒ แบบ คือ เขียนอย่างอักษรควบและไม่ใช่อักษรควบ ๕. ค� ำที่ปั จจุบันไม่ ออกเสียง ควบกล�้ ำ แต่อาจจะเคยออกเสียงควบกล�้ ำ ค� ำที่เขียนอย่างอักษรควบ แต่ไม่ออกเสียง ควบกล�้ ำ ๒ สาเหตุที่อาจารย์ภาษาไทยแต่ก่อนก� ำหนดให้พยัญชนะที่เรียงกัน ๒ ตัวในค� ำบางค� ำออกเสียงเรียงพยางค์ ไม่ใช่เสียงควบกล�้ ำ น่าจะเกี่ยวเนื่องกับที่มาของค� ำ เช่น ผลิต มาจากค� ำ ผลิต (ออกเสียง ผะ-ลิ-ตะ) ในภาษาบาลี ผล ในค� ำนี้จึงต้องออกเสียงเรียงพยางค์ คือออกเสียงค� ำ ผลิต ว่า ผะ-หลิด ค� ำที่จะกล่าวถึงมี ๒ กลุ่มคือ ๑) ค� ำที่แท้จริงไม่ได้มีอักษรควบ ๒) ค� ำที่มีอักษรควบไม่แท้ ๑) ค� ำที่แท้จริงไม่ได้มีอักษรควบ ตามอักขรวิธีของไทย พยัญชนะ ที่เรียงกัน ๒ ตัวอาจเป็นอักษรควบหรือ อักษรน� ำหรือไม่ใช่ทั้งอักษรควบอักษรน� ำ เช่น ปลัก ปล เป็นอักษรควบ หลัก หล เป็นอักษรน� ำ ปลัด ปล ไม่ใช่อักษรควบ อักษรน� ำ ป เป็นพยัญชนะต้นของพยางค์ แรก ล เป็นพยัญชนะต้นของพยางค์หลัง เรื่องยุ่ง ๆ ที่เกิดขึ้นก็คือ ค� ำบางค� ำ ต้องออกเสียงเรียงพยางค์ แต่มีผู้ออกเสียง ผิด เป็นเสียงควบกล�้ ำ ๒ เช่น ผลิต ต้องออกเสียง ผะ-หฺลิด มีผู้ออกเสียง ผฺลิด ผลึก ” ผะ-หฺลึก ” ผฺลึก ปราชัย ” ปะ-รา-ไช ” ปฺรา-ไช ปร� ำปรา ” ปะ-ร� ำ-ปะ-รา ” ปฺร� ำ-ปฺรา ปรัศว์ ” ปะ-หฺรัด ” ปฺรัด จรด ” จะ-หฺรด ” จฺรด ค� ำบางคู่เขียนเหมือนกัน แต่ออกเสียงได้ ๒ แบบ ความหมายต่างกัน ท� ำให้สับสน เช่น ปรัก ออกเสียง ปฺรัก หมายถึง เงิน ออกเสียง ปะหฺรัก ” หัก พลี ออกเสียง พฺลี ” เสียสละ เช่น พลีชีพเพื่อชาติ, บวงสรวงเชิญเอามา (ใช้แก่ยาสมุนไพร) เช่น ไปพลียาที่ต้นเทียน คือไป บวงสรวงเก็บต้นเทียน หรือส่วนใดส่วนหนึ่งของ ต้นเทียนมาท� ำยารักษาโรค ออกเสียง พะลี หมายถึง การบวงสรวง, เครื่องบวงสรวง นอกจากนั้น มีบางค� ำที่เขียน คล้ า ยกัน แต่ พจนานุกรม ฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน พ. ศ . ๒๕๔๒ ก� ำหนดการอ่านออกเสียงไว้ต่างกัน เช่น จรวจ [จฺรวด] (แบบ) ก. กรวด, หลั่งน�้ ำ. (เทียบ ข. จฺรวจทึก ว่า กรวดน�้ ำ) จรวด ๑ [จะหฺรวด] น. ชื่อดอกไม้ ไฟชนิดหนึ่ง ใช้ไม้อ้อบรรจุดินด� ำ มี หางยาว เมื่อจุดชนวนแล้วเหวี่ยงให้พุ่งขึ้น สูง, กรวด ก็เรียก. (ข. ก� ำชฺรัวจ ว่า พลุ) ว. สูงชัน, ใช้ว่า กรวด ก็มี