สำนักราชบัณฑิตยสภา

ชุมชนจีนในประเทศไทย : หลากหลายส� ำเนียงจีน The Journal of the Royal lnstitute of Thailand Volume 36 No. 4 Oct-Dec 2011 544 ชาวจีนแคะ ชาวจีนแคะ หรือ เค่อเจียเหริน ( 客家人 Kè è ji a ré é n) ในภาษาจีนกลาง เดิมมาจากมณฑลกวางตุ้ง โดยผู้อพยพ ชาวจีนแคะที่ลงเรือมาเมืองไทยส่วนใหญ่ เป็นพวกที่มีภูมิล� ำเนาอยู่ที่เหมย์ เสี้ยน ( 梅县 M é é i Xià à n) (วรศักดิ์ ๒๕๔๘ : ๕๐) ชาวจีนแคะมีภูมิล� ำเนาเดิมอยู่ทาง แถบลุ่มน�้ ำฮวงโห ( 黄河 Hu á á ng H é é หรือแม่น�้ ำเหลือง) บริเวณที่ปัจจุบันเป็น มณฑลชานซี ( 山西 Sh a nx ī ) เหอเป่ย์ ( 河北 H é é b ě i ) ชานตง ( 山东 Sh a nd ō ng) เหอหนาน ( 河南 H é n á á n) หูเป่ย์ ( 湖北 Hú ú b ě i) และอานฮุย ( 安徽 Anhu ī ) ต่อมาได้อพยพไปตั้งถิ่นฐานทาง ตะวันออกเฉียงใต้และภาคใต้ของประเทศ เช่น มณฑลฮกเกี้ยน ( 福建 F ú ú jià à n ฝูเจี้ยน) กวางตุ้ง ( 广东 Guǎngdōng กว่างตง) และทางใต้ของเจียงซี ( 江西 Jiangxī ) หูหนาน ( 湖南 Húnán ) และกวางสี ( 广西 Guǎngxī กว่างซี) โดยอพยพไปเป็นระลอกใหญ่ และเดิน ทางไปด้วยกันในลักษณะกองคาราวาน ขนาดใหญ่ เมื่อพบท� ำเลที่ดีก็จะปักหลัก ปักฐานอยู่ด้วยการสร้างที่พักอาศัยที่มีรูป แบบโครงสร้างคล้ายป้อมค่ายหรือป้อม ปราการเพื่อป้องกันมิให้ใครคุกคาม ที่พัก อาศัยจะมีพื้นที่ค่อนข้างกว้าง เพราะลูก หลานเครือญาติเดียวกันจะอยู่รวมกันใน เรือนพักเดียวกัน เมื่อมีสมาชิกเพิ่มมาก ขึ้นจนพื้นที่เดิมในตัวบ้านแออัดไม่พอที่ จะรองรับจ� ำนวนสมาชิกเพิ่มได้อีก จึงจะ แยกบ้านออกไป โดยหัวหน้าครอบครัว จะไปจัดหาที่ทางที่อยู่ไม่ไกลจากจุดเดิม เพื่อจัดสร้างบ้านใหม่ให้ลูกหลานแยก ครอบครัวไปอยู่ บ้านพักที่สร้างใหม่ก็ยัง คงสร้างเป็นลักษณะป้อมค่ายเหมือนเดิม (วรศักดิ์ ๒๕๔๘ : ๑๘, ๓๖-๓๗, ๖๔-๖๖ ชาวจีนแคะที่อพยพลงใต้ไปทาง ตะวันออกรุ่นแรก ๆ นั้น ได้ไปตั้งถิ่นฐาน อยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของมณฑล กวางตุ้งแถบที่ปัจจุบันเป็นอ� ำเภอเฟิงฉุ้น ( 丰顺县 F ē ngsh ù ù n Xià à n) อ� ำเภอ ต้าปู้ ( 大埔县 D à à bù ù Xià à n) และอ� ำเภอ เหมย์ ( 梅县 Mé é i Xià à n) เนื่องจากเป็น คนอพยพต่างถิ่นที่ไปตั้งถิ่นฐานอยู่ใหม่ ในพื้นที่ที่มีเจ้าของถิ่นอยู่มาก่อนแล้ว จึง ได้รับการเรียกขานจากเจ้าถิ่นเดิมว่าเป็น เค่อเจีย ( 客家 Kèjiā ) ค� ำ 客 kè เมื่อ อ่านตามส� ำเนียงภาษาแต้จิ๋วจะออกเสียง ว่า แขะ และเมื่ออยู่หน้าค� ำ นั้ง ( 人 ré é n)