สำนักราชบัณฑิตยสภา

สันทัด ศิริอนันต์ไพบูลย์, เปี่ยมศักดิ์ เมนะเศวต และสมชัย บวรกิตติ วารสาร ราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๖ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๔ 531 ความเป็นมา เมื่อวันที่ ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ เวลา ๑๗.๓๐ น.ได้เกิดอุบัติเหตุ เรือบรรทุกน�้ ำตาลทรายแดงของบริษัท ไทยมารีนซัพพลาย จ� ำกัด ซึ่งน� ำน�้ ำตาล ทรายแดงจากบริษัทไทยรวมทุนคลัง สินค้า อ� ำเภอป่าโมก จังหวัดอ่างทอง ไปส่งถ่ายลงเรือเดินสมุทรไปยังประเทศ อินโดนีเซีย ขณะที่เรือบรรทุกน�้ ำตาล ทรายแดงที่ลากจูงผ่านสะพานข้ามแม่น�้ ำ เจ้าพระยาบริเวณ หมู่ ๒ ต� ำบลภูเขาทอง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เรือพ่วงล� ำ ที่ ๑ ได้พุ่งชนตอม่อสะพานข้ามแม่น�้ ำ เจ้าพระยาบริเวณดังกล่าว ประกอบกับ กระแสน�้ ำพัดแรง ส่งผลให้เรือพ่วงล� ำที่ ๒ พุ่งชนตอม่อสะพาน จนเรืออับปาง และ จมลงขวางทางน�้ ำ เรือพ่วงล� ำที่ ๒ บรรทุก น�้ ำตาลทรายแดงจ� ำนวน ๒,๔๐๐ ตัน มีมูลค่า ประมาณ๒๐๐กว่าล้านบาทก่อนที่ เรือบรรทุกน�้ ำตาลทรายแดงล� ำดังกล่าว จะจมลงได้วิ่งชนตลิ่งกระแทกบ้านเรือน ที่ปลูกริมตลิ่งเสียหาย โดยเฉพาะบ้านของ นายฮาโลน มาทอง อายุ ๕๖ ปี เลขที่ ๒/๓ หมู่ ๒ ต� ำบลภูเขาทอง ที่ปลูกอยู่ ริมตลิ่ง ได้รับผลกระทบอย่างมากคือ ตลิ่งพัง บ้านเรือนเสียหาย ส่วนท้ายเรือ น�้ ำเข้าเริ่มจมลงครึ่งล� ำเรือ จากอุบัติเหตุ ดังกล่าว นอกจากจะเกิดความเสียหายกับ บ้านเรือนบริเวณดังกล่าวแล้ว ยังเกิดผล กระทบต่อเนื่องคือ เรือบรรทุกน�้ ำตาล ทรายแดงที่ล่มได้ขวางกระแสน�้ ำ ท� ำให้ กระแสน�้ ำเปลี่ยนทิศทาง กัดเซาะตลิ่ง บริเวณดังกล่าวให้พังทลายเป็นบริเวณ บทคัดย่อ เหตุการณ์เรือบรรทุกน�้ ำตาลทรายแดงล่มในแม่น�้ ำเจ้าพระยา บริเวณต� ำบลภูเขาทอง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เกิดขึ้นขณะที่เรือล� ำเลียงน�้ ำตาลทรายแดง ๓ ล� ำโดยเรือลากจูง ได้เข้าชนตอม่อสะพาน ส่งผลให้เรือพ่วงล� ำที่ ๒ อับปาง และก่อนที่จะจมลง ได้พุ่งเข้าชนตลิ่งท� ำให้ตลิ่งพังบ้านเรือนเสียหาย และเกิดผลกระทบต่อเนื่องจากเรือ คือ เรือบรรทุกน�้ ำตาลล� ำที่อับปางได้ขวางทางน�้ ำ ท� ำให้กระแสน�้ ำเปลี่ยนทิศทาง ไหลเข้าเซาะตลิ่งท� ำให้พังทลาย เป็นบริเวณกว้าง น�้ ำตาลทรายแดงที่เรือบรรทุกมาได้ละลายในแม่น�้ ำ ท� ำให้ปริมาณออกซิเจนละลายในแม่น�้ ำลดลง อย่างรวดเร็ว เป็นผลให้สัตว์น�้ ำโดยเฉพาะปลา ตายเป็นจ� ำนวนมาก เนื่องจากขาดออกซิเจน ค� ำส� ำคัญ : เรือน�้ ำตาลล่ม, น�้ ำตาลทรายแดง, ออกซิเจนละลายน�้ ำ กรณีอุบัติเหตุเรือน�้ ำตาล อับปางในแม่น�้ ำเจ้าพระยา * สันทัด ศิริอนันต์ไพบูลย์ ๑ เปี่ยมศักดิ์ เมนะเศวต ราชบัณฑิต ส� ำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสถาน สมชัย บวรกิตติ ราชบัณฑิต ส� ำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสถาน ๑ ศาสตราจารย์ สายวิชาเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม คณะพลังงาน สิ่งแวดล้อม และวัสดุ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี * บทความนี้ปรับปรุงจากการบรรยายผลงานทางวิชาการในที่ประชุมส� ำนักวิทยาศาสตร์ เมื่อวันที่ ๒๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๔