สำนักราชบัณฑิตยสภา

การใช้ระบบภูมิ สารสนเทศและการตั ดสิ นใจแบบหลายหลั กเกณฑ์ 48 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 37 No. 1 Jan.-Mar. 2012 และจากการวิเคราะห์จุดเด่นและจุดด้อยของแต่ละโครงการเพื่อจัดล� ำดับความส� ำคัญของโครงการโดยรวม โดยใช้ MCDM ได้คัดเลือกโครงการชีลอง-๔ เพื่อพัฒนาเป็นโครงการน� ำร่องการพัฒนาพลังน�้ ำขนาด เล็กเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าในพื้นที่ลุ่มน�้ ำชี โดยในขั้นตอนของการออกแบบทางวิศวกรรมและวิเคราะห์ เศรษฐศาสตร์ร่วมกับชุมชนพบว่า โครงการน� ำร่องนี้มีความคุ้มทุน และได้รับการยอมรับจากชุมชนและ หน่วยงานเจ้าของพื้นที่อย่างมาก ดังนั้น ในการพัฒนาโรงไฟฟ้าพลังงานน�้ ำขนาดเล็กต่อไปในอนาคต องค์ความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับจากการศึกษานี้สามารถน� ำไปประยุกต์ใช้กับพื้นที่ที่มีศักยภาพอื่น ๆ ได้ทั้งในพื้นที่ลุ่มน�้ ำชีและลุ่มน�้ ำอื่น ๆ ในประเทศไทย อนึ่ง โดยอาศัยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน แหล่งน�้ ำขนาดเล็กและขนาดกลางที่อยู่ภายใต้ความรับผิดชอบขององค์การปกครองส่วนท้องถิ่นนั้นสามารถ น� ำมาใช้เสริมสร้างความมั่นคงในด้านพลังงานให้กับประเทศ ๖. ข้อเสนอแนะ จากศึกษาวิจัยนี้ ภาครัฐควรสร้างแรงจูงใจให้ท้องถิ่นที่มีศักยภาพพยายามพัฒนาพลังงานน�้ ำให้ เกิดประโยชน์โดยจัดสรรงบประมาณในการลงทุนตลอดจนควรจะมีการปรับค่าส่วนเพิ่มราคารับซื้อไฟฟ้า ส� ำหรับพลังงานน�้ ำอย่างน้อยให้เท่ากับพลังงานลมเพื่อให้เกิดระยะเวลาการคืนทุนของโครงการน่าสนใจยิ่ง ขึ้น และนอกจากนี้ ภาครัฐยังสามารถส่งเสริมการอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและระบบนิเวศใน กรณีที่พื้นที่ศักยภาพอยู่ในเขตอุทยาน โดยการการน� ำเอากระบวนการด� ำเนินงานพัฒนาโรงไฟฟ้าพลังงาน น�้ ำขนาดเล็กส� ำหรับชุมชนเพื่อสร้างความตระหนักว่า ทรัพยากรน�้ ำนอกจากจะใช้เพื่อการเกษตรได้แล้ว ยังสามารถเป็นแหล่งพลังงานให้กับชุมชนที่รับผิดชอบโครงการไฟฟ้าพลังงานน�้ ำและชุมชนใกล้เคียงได้ ด้วย โดยการนี้เองจะท� ำให้ชุมชนตระหนักถึงการปรับรูปแบบวิถีการผลิตโดยเฉพาะในเขตป่าต้นน�้ ำ โดย เป็นไปเพื่อการอนุรักษ์ผืนป่า อนึ่ง การพัฒนาพลังงานทดแทนจากศักยภาพพลังงานน�้ ำที่มีอยู่ในท้องถิ่น นี้จะช่วยให้ชุมชนและท้องถิ่นมีรายได้เสริมงบประมาณปรกติจากการขายกระแสไฟฟ้าที่ผลิตได้ รวมถึง สามารถน� ำเอาพลังงานทดแทนที่ผลิตขึ้นมาได้ไปพัฒนารูปแบบการผลิตของสินค้าในท่องถิ่น รวมถึงเป็น แหล่งเรียนรู้ส� ำหรับศึกษาดูงานที่ควบคู่ไปกับการจัดการท่องเที่ยวที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพิ่มเติมจาก แผนงานก่อสร้างโครงการน� ำร่องฯ