สำนักราชบัณฑิตยสภา

วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๗ ฉบับที่ ๑ ม.ค.-มี.ค. ๒๕๕๕ 105 วิสุทธิ์ ใบไม้ รวมทั้งนกการเวก (bird of paradise) แมลงต่าง ๆ รวมทั้งผีเสื้อสวยงามและผีเสื้อกลางคืน โดยส่งไปขาย ในกรุงลอนดอน วอลเลซมีชีวิตอยู่อย่างโดดเดี่ยวและเรียบง่ายท่ามกลางธรรมชาติที่สงบและสวยงาม โดยมีคนท้องถิ่นเป็นผู้ช่วย เขาเก็บรวบรวมข้อมูลความหลากหลายของสปีชีส์และการแพร่กระจาย ของพืชและสัตว์ตามหมู่เกาะมาเลย์และพัฒนาองค์ความรู้เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิต ในสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกัน โดยอาศัยการติดต่อสื่อสารด้านวิชาการตลอดจนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และ ข้อมูลใหม่ ๆ กับเพื่อนคนสนิท คือ เฮนรี เบตส์ อยู่เสมอ การด� ำรงชีวิตของวอลเลซอย่างสันโดษ สงบ และสันติ ท่ามกลางธรรมชาติที่สวยงามท� ำให้เขา มีสมาธิและพัฒนาความคิดอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของสปีชีส์และความหลากหลายของ สิ่งมีชีวิต ตลอดจนปรากฏการณ์ธรรมชาติของสรรพชีวิตในป่าชื้นเขตร้อน เช่น ลีลาการเกี้ยวพาราสีของ นกการเวก ซึ่งมีอยู่มากมายหลากหลายชนิด แต่ละชนิดมีขนยาวและสีสันสวยสดงดงามตระการตา อย่างหาที่เปรียบมิได้ ยากที่คนทั่วไปจะได้พบเห็นพฤติกรรมที่น่ามหัศจรรย์เช่นนั้น วอลเลซเคยคิดว่า ความงามตามธรรมชาติของป่าชื้นเขตร้อนน่าจะเปิดเผยให้ผู้คนที่มีอารยธรรมและมีความเจริญก้าวหน้า ได้ศึกษาเรียนรู้บ้าง แต่ในอีกแง่มุมหนึ่งเขากลับคิดว่าประชาชนจากซีกโลกตะวันตกที่มีความเจริญ ทางเศรษฐกิจและสังคมไม่ควรจะมาพบเห็นความงามและความสมดุลของธรรมชาติดังกล่าวเพราะเขา เกรงว่าผู้คนเหล่านั้นจะมาท� ำลายธรรมชาติเสียมากกว่า วอลเลซได้เขียนบทความเรื่อง “ On the law that has regulated the introduction of new species ” ลงตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารวิชาการ Annuals and Magazine of Natural History ในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. ๑๘๕๕ เมื่อศาสตราจารย์ไลเอลล์ได้อ่านบทความนี้แล้วก็มีความเห็นด้วย กับวอลเลซซึ่งมีแนวความคิดสนับสนุนสมมุติฐานการเปลี่ยนแปลงอย่างช้า ๆ ทางธรณีวิทยาที่น� ำไปสู่ การสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตในอดีตและการเกิดสปีชีส์ใหม่จากสปีชีส์เดิม ตลอดจนการเปลี่ยนแปลงของ สิ่งมีชีวิตในสิ่งแวดล้อมที่ต่างกันในโลกขณะนั้น แนวความคิดดังกล่าวของวอลเลซสะท้อนให้เห็นว่า การแบ่งแยกทางธรณีวิทยา (geographical isolation) มีบทบาทส� ำคัญในการก่อก� ำเนิดรูปแบบแปลก ใหม่ของสิ่งมีชีวิต อย่างไรก็ตาม เป็นที่น่าสังเกตว่าวอลเลซได้เรียนรู้ข้อมูลข่าวสารทางวิชาการจากอังกฤษ และผลงานการวิจัยของดาร์วินโดยเฉพาะกรณีตัวอย่างของสิ่งมีชีวิตในหมู่เกาะกาลาปากอสที่ตีพิมพ์ ใน Journal of the Beagle ซึ่งเป็นข้อมูลที่ช่วยจุดประกายแนวความคิดของวอลเลซเกี่ยวกับการเกิด สปีชีส์ใหม่ด้วย