สำนักราชบัณฑิตยสภา

67 โชษิ ตา มณี ใส วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๗ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๕ ๒. จริยธรรมเสื่อมถอยในหมู่สงฆ์ คือ ภิก์ษุสะมะณะ เล่าก็ละพระสะธ� ำม์ คาถาว่าล� ำน� ำ ไปเร่ร�่ ำท� ำเฉโก ๓. จริยธรรมเสื่อมถอยในหมู่ประชาชน คือ ก. ความมีมิจฉาทิฏฐิ ดังที่ว่า ไม่จ� ำค� ำพระเจ้า เหไปเข้าภาษาไสย ที่ซ่ถืพระเจ้า ว่าโง่เง่าเต่าปูปลา ผู้เถ้าเหล่าเมธา ว่าใบ้บ้าสาระย� ำ ไม่จ� ำค� ำผู้ใหญ่ ศีศะไม้ใจโยโส ข. ความไร้ศีลธรรม ดังที่ว่า ลูกศิษย์คิดล้างครู ลูกไม่รู้คุณพ่อมัน ภาราสาวะถี ใครไม่มีปรานีใคร ดุดื้ถืแต่ใจ ที่ใครได้ใส่เอาภ ผู้ที่มีฝีมือ ท� ำดุดื้ไม่ซื้ข ไล่คว้าผ้าที่ค อะไรฬ่ก็เอาไป พฤติกรรมของผู้คนใน “พาราสาวัตถี” ตามที่ปรากฏใน กาพย์พระไชยสุริยา ได้เค้ามาจาก มหาสุบินชาดก โดยมีเนื้อความตรงกับพุทธท� ำนายพระสุบิน ๑๖ ประการของพระเจ้าปเสนทิแห่งแคว้น โกศลหลายประการ ดังนี้ ๑. พระสุบินข้อ ๓ แม่โคดื่มนมของลูกโค มีพุทธท� ำนายว่า คนทั้งหลายจะไม่ย� ำเกรงบิดา มารดา ๒. พระสุบินข้อ ๔ ผู้คนใช้โครุ่นเทียมแอก ไม่ใช้โคใหญ่ ท� ำให้เกวียนทั้งหลายไปไม่ได้ มีพุทธท� ำนายว่า ผู้ใหญ่จะไม่มอบหมายงานให้แก่ผู้ที่มีความสามารถเหมาะสม ท� ำให้งานเสียหาย ๓. พระสุบินข้อ ๕ ม้ามี ๒ ปาก เคี้ยวกินหญ้าที่ผู้คนพากันให้ มีพุทธท� ำนายว่า ผู้วินิจฉัยคดี จะทุจริตรับสินบน ๒ ฝ่าย ๔. พระสุบินข้อ ๙ น�้ ำกลางสระขุ่น ขณะที่น�้ ำริมสระที่ฝูงสัตว์ลงย�่ ำเหยียบกับใสสะอาด มีพุทธท� ำนายว่า ผู้ปกครองจะเบียดเบียนประชาชนอย่างไร้เมตตา ๕. พระสุบินข้อ ๑๑ ผู้คนน� ำแก่นจันทน์ขายแลกเปรียงเน่า มีพุทธท� ำนายว่า พระภิกษุอลัชชี จะน� ำพระธรรมไปแสดงแลกปัจจัย ๖. พระสุบินข้อ ๑๔ ฝูงเขียดตัวเล็ก ๆ วิ่งไล่กัดกินงูเห่าตัวใหญ่ ๆ มีพุทธท� ำนายว่า ฝูงมนุษย์ มีราคะแรงกล้า ตกอยู่ใต้อ� ำนาจภรรยาเด็ก ๆ ของตน