สำนักราชบัณฑิตยสภา

พุทธประวั ติ ในภาษาธรรม 270 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 37 No. 2 April-June 2012 มาร ยักษ์, อมนุษย์ที่มีหน้าตาดุร้าย ภาวะทางจิตที่เป็นอุปสรรคแก่การท� ำ ความดีและการก� ำจัดกิเลสก� ำจัดทุกข์ โลก ดาวเคราะห์ดวงหนึ่ง ภาวะทางจิตที่ยังเกี่ยวข้องอยู่กับเรื่อง ที่เป็นบริวารของดวงอาทิตย์ ทางโลก, ความทุกข์ ชาติ (การเกิด) การคลอดออกจากครรภ์มารดา การเกิดความรู้สึกว่าเป็นตัวตน เป็นของตน (การเกิด “ตัวกู-ของกู”) ความตาย ความสิ้นสุดของชีวิต ความสิ้นสุดของความรู้สึกว่าเป็นตัวตน ร่างกายกลายเป็นศพที่ถูกเผาหรือฝัง ของตน ชีวิต ภาวะทางร่างกายที่ยังหายใจอยู่ ยังไม่ตาย ภาวะที่ปลอดจากทุกข์, นิพพาน คน สัตว์สองเท้าชนิดหนึ่งในพวกลิงใหญ่ไร้ขน ลักษณะของความเป็นมนุษย์ผู้มีใจสูง, มนุษยธรรม พระเจ้า ผู้สร้างโลกและมีอ� ำนาจเหนือมนุษย์ ธรรมชาติ, กฎของธรรมชาติ สัตว์เดรัจฉาน สัตว์สี่เท้าหรือสองเท้าทั่วไป ความโง่งมงายอย่างสัตว์เดรัจฉาน เช่น หมู หมา กา ไก่ เปรต สัตว์นรกชนิดหนึ่ง มีท้องใหญ่มโหฬาร ความโลภ, ความทะยานอยาก แต่มีปากเท่ารูเข็ม อสุรกาย ผีชนิดหนึ่งที่ไม่ปรากฏตัวให้คนเห็น ความกลัวที่เกิดขึ้นในจิตใจคน น�้ ำอมฤต น�้ ำวิเศษที่ท� ำให้ผู้ดื่มมีชีวิตไปตลอดกาล ธรรมะสูงสุด คือ อนัตตตา (ความปลอด จากความรู้สึกเป็นตัวตน) หรือสุญญตา (ความว่างจากความรู้สึกเป็นตัวตน) ความว่าง ภาวะที่สถานที่ทางกายภาพไม่มีคน สัตว์ ภาวะที่มีคน สัตว์ สิ่งของอยู่ในทาง สิ่งของ, ภาวะสุญญากาศ กายภาพ แต่จิตปลอดจากความรู้สึกว่า มีตัวตนหรือมีของตน ค� ำศัพท์ ความหมายในภาษาคน ความหมายในภาษาธรรม