สำนักราชบัณฑิตยสภา

227 ไพโรจน์ ทองค� ำสุก วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๗ ฉบับที่ ๒ เม.ย.-มิ.ย. ๒๕๕๕ กระบวนท่าของโขนตัวลิง มีท่าเต้นและท่าร� ำเฉพาะในการร� ำเพลงหน้าพาทย์ ซึ่งจะแสดงความ องอาจ ผึ่งผาย และรุกรี้รุกรนตามประสาลิงด้วย การเต้นและร� ำเพลงหน้าพาทย์ในการแสดงโขนนั้น มีการก� ำหนดเพลงเฉพาะส� ำหรับตัวโขนลิง ดังนี้ เสมอ พระ นาง ยักษ์ และลิง คุกพาทย์ พระ นาง ยักษ์ และลิง ตระนอน พระ นาง ยักษ์ และลิง ตระนิมิต พระ นาง ยักษ์ และลิง ปฐม ยักษ์และลิง กราวนอก พระและลิง ท่าโขนในการใช้บท การร� ำใช้บท คือ การร� ำตามบทพากย์ เจรจา และบทร้อง ซึ่งตัวโขนต้องแสดงภาษาท่าทางไปตาม ค� ำพากย์ เจรจา และค� ำร้องนั้น ๆ โดยมีกระบวนท่าที่แทนค� ำพูด ท่าที่แสดงกิริยาอาการ และท่าที่แสดง อารมณ์ ผสมกลมกลืนกันอยู่ ขอยกตัวอย่างพร้อมภาพประกอบท่าโขนในการร� ำใช้บทของโขนตัวลิง ดังนี้ ท่าออกกราวของสุครีพ ท่าออกกราวของหนุมาน