สำนักราชบัณฑิตยสภา

อาหารการกิ นในวรรณกรรมเรื่ อง พระอภั ยมณี 126 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 37 No. 2 April-June 2012 อาหารที่ใช้เป็นเสบียงที่อยู่ข้างจะแปลกประหลาดคือที่มีอยู่ในเรือของโจรสลัดชาวอังกฤษ ชื่อสุหรั่ง “จะกล่าวฝ่ายนายโจรใจฉกาจ เป็นเชื้อชาติอังกฤษริษยา คุมสลัดอัศตันวิลันดา เป็นโจราห้าหมื่นพื้นทมิฬ มีก� ำปั่นนั้นยาวยี่สิบเส้น กระท� ำเป็นตึกกว้านสถานถิ่น หมากมะพร้าวส้มสูกปลูกไว้กิน ไม่รู้สิ้นเอมโอชโภชนา เลี้ยงทั้งแพะแกะไก่สุกรห่าน คชสารม้ามิ่งมหิงสา มีก� ำปั่นห้าร้อยลอยล้อมมา เครื่องศาสตราส� ำหรับรบครบทุกล� ำ” (๒๑๓) ก� ำปั่นล� ำนี้มีขนาดใหญ่โตมโหฬาร ยาว ๒๐ เส้นก็เท่ากับ ๕๐๐ เมตร หรือ ครึ่งกิโลเมตร ถ้าจะเปรียบกับสมัยนี้คงประมาณเรือไทแทนิก เหมือนเกาะลอยน�้ ำที่มีที่อยู่อาศัยและฟาร์มเสร็จสรรพ ต้นไม้ก็เป็นต้นที่คนไทยคุ้นเคย มีปลูกกันอยู่ในบ้านเรา เช่น ต้นหมากซึ่งผลเอาไว้กินกับพลู ต้นหมาก ที่โค่นแล้วใช้ท� ำสะพานทอดข้ามคูคลองในสวนได้ ต้นมะพร้าว ลูกกินได้ทั้งน�้ ำทั้งเนื้อ ทั้งอ่อนทั้งแก่ ผลแก่ น� ำไปคั้นกะทิเพื่อท� ำอาหาร น�้ ำมันมะพร้าวใช้ท� ำอาหารหรือเสริมความงามเช่นทาผิวไม่ให้ผิวแตก หรือใช้ใส่ผมให้ดกด� ำเป็นเงา กะลาใช้ใส่อาหาร ท� ำภาชนะ เช่น กระจ่า กระบวย เปลือกมะพร้าวตากแห้ง ใช้จุดสุมไฟไล่ยุง ทางมะพร้าวใช้มุงหลังคา แถมก้านมะพร้าวยังใช้ท� ำไม้กวาดได้อีก เรียกว่าเป็นพืช สารพัดประโยชน์ ส้มก็เป็นผลไม้ที่คนไทยนิยมบริโภค สัตว์ที่เลี้ยงอยู่บนเรือนั้นมี แพะ แกะ กินได้ทั้งเนื้อ และนม ขนแกะใช้ทอผ้าได้ ไก่กับห่านใช้กินเนื้อและไข่ ส่วนหมูให้เนื้อและไขมันที่ใช้เป็นอาหาร ควายป่า อาจใช้เนื้อเป็นอาหารและหนังเพื่อประโยชน์อย่างอื่น ส่วนช้างและม้านั้น น่าจะเลี้ยงไว้เป็นพาหนะ มากกว่าที่จะเป็นอาหาร เพราะในสมัยของสุนทรภู่คงยังไม่มีรายการเปิบพิสดารซูชิช้างอย่างในปัจจุบัน เรือล� ำนี้เมื่อสินสมุทฆ่าโจรสุหรั่งตายก็ตกเป็นเรือทรงของนางสุวรรณมาลี ๒. อาหารว่างหรือของกินเล่น ตอนที่นางสุวรรณมาลีจะไปเที่ยวทะเล มีนางสนมติดตามไป ต่างก็เอาของกินติดไปด้วยเผื่อหิว “เจ้าขรัวนายท้าวนางว่าทางเปลี่ยว เอาของเปรี้ยวหวานไปให้อะโข เลือกขนมส้มจีนใส่ปิ่นโต เปลือกส้มโอแช่อิ่มทับทิมพลับ” (๑๖๒) จะเห็นว่าของกินเหล่านี้เป็นขนมของกินเล่นแบบชาววัง ส้มจีน ชื่อก็บอกแล้วว่ามาจากเมืองจีน ทับทิม ถ้าไม่ใช่ทับทิมไทยน่าจะมาจากอินเดีย เปลือก ส้มโอ แช่อิ่ม เป็นของกินที่ได้จากการน� ำเปลือกส้มโอ