สำนักราชบัณฑิตยสภา

ตรุษจี น 120 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 37 No. 2 April-June 2012 เช่น สีชมพู สีแดง สีเหลือง สีขาว ดอกมีขนาดราว ๑ นิ้ว กลีบดอกมีลักษณะกลมมน ๕ กลีบ จึงมีอีกชื่อว่า 五福花 wǔfúhuā ซึ่งสื่อถึงมงคล ๕ ประการ คือ ความมีอายุยืน ความราบรื่น ความมีสันติ ความ โชคดี และความสุข (นริศ วศินานนท์ ๒๕๕๑ : ๑๙๑) เพื่อให้บรรยากาศในการฉลองตรุษจีนเปี่ยมไปด้วยความสุขสดชื่น ความปีติยินดี และความเป็น มงคล การจะท� ำอะไรพูดอะไรในวันตรุษจีนจึงต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ วันนี้ทะเลาะกันไม่ได้ ดุว่ากันไม่ได้ พูดสิ่งที่ไม่ดีไม่งามไม่ได้ ต้องพูดแต่สิ่งที่เป็นมงคล ค� ำบางค� ำ เช่น แตก ล้ม จบสิ้น เป็นค� ำต้องห้ามในวันนี้ ขยะมูลฝอยในบ้านจะเอาไปทิ้งข้างนอกไม่ได้ กวาดบ้านก็ไม่ได้ หากจ� ำเป็นต้องกวาดก็ต้องกวาดจากประตู เข้ามาข้างใน ถือเป็นการเก็บรวบรวมโชคลาภทั้งมวลเข้าบ้าน วันรุ่งขึ้นถัดจากวันตรุษจีนเป็นวันที่ลูกสาวซึ่งออกเรือนไปแล้วจะพาสามีและลูกไปกราบ อวยพรตรุษจีนบิดามารดาของตน ตามประเพณีจีนแต่เดิม วันตรุษจีนสะใภ้ทุกบ้านต้องอยู่กับบ้าน เพื่อช่วยเหลือดูแลรับรองญาติ ๆ ฝ่ายสามีที่มากราบอวยพรตรุษจีนผู้ใหญ่ในบ้าน วัน ๒ ค�่ ำจึงเป็นวัน 回娘家 huí niángjiā = กลับบ้านแม่ ในวันนั้นทางบ้านแม่จะจัดเตรียมของเซ่นไหว้ไว้ให้ในบ้าน เพื่อไหว้ 土地公 Tǔdìgōng = เทพประจ� ำพื้นที่ เจ้าที่แห่งบ้าน ของเซ่นไหว้มักประกอบด้วยชา ถ้วยเล็ก ๆ ๘ ถ้วยที่เรียกว่า 甜茶 tiánchá และของคาว ๓ อย่างที่เรียกว่า 三牲 sānshēng เช่น หมู เป็ด ไก่ เมื่อลูกสาวกับครอบครัวมาถึง ทักทายสวัสดีปีใหม่กันแล้ว พ่อแม่ก็พาเข้าไปไหว้ 土地公 ในบ้าน ไหว้เสร็จแล้วจึงดื่มชาถ้วยเล็กๆ ที่เซ่นไหว้นั้นคนละถ้วย ปรกติลูกสาวก็จะอยู่รับประทาน อาหารมื้อเที่ยงกับพ่อแม่ แล้วจึงลากลับ (Dengfu Chubanshe Bianjibu 2000 : 20-21) ในช่วงเทศกาลตรุษจีน บรรดาร้านค้าในสมัยก่อนต่างปิดร้านรวงกันหลายวันจนถึงวัน ๕ ค�่ ำ เดือน ๑ จึงเปิดร้านค้าขายตามปรกติ ชาวจีนนิยมเปิดร้านค้าในวันดังกล่าว เพราะเชื่อกันว่า วัน ๕ ค�่ ำ เดือน ๑ เป็นวันเกิดของ 五路财神 Wǔlù Cái shén = เทพแห่งโชคลาภและความร�่ ำรวย การเปิด ร้านค้าในวันนี้จึงเท่ากับเป็นการอัญเชิญเทพองค์นี้มาที่ร้านของตน ซึ่งจะยังผลให้ท� ำมาค้าขึ้น โชคลาภ เงินทองไหลมาเทมาตลอดปี ในวัน ๕ ค�่ ำนี้ เจ้าของร้านค้าจะประดับหน้าร้านด้วยโคมและแถบผ้า สีสดใสอย่างสวยงาม ติดแถบค� ำมงคลประดับในร้าน ที่นิยมติดกัน คือ แถบค� ำมงคล 开市大吉 kāishì dàjí = อภิมหามงคลวันเปิดร้าน และ 招财进宝 zhāocái jìnbǎo = เงินทองไหลมา เทมา หรือค� ำมงคลอื่นที่มีความหมายท� ำนองนี้ นอกจากนี้ ตามร้านค้าและบ้านเรือนยังจัดโต๊ะบูชา เซ่นไหว้ด้วย โดยมักตั้งขนมเข่ง ๒ ชิ้น ข้าว ๖ ถ้วย ๕ กับส้มที่จัดวางซ้อนสูงเป็นทรงเจดีย์เป็นเครื่องเซ่นไหว้ ๕ เลข ๖ เป็นเลขมงคลของจีน เพราะเลข ๖ อ่านว่า liù มีเสียงพ้องใกล้กับเสียง liú ในค� ำ 流利 liúlì = คล่อง ชาวจีนจึงชอบเลข ๖ เพราะสื่อนัยเชิงอุปมาว่า ท� ำมาค้าคล่อง ติดต่อค้าขายอะไรก็จะคล่องและราบรื่นไปทุกอย่าง