สำนักราชบัณฑิตยสภา

อ็ องเดร มาลโร กั บโลกศิ ลปะ 98 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 37 No. 2 April-June 2012 รับใช้ประชาชนเท่านั้นจึงจะรับประกันเสรีภาพของพลเมืองได้ ตัวอย่างของรัฐดังกล่าว เช่น ประเทศ อังกฤษ ประเทศฝรั่งเศส มาลโรกล่าวว่า “ประเทศฝรั่งเศสไม่เคยยิ่งใหญ่เท่าเมื่อฝรั่งเศสพูดเพื่อมนุษย์ ทุกคน” (Ibid: 306) เวอร์เมียร์ (Vermeer) และโกยา (Goya) อ็องเดร มาลโร ประสงค์จะจัดพิมพ์ผลงานของศิลปินที่เขาชื่นชอบดังเช่น บ็อช ดาวินชี เวอร์เมียร์ บราก (Braque) ฯลฯ เขาต้องการพิมพ์ผลงานของศิลปินดังกล่าวออกเป็นภาพสีโดย ส� ำนักพิมพ์กาเลอรี เดอ ลา เปลยาด (Galerie de la Pléiade) แน่นอนว่าการจัดพิมพ์หนังสือศิลปะ ดังกล่าวต้องลงทุนสูงมาก หนังสือที่พิมพ์ออกมาจะมีราคาแพงและอาจท� ำให้ส� ำนักพิมพ์ขาดทุน มาลโรจัดพิมพ์หนังสือศิลปะออกมาเล่มหนึ่งเกี่ยวกับผลงานของเวอร์เมียร์ เขาประสบความ ส� ำเร็จดียิ่งในการจัดท� ำทั้งค� ำอธิบายและรูปประกอบ มาร์แซล พรูสต์ (Marcel Proust) นักเขียนคนส� ำคัญ ในตอนนั้นเป็นผู้เขียนค� ำน� ำซึ่งจัดพิมพ์ด้วยตัวหนังสือพิเศษ ต่อจากนั้นเป็นบทความขนาดสั้นเกี่ยวกับ เวอร์เมียร์เขียนโดยมาลโร มาลโรอธิบายการสร้างสรรค์งานจิตรกรรมของเวอร์เมียร์ซึ่งมีภาพของภรรยา และบรรดาบุตรสาวเข้าไปอยู่ในภาพอยู่หลายภาพ ท� ำให้เห็นบรรยากาศภายในครอบครัวของเวอร์เมียร์ ได้เป็นอย่างดี นอกจากภาพบุคคลในครอบครัวแล้ว เวอร์เมียร์ยังวาดภาพทิวทัศน์ โลกของเวอร์เมียร์ เล็กและปิด ราวกับว่าเขามีเพียงสีสันของถนนหนทาง ของใบหน้าภรรยาและบุตรสาวเท่านั้น เวอร์เมียร์ ใช้ชีวิตเหมือนอยู่ในก� ำแพงสี่ด้านของป้อมปราการ ไม่สนใจเรื่องราวของโลก ดุจเดียวกับเซซาน (Cézanne) ซึ่งพอใจในผลแอปเปิลและภูเขาเพียงเท่านั้น เวอร์เมียร์สิ้นชีวิตเมื่ออายุได้ ๔๓ ปี ผู้ที่มีชีวิตแนวตรงข้ามกับเวอร์เมียร์คือ โกยา โกยาชอบออกไปสัมผัสทั้งโลกของมนุษย์และปีศาจ ซึ่งเวอร์เมียร์ไม่ออกไปพบพาน บทความของมาลโรที่เขียนเกี่ยวกับโกยาเต็มไปด้วยข้อวิเคราะห์ที่ลึกซึ้ง ราวกับว่ามาลโรเข้าไปสิงอยู่ในกายและใจของโกยาเสียเอง ประสบการณ์ของมาลโรที่เคยเข้าไปร่วมรบ ต่อต้านเผด็จการในประเทศสเปนท� ำให้มาลโรเข้าใจโลกทัศน์ของโกยาเป็นอย่างดี ปีศาจในภาพวาด ของโกยาแสดงถึงความหวาดกลัวและความกังวลในตัวจิตรกรผู้วาดภาพ โกยาสะท้อนภาพของโลก สมัยใหม่ซึ่งโกยามองเห็นก่อนที่จะมาถึงจริง และเมื่อเขาต้องหูหนวก ความเจ็บปวดน� ำโกยาไปสู่ ชายขอบของความบ้า ภาพวาดของโกยาช่วงนี้สะท้อนความไร้สาระและความไร้เหตุผล เขาแสดงความ เป็นนรกของโลกมนุษย์ โกยาแสดงภาพมนุษย์ที่เหมือนผลไม้เน่าบนต้นไม้ เป็นภาพคนพิการแขนขาเสีย คนตาบอด ปีศาจ พ่อมด ผี ความน่าสยดสยองและความน่ากลัวสิงสู่อยู่ในผลงานของเขาอย่างท้าทาย โกยาคิดว่าความพิการของมนุษย์ที่เขาจัดแสดงในภาพวาดเป็นผลพวงของบาป ภาพของมนุษย์ที่ถูก ตัดแขนขาและแขวนอยู่กับต้นไม้แสดงถึงการท� ำลายตนเองของมนุษย์