สำนักราชบัณฑิตยสภา

277 นิ พนธ์ ทรายเพชร วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๗ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕ กลุ่มดาวนายพรานและสามเหลี่ยมฤดูหนาวขณะผ่านเมริเดียน กลุ่มดาวนายพรานเป็นกลุ่มดาวฤดูหนาวเพราะเห็นตลอด ทั้งคืนในฤดูหนาว ในประเทศไทยขณะผ่านเมริเดียน ศีรษะของนายพรานจะอยู่ไปทางทิศใต้ของจุดเหนือศีรษะเพียง ๕ องศา ขณะนั้นสามเหลี่ยมฤดูหนาวซึ่งเป็นสามเหลี่ยมด้านเท่ายาวด้านละ ๒๒ องศาอยู่ถัดไปทางทิศตะวันออกของนาย พราน สามเหลี่ยมฤดูหนาวประกอบด้วยซีรีอัส (ดาวดวงสว่างที่สุดและอยู่ต�่ ำสุด) ดาวโปรซิออน (ดวงสว่างที่อยู่ซ้ายมือ) และดาวเบทเทลจุส (ดาวสว่างสีแดงตรงรักแร้นายพราน) กลุ่มดาวนายพรานขึ้นแบบตะแคงโดยดาวตรงเข็มขัดนายพราน ดวงเหนือสุดขึ้นตรงจุดทิศตะวันออก และตกแบบตะแคงโดยดาวตรงเข็มขัดนายพรานดวงเหนือสุดตกตรงทิศตะวันตก พอดี ดาวดวงนี้จึงอยู่บนท้องฟ้านาน ๑๒ ชั่วโมง เพราะอยู่บนเส้นศูนย์สูตรฟ้า กลุ่มดาวแมงป่องก� ำลังขึ้นทางทิศตะวันออกเฉียงใต้โดยเส้นที่ลากจากหัวไปยังหางตั้งได้ฉากกับขอบฟ้า ดาวที่สว่างที่สุดคือ ดาวปาริชาตซึ่งอยู่กลางตัวแมงป่อง