สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 37 No. 4 Oct-Dec 2012 ปริทัศน์มะเร็งเยื่อเลื่อมในประเทศไทย พ.ศ. ๒๔๙๗-๒๕๕๕ สมชัย บวรกิตติ ราชบัณฑิต ส� ำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสถาน ภูมิหลัง มีบันทึกว่าพบผู้ป่วยเนื้องอกเยื่อเลื่อม [เมโซเทลิโอมา (mesothelioma)] ในประเทศไทยตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๙๗ ถึง พ.ศ. ๒๕๕๕ รวม ๗๙ ราย (๑-๒๑, ๒๓, ๒๔) บทความนี้เป็นผลงานจากการรวบรวมข้อมูลราย ละเอียดของผู้ป่วยแต่ละราย โดยเน้นหลักฐานที่บ่งชี้สาเหตุโรคจากใยหิน เพื่อเสนอให้เป็นเอกสารที่มีข้อมูล สมบูรณ์ที่สุด ระเบียบวิธีศึกษา เริ่มจากทบทวนวรรณกรรมที่รายงานผู้ป่วยเนื้องอกเยื่อเลื่อม (เมโซเทลิโอมา) ของอวัยวะต่าง ๆ เช่น เยื่อหุ้มปอด เยื่อบุช่องท้อง เยื่อบุหัวใจ ในประเทศไทย แล้วน� ำไปวิเคราะห์ข้อมูลรายละเอียดของผู้ ป่วยแต่ละรายเท่าที่มีบันทึกไว้ โดยเน้นที่เพศ อายุ อาชีพ (รวมถึงประวัติการสัมผัสกับใยหินหรือแร่ใยหิน) อวัยวะที่เป็น วิธีการวินิจฉัยโรค ปีที่พบผู้ป่วย และเอกสารที่รายงานผู้ป่วย จากนั้นน� ำข้อมูลที่จ� ำแนกตาม หัวข้อย่อยมาเสนอทางสถิติและวิจารณ์ ผลการศึกษา เอกสารที่รายงานผู้ป่วยเนื้องอกเยื่อเลื่อม (เมโซเทลิโอมา) ในประเทศไทยมี ๒๓ ฉบับ (๑-๒๓) แต่ เมื่ออ่านส� ำรวจจ� ำนวนผู้ป่วย พบรวม ๗๙ ราย เพราะมีการน� ำเสนอผู้ป่วยซ�้ ำซ้อนหลายครั้ง เป็นผู้ป่วย ชาย ๕๑ คน (ร้อยละ ๖๔.๕) และหญิง ๒๘ คน (ร้อยละ ๓๕.๔) อวัยวะที่เป็นเนื้องอกปฐมภูมิในผู้ป่วย ๗๙ ราย พบที่เยื่อหุ้มปอด ๖๖ ราย (ร้อยละ ๘๓.๕ ของเนื้อ งอกทุกอวัยวะ) เยื่อบุช่องท้อง ๘ ราย (ร้อยละ ๑๐.๑) เยื่อหุ้มหัวใจ ๒ ราย (ร้อยละ ๒.๕) และถุงอัณฑะ ๓ ราย (ร้อยละ ๓.๘) ผู้ป่วยเนื้องอกเยื่อหุ้มปอด ๖๕ ราย เป็นในชาย ๔๒ คน (ร้อยละ ๖๔.๖) และหญิง ๒๓ คน (ร้อยละ ๓๕.๕) ผู้ป่วยเนื้องอกในช่องท้อง (เยื่อบุช่องท้อง) ๘ ราย เป็นในชาย ๕ คน (ร้อยละ ๖๒.๕) และหญิง ๓ คน (ร้อยละ ๓๗.๕)