สำนักราชบัณฑิตยสภา

227 ชิ นภั ทร ภูมิ รั ตน วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๗ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕ บทบาทหน้าที่และภารกิจต่อสังคม ในเวลานี้คงไม่มีใครปฏิเสธว่า ภาพสังคมที่เป็นดั่งอุดมคติและอยากให้เกิดขึ้นจริงนั้น ได้แก่สังคม ที่สะอาด งดงาม สถาบันของชาติมีความมั่นคง ประชากรมีปัญญาความรู้ มีภูมิคุ้มกัน และสามารถแข่งขัน กับนานาประเทศได้ ส่วนภาพสังคมที่ไม่มีใครอยากให้เกิด คือสังคมที่อ่อนแอ ง่อนแง่น แตกแยก ประชากร ปราศจากศีลธรรม ไม่ยึดถือกฎระเบียบ และเห็นแก่ตัว และจากแนวโน้มอนาคตของประเทศไทย ตามการ วิเคราะห์ของนักอนาคตศึกษาและกลุ่มองค์กรต่าง ๆ ดังกล่าว และการที่รัฐบาลไทยได้ลงนามเห็นชอบกับ ค� ำประกาศแห่งสหัสวรรษ ได้บ่งบอกถึงพันธสัญญาที่รัฐบาลและประชากรทุกกลุ่ม ฝ่าย สังกัด ต้องจริงจัง กับการท� ำงานในบทบาทและหน้าที่ต่อสังคม ไม่เพียงแค่ท� ำพอให้พ้น ๆ ไป ถ้าเราถอยห่างจากความยุ่งเหยิงของสังคมปัจจุบัน หลายคนเสนอให้คิดถึงสัจธรรมในชีวิต นั่น คือ ความเปลี่ยนแปลง และเสนอแนวคิดว่าการสร้างความสุขในชีวิตนั้น สามารถท� ำได้พร้อม ๆ กับการ สร้างสรรค์สิ่งดี ๆ ให้เกิดในสังคม ข้อเสนอประการหนึ่งคือ การมองสิ่งต่าง ๆ อย่างที่เป็นจริงในธรรมชาติ การมีชีวิตที่อิสระจากมายาคติ มีปัญญา มีความอดทนอดกลั้น ยอมรับความแตกต่างหลากหลาย ฟังกัน และให้โอกาสแก่กัน ซื่อสัตย์ กล้าหาญในงานอาชีพ ทั้งต่อตนเองและภาระหน้าที่ต่อสังคม ข้อเสนอเหล่า นี้อาจเป็นค� ำตอบให้แก่ทุกคนในแนวทางการสร้างสรรค์สังคมที่ดีในอนาคต คุณภาพครู บุคลากรทางการศึกษา และสังคมเป็นอย่างไร คงไม่มีใครปฏิเสธว่า ครูเป็นบุคคลที่สร้างให้เกิดผลกระทบโดยตรงแก่เด็ก นอกจากครู ก็คือ สื่อประกอบการเรียนการสอนและหนังสืออ่านที่มีคุณภาพ ส่วนสื่อด้านเทคโนโลยี หรือ ICT นั้น จากผล การประเมินนานาชาติ (PISA) ไม่ชี้ถึงผลกระทบทางบวกของการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการเรียน การสอน ตรงกันข้าม นักเรียนที่ใช้เทคโนโลยีมากที่สุด กลับมีคะแนนต�่ ำที่สุดทั้งสามวิชา ผลประเมินนี้ ปรากฏมาตั้งแต่ PISA พ.ศ. ๒๕๔๖ และ ๒๕๔๙ (๓) เด็ก ๆ ต้องการครูที่มีคุณภาพ ครูที่เป็นดั่งพ่อแม่ ครูที่รับผิดชอบ มีเมตตา รักและมีศรัทธาต่อ อาชีพครู ครูที่เข้าใจเด็ก ที่อยู่ในห้องเรียน ครูที่มีองค์ความรู้ ที่เรียนรู้และมีวิธีจัดการเรียนการสอนที่เหมาะ สม ท� ำอย่างไรสังคมไทยจะมีครูอย่างนี้มาก ๆ และท� ำอย่างไรองค์กรที่ผลิตครู ดูแล และสร้างเสริมครู จะ ส่งเสริมครูได้ถูกทาง การเพิ่มเงินเดือน ค่าตอบแทนสูง ๆ โดยไม่พัฒนาองค์ประกอบอื่น ๆ หรือโดยวิธีการ ที่ผ่านมาควรต้องถูกทบทวน วิเคราะห์ให้เข้าใจปัญหาเชิงลึกให้มากขึ้น และเงินอาจจะไม่ใช่ค� ำตอบที่ส่ง เสริมให้ครูมีคุณภาพ เราควรต้องสะสางกฎ ระเบียบ ค่านิยมบางอย่างที่ไม่ส่งผลดีต่อคุณภาพการศึกษา เมื่อใดเราจะมีต้นแบบครูและบุคลากรทางการศึกษาที่มีคุณภาพมาก ๆ และเมื่อใดเราจะมีต้นแบบบุคคล ที่ควรนับถือในทุกอาชีพ เพื่อเป็นตัวอย่างแก่เด็ก ๆ ได้เห็นและซึมซับสร้างเป็นคุณสมบัติประจ� ำตัว