สำนักราชบัณฑิตยสภา

จุดตั ดทางรถไฟ 208 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 37 No. 4 Oct-Dec 2012 จุดตัดทางรถไฟ * ไผทชิต เอกจริยกร ภาคีสมาชิก ส� ำนักธรรมศาสตร์และการเมือง ราชบัณฑิตยสถาน บทคัดย่อ จุดตัดทางรถไฟคือ จุดตัดผ่านระหว่างถนนกับทางรถไฟ ในปัจจุบันพบว่ามีจุดตัดทาง รถไฟทั้งสิ้น ๒,๔๖๓ แห่ง ซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยได้ติดตั้งระบบป้องกันอุบัติเหตุเพียงประมาณ ๖๙๙ แห่ง จึงท� ำให้เห็นว่ายังมีจุดตัดผ่านมากกว่า ๑,๐๐๐ แห่งที่ยังไม่มีการติดตั้งระบบป้องกัน อุบัติเหตุ และยังคงมีอุบัติเหตุบริเวณจุดตัดทางรถไฟเกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้ง เมื่อพิจารณาถึงประเด็นทาง กฎหมายที่เกี่ยวกับจุดตัดทางรถไฟ พบว่ามีประเด็นทางกฎหมายอยู่ ๓ ประเด็น ได้แก่ ผู้ใดต้องรับผิด ชอบในค่าใช้จ่ายในการจัดท� ำจุดตัด ความรับผิดในกรณีที่เกิดอุบัติเหตุ และการบังคับใช้กฎหมายทั้ง ก่อนและหลังเกิดอุบัติเหตุ อย่างไรก็ตาม พบว่าอุบัติเหตุที่เกิดจากจุดตัดทางรถไฟนั้นมีสาเหตุหลัก ๆ มาจากทัศนวิสัยและสภาพแวดล้อม ตลอดจนความบกพร่องของอุปกรณ์บริเวณทางตัดผ่าน หรือเกิด ขึ้นเนื่องจากความประมาทเลินเล่อ ความคะนอง และการไม่ปฏิบัติตามกฎจราจร การแก้ไขปัญหาใน ส่วนนี้นั้นต้องใช้หลักการทางด้านวิศวกรรมในการปรับปรุงสภาพแวดล้อมและทัศนวิสัยบริเวณทาง ตัดผ่าน โดยการติดตั้งอุปกรณ์และเครื่องหมายหรือจัดท� ำทางตัดผ่านต่างระดับ หรือการให้ความรู้ ความเข้าใจแก่ผู้ขับขี่เกี่ยวกับสาเหตุและความร้ายแรงของอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้น ซึ่งหน่วยงาน ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องควรร่วมมือกันในการปรับปรุงแก้ไขเพื่อให้เกิดความปลอดภัยแก่ประชาชนผู้ใช้ เส้นทางในการสัญจรและเพื่อลดอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต ค� ำส� ำคัญ : จุดตัด, ทางรถไฟ, รถไฟ, อุบัติเหตุ * บรรยายในการประชุมส� ำนักธรรมศาสตร์และการเมือง ราชบัณฑิตยสถาน เมื่อวันพุธที่ ๑๕ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ การเดินทางและการขนส่งภายในประเทศในปัจจุบันต้องพึ่งพาทางถนน ทางอากาศ และ ทางรถไฟ โดยมีการผลักดันให้มีการใช้การขนส่งทางรถไฟเพิ่มขึ้นเพื่อประหยัดต้นทุนในการเดินทางและ รักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม เนื่องจากการขนส่งทางรถไฟสามารถขนส่งบุคคลและสินค้าได้มากกว่าการ ขนส่งทางถนนและยังเป็นการขนส่งที่ปล่อยมลพิษน้อยกว่าการขนส่งทางถนน จากข้อมูลของการรถไฟ แห่งประเทศไทยใน พ.ศ. ๒๕๕๒ โครงข่ายทางรถไฟทั้งประเทศมีความยาวทั้งสิ้น ๔,๐๔๓ กิโลเมตร โดย ตัดผ่านจังหวัดต่าง ๆ ๔๗ จังหวัด มีจุดตัดผ่านระหว่างถนนกับทางรถไฟทั้งสิ้น ๒,๔๖๓ แห่ง เป็นจุดตัด