สำนักราชบัณฑิตยสภา

ศิ ลปะวิ ทยาศาสตร์ศึ กษา 4 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 37 No. 4 Oct-Dec 2012 ๓ กลุ่ม ได้แก่ biological science หรือวิทยาศาสตร์ชีวภาพ, physical science หรือวิทยาศาสตร์กายภาพ และ earth systems science หรือวิทยาศาสตร์ระบบโลก การสอนแบบบูรณาการจะช่วยให้นักศึกษาเข้าใจความเชื่อมต่อกันระหว่างวิชาเฉพาะในแต่ละ กลุ่ม เช่น physical chemistry, chemical physics กับฟิสิกส์และเคมีในกลุ่มวิทยาศาสตร์กายภาพ, พืช ศาสตร์ สัตวศาสตร์ กับจุลชีววิทยาในกลุ่มวิทยาศาสตร์ชีวภาพ วิทยาศาสตร์ระบบโลก ซึ่งเป็นพื้นฐานของ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม เป็นกลุ่มวิชาที่ถูกละเลยโดยสถาบันอุดมศึกษาส่วนใหญ่ในประเทศ การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และภัยพิบัติทางธรรมชาติในประเทศ จึงขาดประสิทธิภาพ และสร้างความเสียหายอย่างร้ายแรงให้แก่ประเทศ และในบางกรณียังมีผลแก่ประเทศเพื่อนบ้านด้วย เช่น กรณีของมหาอุทกภัย การสร้างเขื่อนพลังน�้ ำขนาดใหญ่ การจัดการป้องกันและแก้ไขผลกระทบจากภาวะ โลกร้อน ซึ่งจะเป็นปัญหาวิกฤตที่หลากหลาย จ� ำเป็นต้องมีพื้นฐานความรู้วิทยาศาสตร์ระบบโลกที่ดี ๕. การศึกษาด้านเทคโนโลยี ในภาคเรียนภาคที่สี่ นักศึกษาควรจะได้เลือกเรียนความรู้พื้นฐานด้านเทคโนโลยีต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง กับการด� ำรงชีวิตโดยตรงทั้งในปัจจุบันและอนาคต เช่น เทคโนโลยีชีวภาพ พลังงาน สิ่งแวดล้อม สารสนเทศ วัสดุ เพื่อให้เข้าใจและหลีกเลี่ยงการใช้เทคโนโลยีหรือการประยุกต์วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ ที่มีผลกระทบ รุนแรงเกินความจ� ำเป็นต่อสังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม เมื่อประมาณ ๓๐ ปีมาแล้ว เทคโนโลยีเหล่า นี้ ได้รับการเลือกจาก Asean Committee on Science & Technology ให้เป็นเทคโนโลยีที่มีความส� ำคัญ ระดับแนวหน้าและจ� ำเป็นส� ำหรับอนาคต หลักสูตรที่อิงกับกรอบของสภาวิชาชีพส่วนใหญ่ในประเทศไทย เช่น วิศวกรรมศาสตร์ เป็นหลักสูตร ที่พยายามครอบคลุมเทคโนโลยีทางวิศวกรรมศาสตร์ให้มากที่สุด จึงไม่เหลือหน่วยกิตให้เรียนวิชาด้าน วิทยาศาสตร์ธรรมชาติที่จ� ำเป็นส� ำหรับการพัฒนาอย่างยั่งยืน เช่น ชีววิทยา วิทยาศาสตร์ระบบโลก กรอบ หลักสูตรลักษณะนี้ได้ผลิต new barbarians ที่รู้ลึก แต่ขาดความรอบรู้ บัณฑิตที่ผลิตตามกรอบนี้ ได้สร้าง ปัญหาทางสิ่งแวดล้อมทั้งทางกายภาพ ศิลปะและวัฒนธรรมบ่อยครั้ง และมักจะปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลง ของเทคโนโลยีและสังคมได้ยาก เพราะมีอัตตาสูง และความรู้พื้นฐานแคบเกินไป ส� ำนักงานคณะกรรมการ อุดมศึกษาควรอย่างยิ่งที่จะยกเลิกการน� ำความเห็นสภาวิชาชีพมาเป็นเงื่อนไขหลักในการเห็นชอบหลักสูตร ๖. การศึกษากลุ่มวิชาเอก เมื่อนักศึกษามีความรู้พื้นฐานและความเข้าใจศิลปะวิทยาศาสตร์แล้ว ใน ๒ ปีสุดท้าย นักศึกษา ก็น่าจะเลือกเรียนกลุ่มวิชาเอกตามความถนัดได้ดีขึ้น โดยเฉพาะสาขาวิชาที่เป็นสหวิทยาการซึ่งมีความ หลากหลายมากขึ้น ในสหรัฐอเมริกา Williams College ซึ่งเป็นวิทยาลัยศิลปะวิทยาศาสตร์แห่งแรก,