สำนักราชบัณฑิตยสภา

115 อุดม วโรตม์สิ กขดิ ตถ์ วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๗ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๕ ๑.๑๘ อักษรกลาง <ด> น� ำหน้าอักษรต�่ ำเดี่ยวที่เป็นค� ำตาย เช่น ดนุ [ดะนุ] (ฉัน), ดนุช [ดะนุด] (ลูกชาย), ดรุ [ดะรุ] (ต้นไม้) ออกเสียงโดยไม่มี ห น� ำ ๑.๑๙ อักษรกลาง <ด> น� ำหน้าอักษรต�่ ำเดี่ยวที่เป็นค� ำตาย เช่น ด� ำรวจ [ด� ำหฺรวด] (ตรวจ ตรารักษาความสงบ), ด� ำรัส [ด� ำหฺรัด] (ค� ำพูดของเจ้านาย), ด� ำริ [ด� ำหฺริ] (ไตร่ตรอง), ดิลก [ดิหฺลก] (รอยเจิมที่หน้าผาก), ดิเรก [ดิเหฺรก] (ปรากฏใน ดิเรกคุณาภรณ์), อดิเรก [อะดิเหฺรก] (พิเศษ) ออกเสียงเหมือนมี ห น� ำ ๑.๒๐ อักษรกลาง <ต> น� ำหน้าอักษรต�่ ำเดี่ยวที่เป็นค� ำตาย เช่น ตนุ [ตะหนุ] (เต่า), ตลบ [ตะหฺลบ], ตลอด [ตะหฺลอด], ตวาด [ตะหฺวาด], ต� ำรวจ [ต� ำหฺรวด] ต� ำรับ [ต� ำหฺรับ] ต� ำรุ [ต� ำหฺรุ] (ที่ขังคน) ออกเสียงเหมือนมี ห น� ำ นักภาษาไทยต้องน� ำความรู้ทาง ภาษาศาสตร์มาอธิบายให้เห็นชัดว่าทั้ง ๆ ที่เป็นอักษรกลางเหมือนกันท� ำไมการออก เสียงใน ๘.๑๐ และ ๘.๑๒ จึงแตกต่างกันเช่นนั้น จะลองน� ำความรู้ภาษาถิ่นเหนือ มาใช้ไหมว่า <ก, จ, ต, ป> ออกเสียงเป็นอักษรสูงจึงมีพลังแฝง <ห> ให้เป็น อักษรน� ำได้ ๑.๒๑ อักษรกลาง <ด> น� ำหน้าอักษรต�่ ำเดี่ยว <ร> ออกเสียงเป็น [ออ] เช่น ดรธาน [ดอระทาน] (หายไป) ๑.๒๒ อักษรกลาง <อ> น� ำหน้าอักษรต�่ ำเดี่ยวที่เป็นค� ำเป็น เช่น อมร ออกเสียงเป็น [อะมอน] อลิงค์ [อะลิง] ออกเสียงโดยไม่มี ห น� ำ ๑.๒๓ อักษรกลาง <อ> น� ำหน้าอักษรต�่ ำเดี่ยวที่เป็นค� ำเป็นที่มีเครื่องหมายวรรณยุกต์ รวม ทั้งไม้ไต่คู้ก� ำกับ เช่น อนึ่ง [อะหฺนึ่ง], อร่อย [อะหฺร่อย], อร่าม [อะหฺร่าม], อรุ่ม [อะหฺ รุ่ม] (มืดคลุ้ม), อล่องฉ่อง [อะหฺล่องฉ่อง] (ผุดผ่อง), (อลัก) เอลื่อ [(อะหฺลัก) อะเหฺลื่อ], อล่างฉ่าง [อะหฺล่างฉ่าง] (ที่เห็นเต็มที่), อลึ่งฉึ่ง [อะหฺลึ่งฉึ่ง] (ที่บวมเป่งเห็นได้ชัด) ออก เสียงโดยมี ห น� ำ ๑.๒๔ อักษรกลาง <อ> น� ำหน้าอักษรต�่ ำเดี่ยวที่เป็นค� ำตาย เช่น อริ [อะหฺริ] (ข้าศึก, ผู้ไม่ ถูกกัน), อนาถ [อะหฺนาด] (สงสาร, สังเวช), อเนก [อะเหฺนก] (มาก, หลาย), อมาตย์ [อะหฺมาด] (ข้าราชการ, ที่ปรึกษา), อ� ำมาตย์ [อ� ำหฺมาด] (ข้าราชการ, ที่ปรึกษา) ออก เสียงโดยมี ห น� ำ ๑.๒๕ อักษรกลาง <อ> น� ำหน้าอักษรต�่ ำเดี่ยวที่เป็นค� ำตายที่ไม่มีเครื่องหมายวรรณยุกต์ ก� ำกับ เช่น อนัตตา อนิจ อนุ อริยะ ภาษาไทยภาคกลาง ออกเสียงโดยไม่มี ห น� ำ