ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 2 April-June 2013 88 สวัสดิการสังคมในประเทศไทย : กรณีศึกษาสวัสดิการสังคมในบริบทประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน แนวคิดแรก คือ ทฤษฎีระบบ (system theory) แนวคิดทฤษฎีระบบ ริชาร ด สกอตต (Richart Scott) ได กล าวถึงองค ประกอบ ๕ องค ประกอบของระบบรวมถึงโครงสร างทางสังคม (social structure) ผู มีส วนร วม (participants) เป าหมาย (goals) เทคโนโลยี (technology) และ สิ่งแวดล อม (environment) (Jaffee, 2001: 2–5) หากนําระบบสวัสดิการสังคมในประเทศไทยในบริบท ของประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียนมาใช ศึกษาแนวคิดเชิงระบบได ให ภาพของการพัฒนา เครือข าย การไหลเวียนของข อมูลข าวสารขององค กร ด านสวัสดิการสังคม ๒ ระบบทั้งภาคที่เป นทางการ และไม เป นทางการของประเทศไทยในบริบทของประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน แนวคิดที่ ๒ คือ แนวคิดเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน แนวคิดสิทธิมนุษยชนช วยให เข าใจ สภาพป ญหาที่เกี่ยวข องกับการลิดรอน การละเมิดสิทธิของบุคคลกลุ มต าง ๆ และกลุ มเป าหมายที่ต องการ รับความช วยเหลือ เช น เด็กและเยาวชน สตรี ผู สูงอายุ ผู อพยพ แนวคิดที่ ๓ คือ แนวคิดสวัสดิการผสม (welfare mix) เป นแนวคิดที่ใช ในการศึกษา สวัสดิการสังคม โดยรวมถึงภาครัฐ เอกชน และครัวเรือน ๕ . ๒ ในกรณีสวัสดิการสังคมในประเทศไทยในบริบทของอาเซียน ผู เขียนมองว า หากศึกษา เปรียบเทียบสวัสดิการสังคมในประเทศไทยกับกลุ มประเทศในอาเซียนภายใต กรอบประชาคมสังคม และวัฒนธรรมแล ว จะมีทั้งความเหมือนและความต างในความหลากหลายตามลักษณะสังคมและ วัฒนธรรม อาจเป นเพราะสถานการณ และป ญหาทางสังคมที่เกิดในแต ละประเทศอาเซียนไม ได เกิดขึ้น อย างโดดเดี่ยว แต มีความเกี่ยวข องกับมิติด านอื่น ๆ เช น เศรษฐกิจ การเมือง ความสงบภายในประเทศ การย ายถิ่นฐาน การอพยพ ๕ . ๓ ระบบสวัสดิการสังคมในประเทศไทยยังคงมีความจําเป นต องได รับการพัฒนา เพื่อ ความสอดคล องในการบรรเทาและแก ไขสภาพป ญหาในป จจุบัน เช น การเข าไม ถึงสิทธิด านการศึกษา ความต องการในการได รับความคุ มครองด านสาธารณสุขของเด็กมีมากขึ้น ป ญหาเด็กถูกละเมิดทวีความ รุนแรง ป ญหาความรุนแรงและการละเมิด คนบางกลุ มยังเข าไม ถึงบริการของภาครัฐ ภาครัฐจําเป น ต องพัฒนาระบบความคุ มครองทางสังคม การมีส วนร วมจาก ๓ ภาคี คือ รัฐ เอกชน และภาคครัวเรือน และการปรับเปลี่ยนสู ภาคที่เป นทางการมีมากขึ้น ป ญหาเด็ก เยาวชน สตรี ผู สูงอายุ คนพิการ และ ผู ด อยโอกาส ยังคงปรากฏในภูมิภาคอาเซียน ป ญหาการก อการร าย ป ญหาการค ามนุษย ป ญหาภัยพิบัติ ๕ . ๔ จากการศึกษาสวัสดิการสังคมในประเทศไทยในบริบทประชาคมสังคมและวัฒนธรรม อาเซียน อาจกล าวได ว า ระบบสวัสดิการสังคมมีความซับซ อน และประกอบด วยระบบอย างน อย ๒ ระบบที่มีความทับซ อนกันอยู หรืออาจเรียกว าสวัสดิการ ๒ ระบบ คือ ภาคที่เป นทางการ ซึ่งจัดโดย 74-93 Mac9.indd 88 10/8/13 7:17 PM