ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 2 April-June 2013 52 การสร างสังคมที่มีความเอื้อเฟ  อ แบ งป นและเอื้ออาทรในประชาคมอาเซียน : บทวิพากษ ในเชิงปรัชญา อย างไรก็ตาม พิจารณาจากข อเท็จจริงของสังคมกรีกก อนที่ปรัชญาจะเกิดขึ้น โลกทัศน ทางศาสนา (religious world view) มีอยู ก อน ชาวกรีกมีมโนทัศน (concept) เรื่องพระเป นเจ า โลกมนุษย ตัวมนุษย และวิถีการดําเนินชีวิตของมนุษย โดยมีความเชื่อความศรัทธาเป นพื้นฐานนําไปสู พิธีกรรมการปฏิบัติ ทําให โลกทัศน ทางปรัชญาซึ่งมีหัวใจสําคัญ คือ เหตุผล การโต แย งถกเถียง แยกออกจากโลกทัศน ทางศาสนา ซึ่งมีความเชื่อความศรัทธาการปฏิบัติอย างเด นชัด ถึงแม นักปรัชญากรีกบางคน เช น โสกราตีส (Socrates) ผู ได ชื่อว าเป นบิดาของจริยศาสตร จะพูดถึง ความรู (knowing) และการปฏิบัติ (doing) ว าจะต องควบคู กัน แต ก็ไม ได หมายถึงการปฏิบัติในแนวของ ศาสนา ถึงแม โลกทัศน ทางปรัชญาและโลกทัศน ทางศาสนาจะแยกออกจากกันในโลกตะวันตก แต คําถามทางปรัชญาก็สามารถใช วิเคราะห ประเด็นสําคัญทางศาสนาเพื่อความเข าใจและหาคําตอบ บางประการ เช น ความเป นจริงสูงสุดคืออะไร ชีวิตที่ประเสริฐสําหรับมนุษย คือชีวิตแบบไหน สังคมที่ดี สําหรับมนุษย ในการอยู ร วมกันคือสังคมแบบไหน คําถามเชิงปรัชญาดังกล าวทําให สามารถเข าใจสังคม แต ละสังคม ความเชื่อและวิถีการดํารงชีวิตของประชาชนในสังคม ๕ ในส วนของโลกตะวันออก ข อแตกต างประการหนึ่งที่ต างจากสังคมตะวันตกคือ คําว า ปรัชญา และศาสนาจะไม แยกจากกันเหมือนสังคมตะวันตก เห็นได ชัดจากระบบหรือลัทธิปรัชญาที่สําคัญ ของโลกตะวันออก ได แก ปรัชญาอินเดีย ปรัชญาจีน และปรัชญาญี่ปุ น ว ามีลักษณะที่เป นทั้งระบบความคิด ความเชื่อ และการปฏิบัติอย างเด นชัดถึงแม จะใช คําว า ปรัชญา ก็ตาม ปรัชญาตะวันออกจะเน น ความสําคัญของครอบครัว ของสังคม ที่รวมกลุ มกัน โดยมีวัฒนธรรมทางศาสนาเป นตัวเชื่อมโยง มีระบบศีลธรรม และมุ งประโยชน สุขของส วนรวมมากกว าเน นเรื่องเสรีภาพของป จเจกบุคคลเหมือน แนวความคิดของปรัชญาตะวันตก ๖ ดังนั้น การจะสร างสังคมแห งความเอื้อเฟ  อ แบ งป นและเอื้ออาทร ให เป นจริงขึ้นได ในสมาคมประชาชาติแห งเอเชียตะวันออกเฉียงใต ความเข าใจและร วมมือกันทางด าน ศาสนาเป นพื้นฐานประการหนึ่งที่สําคัญนอกเหนือไปจากเหตุป จจัยเรื่องอื่น ๕ Stewart David. Fundamentals of Philosophy (New Jersey: Prentic-Hall, Inc. 1996) p. 505. ๖ Ibid., p. 504. 50-73 Mac9.indd 52 10/8/13 7:14 PM