ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 2 April-June 2013 44 การปรับตัวของประเทศไทยในยุคโลกาภิวัตน เอเชียรุ งโรจน และประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ในทางกลับกัน จีนก็เกิดความรู สึกว าสหรัฐอเมริกามีแนวโน มที่จะป ดล อมจีนด วยการหา พันธมิตรเดิมและพันธมิตรใหม พันธมิตรเดิมที่เห็นชัดคือ ฟ ลิปป นส ญี่ปุ น เกาหลีใต และในระดับหนึ่ง คือสิงคโปร ส วนพันธมิตรใหม ซึ่งเคยรบราฆ าฟ นกันมาคือเวียดนาม เนื่องจากเป นคู ขัดแย งกับจีน การเข า มามีส วนในการเป ดประตูประเทศพม าก็เท ากับเป นการช วยพม าให หลุดพ นจากอิทธิพลของจีนในระดับ หนึ่ง นอกจากฟ ลิปป นส เวียดนาม พม า แล ว ประเทศไทยก็มีความสัมพันธ อันดีทั้งกับสหรัฐอเมริกา และจีน นอกเหนือจากที่กล าวมา สหรัฐอเมริกายังมีพันธมิตรที่มีวัฒนธรรมตะวันตกอันได แก ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด สภาวะที่กล าวมานี้ บ งชี้ให เห็นถึงความสําคัญของภูมิภาคเอเชียทั้งในด านเศรษฐกิจ การเมือง และวัฒนธรรม การแข งขันของมหาอํานาจย อมเป นประโยชน ในแง ช วยถ วงดุลไม ให เกิดการครอบงําโดย มหาอํานาจเดียว อันอาจจะนําไปสู ลัทธิครองความเป นเจ า แต ขณะเดียวกันประเทศที่มีความสัมพันธ กับ ทั้ง ๒ มหาอํานาจใหญ ก็ต องระมัดระวังรักษาระยะห างไม ให เกิดความรู สึกลําเอียงใกล ชิดไปยังมหาอํานาจ ใดมหาอํานาจหนึ่งจนเกิดความตึงเครียดต อความสัมพันธ ศิลปะแห งการพยายามสร างดุลยภาพในความ สัมพันธ กับประเทศต าง ๆ เป นทักษะที่ประเทศในเอเชียโดยเฉพาะประเทศไทยได มีการพัฒนามานาน สิ่งที่เป นไปได สูงก็คือ ทั้งสหรัฐอเมริกาและจีนจะเป นมหาอํานาจที่ยิ่งใหญ ที่สุดในศตวรรษหน า นอกเหนือไปจากอินเดีย รัสเซีย ญี่ปุ น และบราซิล ข อที่ต องพิจารณาก็คือ ในกรณีของมหาอํานาจนั้น ถ ามีความขัดแย งที่รุนแรงจนเกิดสงครามอาจเป นอันตรายต อประเทศเล็กๆดังมีคําพังเพยอุปมาอุปไมยว า “ เมื่อช างสารชนกัน หญ าแพรกย อมแหลกลาญ ” ถ าเกิดความขัดแย งระหว างสหรัฐอเมริกากับจีน อาจสร างป ญหาในทางลบในหลาย ๆ ด านกับภูมิภาคเอเชียจนกลายเป นอุปสรรคสําคัญที่ทําให ความ เจริญทางเศรษฐกิจไม สามารถดําเนินไปอย างต อเนื่อง ขณะเดียวกันจากอุปมาอุปไมยดังกล าวซึ่งเป น เรื่องการสู กันของช างสารก็คือสภาพตรงกันข าม นั่นคือ การที่ช างสาร ๒ เชือกมีความสัมพันธ อันดี เช น ช างพังและช างพลายมีการผสมพันธุ กัน เนื่องจากเป นสัตว ใหญ หญ าแพรกที่อยู แถบนั้นก็จะแหลกลาญ เช นเดียวกัน โดยนัยนี้มีความหมายว า ถ า ๒ มหาอํานาจมีข อตกลงบางอย างเพื่อเอื้ออํานวยประโยชน ร วมกัน อาจก อให เกิดความเสียหายต อประเทศที่มีอํานาจต อรองน อยกว าเช นเดียวกัน ดังนั้น ดุลยภาพระหว างมหาอํานาจทั้งในแง ความสัมพันธ ในทางบวกและทางลบจึงเป นเรื่อง สําคัญอย างยิ่งต อเสถียรภาพภูมิภาคและของโลก ที่สําคัญที่สุดคือ ต อประโยชน ของประเทศที่มีอํานาจ ต อรองน อยกว า การรวมกันเป นเออีซีมีประชากร ๖๘๐ ล านคน ย อมทําให มีความสําคัญในแง การ ผนึกกําลังการต อรอง อย างไรก็ตาม ประเด็นความขัดแย งระหว างประเทศสมาชิกเออีซีบางส วน เช น ฟ ลิปป นส เวียดนาม มาเลเซีย บรูไน กับจีนในกรณีหมู เกาะพาราเซล (Paracel) และสแปรตลีย (Spratley) ก็อาจนําไปสู ความหนักใจของประเทศสมาชิกอื่นในเออีซี อีกประการหนึ่งก็คือ การพยายาม 23-49 Mac9.indd 44 10/8/13 7:12 PM