ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

ลิขิต ธีรเวคิน 43 วารสารราชบัณฑิตยสถาน ป ที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เม . ย .- มิ . ย . ๒๕๕๖ การประชุม East Asia Summit เมื่อวันที่ ๑๘ - ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๕ ณ กรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา ซึ่งประกอบด วย อาเซียน ๑๐ ประเทศ + ๖ ประเทศ อันได แก จีน ญี่ปุ น เกาหลีใต ออสเตรเลีย นิวซีแลนด อินเดีย ซึ่ง ๖ ประเทศดังกล าวนี้เมื่อบวกกับอาเซียนก็เป นอาเซียน + ๖ แต ในกรณีของ East Asia Summit จะมีสหรัฐอเมริกาและรัสเซียเข าร วมประชุมด วย สิ่งที่น าสังเกต มากที่สุดก็คือ ทันทีที่การเลือกตั้งเสร็จสิ้นลง ประธานาธิบดี บารัก โอบามา (Barak Obama) ก็ได เดินทางมาในภูมิภาคเอเชีย ซึ่งในส วนหนึ่งก็คือมาร วมประชุม East Asia Summit ซึ่งจัดขึ้นที่ กัมพูชา แต การมาร วมประชุม East Asia Summit นั้นอาจจะถือเป นเรื่องปรกติ สิ่งที่สําคัญและอาจจะ เป นระเบียบวาระที่บวกเข ามาคือการมาเยี่ยมประเทศไทย ได มีการเข าเฝ าฯ พระบาทสมเด็จ พระเจ าอยู หัวและได พบปะกับนายกรัฐมนตรี มีการอภิปรายถึงข อตกลงทวิภาคี จากนั้นก็มี การพบปะผู นําพม าคือ นายพลเต็งเส ง (Teng Seng) และผู นําฝ ายค านคนสําคัญคือ นางอองซานซูจี (Ongsan Sugi) ภาพที่สําคัญที่สุดคือภาพที่มีการจุมพิตแก มนางอองซานซูจี ซึ่งเป นประเพณี ตะวันตก และนางก็เป นผู ซึ่งเคยใช ชีวิตอยู ในต างประเทศเป นเวลานาน ภาพที่เกิดขึ้นจึงไม มีลักษณะ เคอะเขิน แต บ งบอกถึงความต องการที่จะสื่อสารให ทราบว าสหรัฐอเมริกาในฐานะมหาอํานาจ อยากจะเห็นเมียนมาหรือพม าพัฒนาการเมืองแบบเสรีนิยมอีกต อไป และผู นําฝ ายค านที่เป นสตรีนี้ ก็เป นคนหนึ่งที่สหรัฐอเมริกายินดีที่จะร วมงานด วย ในกรณีของไทยนั้นอาจวิเคราะห ว า สหรัฐอเมริกาต องการจะเห็นเสถียรภาพของระบบ การเมืองในประเทศไทย ส วนในกรณีของกัมพูชานั้นเนื่องจากกัมพูชามีท าทีเอนเอียงไปทางจีน โดยเฉพาะอย างยิ่งมีบทบาทสําคัญที่ไม ให มีการแถลงการณ ร วมของอาเซียนเกี่ยวกับความสัมพันธ ของ ประเทศต าง ๆ ในทะเลจีนใต โดยหลายฝ ายมองว ากัมพูชาเป นตัวแทนของจีนในการต อสู ไม ให มีการ แถลงการณ ร วม ในส วนนี้ การปรากฏตัวของสหรัฐอเมริกาก็เท ากับเป นการประกาศจุดยืนว า ประเด็น ความขัดแย งในทะเลจีนใต เกี่ยวกับหมู เกาะเป นประเด็นที่สหรัฐอเมริกาเป นห วงและอยากเห็นทุกอย าง ดําเนินไปโดยสงบเรียบร อย ในภาพรวม สหรัฐอเมริกาต องการประกาศให ทราบว ามีความสนใจที่จะมี บทบาทในภูมิภาคเอเชีย ทั้งในทางเศรษฐกิจ การเมืองระหว างประเทศ และในทางทหาร ซึ่งก อนหน านี้ ได มีการประกาศเพิ่มจํานวนเรือรบขึ้นเป นร อยละ ๕๐ สภาวะที่เกิดขึ้นนี้คงปฏิเสธไม ได ว าสหรัฐอเมริกาพยายามจะคานอํานาจและอิทธิพลของจีน ในภูมิภาคเอเชีย ซึ่งกําลังเจริญเติบโตอย างรวดเร็วในทางเศรษฐกิจ และมีบทบาทในทางการเมือง ในภูมิภาคมากขึ้น นอกจากนี้ กําลังทหารของจีนถึงแม จะยังด อยในอาวุธยุทโธปกรณ แต ก็เป นมหาอํานาจ ที่ยิ่งใหญ สหรัฐอเมริกาจําเป นที่จะต องคานอิทธิพลของจีน พร อม ๆ กับมีการแข งขันในทางการเมือง เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ความจําเป นดังกล าวนี้ยิ่งทวีคูณความสําคัญมากยิ่งขึ้นในอีก ๒ ป ข างหน า เมื่อประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนได เกิดขึ้นอย างสมบูรณ แบบ การที่จะปล อยให ภูมิภาค ๑๐ ประเทศ ที่มีประชากร ๖๘๐ ล านคนอยู ภายใต อิทธิพลของจีน เป นสิ่งที่สหรัฐอเมริกาจะไม ยอมให เกิดขึ้น 23-49 Mac9.indd 43 10/8/13 7:12 PM