ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

ลิขิต ธีรเวคิน 31 วารสารราชบัณฑิตยสถาน ป ที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เม . ย .- มิ . ย . ๒๕๕๖ กว า ๖๘๐ ล านคนย อมเป นประเทศที่ถูกจ องมองโดยประเทศมหาอํานาจ เช น สหรัฐอเมริกา และ ที่สําคัญคือ เป นกลุ มประเทศที่อาจเป นทั้งโอกาสและวิกฤตของประชาคมเศรษฐกิจยุโรป การเปลี่ยนแปลง ทางการเมืองในภูมิภาคเอเชียจะต องตามมาหลังจากการเปลี่ยนแปลงในทางเศรษฐกิจ เพื่อให เห็น ภาพดังกล าวจะขอกล าวโดยสังเขปถึงความเป นมาของความรุ งโรจน ของประเทศเอเชีย ที่เรียกว า บูรพาภิวัตน ๗ เคยมีคํากล าวว า East is East, West is West, and never the twain shall meet. คํากล าวนี้มีความหมายว า ตะวันออก ตะวันตก คงจะเข ากันไม ได แต จริง ๆ แล วนี่เป นบาทแรกของ กลอน ๔ บาท อีก ๓ บาทหลังถ าอ านให จบก็สรุปลงว า ถึงแม จะมีความแตกต างกันในเรื่อง เชื้อชาติ ศาสนา ครอบครัว แต ถ ามีความเสมอกัน ก็ไม มีความแตกต างอะไร ไม ว าจะเป นคนเอเชียหรือคนยุโรป ป ญหาก็คือคนส วนใหญ จะอ างแต บาทแรก ซึ่งบ งชี้ให เห็นถึงความรู สึกที่ต อต านเผ าพันธุ หรือเนื่องจาก ความผูกพันต อจักรวรรดิของตะวันตก แต ที่ยกมาให ดูนี้จะชี้ให เห็นว า อย างน อยที่สุดก็มีความรู สึกโดยเฉพาะอย างยิ่งคนที่อ าง บาทแรกถึงความแตกต างในเรื่องเผ าพันธุ โดยแยกเป นตะวันออกและตะวันตก แต ในความเป นจริง ตะวันออกและตะวันตกคงจะไม ได หมายถึงทิศทางอย างเดียว แต น าจะหมายถึงวัฒนธรรม เพราะในกรณี ของออสเตรเลียและนิวซีแลนด นั้นมีวัฒนธรรมแบบตะวันตก แต พยายามที่จะเอามาเป นส วนหนึ่งของ เอเชีย หรือในกรณีของรัสเซียก็เป นประเทศใหญ โต จึงคาบเกี่ยวกับทวีปตะวันออกและตะวันตก คือเอเชีย และยุโรป อย างไรก็ตาม ความรู สึกของมนุษย ในเรื่องความแตกต างของเชื้อชาติ เผ าพันธุ รูปร างหน าตา ภาษา ศาสนา ขนบธรรมเนียมประเพณี ก็เป นเรื่องธรรมดา เพราะแม แต สัตว เช น นกต างฝูงก็ยังอาจ อยู ร วมกันได ยาก แต เนื่องจากมนุษย มีความคิดที่ก าวไกลกว าสัตว โดยทั่วไปและมีความคิดที่เป นนามธรรม จึงสามารถมองข าม (transcend) ความแตกต างดังกล าวได และยิ่งในป จจุบันมีการแต งงานข ามเชื้อชาติ เผ าพันธุ และโดยเฉพาะอย างยิ่งโลกยุคโลกาภิวัตน การสื่อสาร ข าวสารข อมูล ภาษา เทคโนโลยี ได ดึงเอาโลกมาอยู ใกล ชิดกัน จนมีคํากล าวว า สังคมโลกเป นหมู บ านโลก ตามที่ได กล าวมาแล ว อีกความคิดหนึ่งก็คือ ตะวันออกและตะวันตกเหมือนกับชิงช า เมื่อตะวันออกเจริญรุ งเรือง เช น จีนและอินเดียมีอารยธรรมเจริญถึงสุดขีด ยุโรปยังอาศัยถํ้าอยู และวัฒนธรรมก็ยังล าหลัง มาเจริญ ในยุคจักรวรรดิโรมัน แต หลังจากการล มสลายของจักรวรรดิโรมัน การเกิดยุคฟ  นฟูศิลปวิทยา การตีความ ๗ ดูเปรียบเทียบ เอนก เหล าธรรมทัศน , บูรพาภิวัตน : ภูมิ - รัฐศาสตร และเศรษฐกิจโลกใหม ; เอนก เหล าธรรมทัศน , ตะวันออก - ตะวันตก ใครสร างโลกสมัยใหม . 23-49 Mac9.indd 31 10/8/13 7:12 PM