ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 2 April-June 2013 24 การปรับตัวของประเทศไทยในยุคโลกาภิวัตน เอเชียรุ งโรจน และประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน อันได แก โลกาภิวัตน ซึ่งเปลี่ยนจากสังคมอุตสาหกรรมมาสู สังคมข าวสารข อมูล ความรุ งโรจน ของ ประเทศเอเชีย ด วยการผงาดขึ้นมาของจีนและอินเดีย รวมทั้งรัสเซีย และยังพ วงประเทศนอกเอเชีย ได แก บราซิล หรือที่เรียกว า BRIC ทําให ญี่ปุ นและ ๔ เสือในเอเชียอันได แก สิงคโปร ไต หวัน ฮ องกง และ เกาหลีใต กําลังจะมีคู แข งที่สําคัญ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนี้เป นจุดเริ่มต นของสิ่งที่มีการกล าวว าเป น ยุคบูรพาภิวัตน ๒ และที่สําคัญ การรวมตัวของประเทศในเอเชีย ๑๐ ประเทศเป น ประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียน ๓ ซึ่งเป นปรากฏการณ ที่ประเทศต าง ๆ ทั่วโลกกําลังจับตามอง เพราะ ๑๐ ประเทศดังกล าวมี ประชากรกว า ๖๘๐ ล านคน จึงกลายเป นเวทีของเศรษฐกิจและการเมืองในภูมิภาคที่ประเทศมหาอํานาจ เช น สหรัฐอเมริกา จีน อินเดีย และประเทศอื่น ๆ จับตามองและพยายามเข ามามีส วนเกี่ยวข อง ทั้งหลาย ทั้งปวงดังกล าวนี้ ได นําไปสู กระบวนการทางการเมืองระหว างประเทศในแถบทวีปเอเชีย ซึ่งมีผลมาจาก การเปลี่ยนแปลงทางโครงสร างอํานาจของมหาอํานาจประเทศ (power configuration) การที่ประเทศไทยจะสามารถปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ นี้ จําเป นอย างยิ่งที่ ประชาชนและสังคม โดยเฉพาะอย างยิ่งผู นําต องเข าใจถึงสถานการณ ในด านต าง ๆ ที่กําลังจะเกิด ขึ้น เพราะการเข าใจถึงแก นของปรากฏการณ และผลทั้งในแง บวกและแง ลบ จะทําให สามารถวาง แนวนโยบายได อย างถูกต อง โดยมีจุดประสงค คือ ต องปรับตัวเพื่อให ทันกับกระแสต าง ๆ ที่สําคัญคือ การเปลี่ยนสถานการณ ดังกล าวให เป นโอกาสเพื่อประเทศไทยสามารถจะก าวไปข างหน าอย างแข็งแรง มั่นคง และได ประโยชน จากสภาวการณ ที่กําลังเปลี่ยนแปลงและที่กําลังจะเกิดขึ้นในอนาคต บทความนี้ ชี้ให เห็นถึงกระแสและสถานการณ ที่เปลี่ยนแปลง ๓ จุดใหญ ๆ คือ โลกาภิวัตน เอเชียรุ งโรจน และ ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน เพื่อจะได เป นพื้นฐานสําหรับการเข าใจสถานการณ และการวิเคราะห ป ญหา อันจะเป นข อมูลและข อคิดเพื่อการวางแนวทางของการปรับตัวของประเทศ สังคม และประชาชนทั่วไป ๒ ลิขิต ธีรเวคิน , “ บูรพาภิวัตน ,” ใน หนังสือพิมพ สยามรัฐ . ( วันที่ ๔ มิถุนายน ๒๕๕๑ ); เอนก เหล าธรรมทัศน , บูรพาภิวัตน : ภูมิ - รัฐศาสตร และเศรษฐกิจโลกใหม . ( กรุงเทพฯ : สํานักพิมพ กรุงเทพธุรกิจ , ๒๕๕๔ ); เอนก เหล าธรรมทัศน , ตะวันออก - ตะวันตก ใครสร างโลกสมัยใหม . พิมพ ครั้งที่ ๒ . ( กรุงเทพฯ : สํานักพิมพ มติชน , ๒๕๕๔ ). ๓ สุรินทร พิศสุวรรณ , อาเซียน รู ไว ได เปรียบแน , สุกัญญา มกราวุธ ( เรียบเรียง ), พิมพ ครั้งที่ ๒ . ( กรุงเทพฯ : สํานักพิมพ อมรินทร , ๒๕๕๕ ); ทัชชมัย ( ฤกษะสุต ) ทองอุไร ( เรียบเรียง ). ประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) ในมุมมอง ของ ศาสตราจารย ดร . สุรเกียรติ เสถียรไทย . ( กรุงเทพฯ : โรงพิมพ เดือนตุลา , ๒๕๕๕ ). 23-49 Mac9.indd 24 10/8/13 7:12 PM