ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 2 April-June 2013 236 แม - กําเนิดนวนิยายสัจนิยมแนวสังคมนิยม ทัศนะของเลนินดังกล าวอาจตีความได ๒ ประการ ประการแรก หลังการปราชัยของ การปฏิวัติรัสเซีย ค . ศ . ๑๙๐๕ การเคลื่อนไหวปฏิวัติตกตํ่าอย างมาก นักปฏิวัติจํานวนมากถูกจับกุม และกวาดล างและบางส วนลี้ภัยไปนอกประเทศหรือหยุดการเคลื่อนไหว รัสเซียระหว าง ค . ศ . ๑๙๐๖ - ๑๙๑๔ ถือเป นช วงกระแสตํ่าของการเคลื่อนไหวปฏิวัติ นวนิยายเรื่อง “ แม ” จึงกลายเป นเครื่องมือจัดตั้ง ทางการเมืองและความคิดเพื่อปลุกเร าให ความหวังและกําลังใจแก กรรมกรและผู ปฏิบัติงานพรรคเพื่อจะ ยืนหยัดเฝ าคอยการต อสู ครั้งใหม แนวทางการปฏิบัติงานและศรัทธาความเชื่อมั่นในพรรคที่ปรากฏใน หนังสือจึงเป นการติดอาวุธทางความคิดและการเสริมสร างความเชื่อมั่นในอุดมการณ ปฏิวัติให แก ผู อ าน ขณะเดียวกันเนื้อหาที่สะท อนเรื่องราวของเหตุการณ ในช วงเวลาอันแน นอนของประวัติศาสตร เมื่อคลื่นระลอกแรกของการปฏิวัติได เริ่มกระหนํ่าซัดแผ นดินรัสเซีย ภาวะการต อสู อันแหลมคม ซึ่งไม อาจหลีกเลี่ยงได ระหว างชนชั้นคนงานกับชนชั้นปกครองได ทําให นักปฏิวัติต างตระหนักถึง บทบาทและพลังอํานาจของชนชั้นกรรมาชีพในฐานะผู มีภารกิจทางประวัติศาสตร เหมือนกับที่นิโคไล ได กล าวว า “...( กรรมกร ) เป นคนวิเศษจริง ๆ แข็งแรงก็เท านั้น ปราดเปรียวและกระหายที่จะเรียนรู ก็เท านั้น มองดูพวกนี้แล วอดคิดไม ได ว าสักวันหนึ่งข างหน ารัสเซียจะเป นประเทศที่เป นประชาธิปไตยที่สุด ในโลก ...” ประการที่ ๒ นวนิยายเรื่อง “ แม ” ชี้ให เห็นบทบาทความสําคัญของงานศิลปะที่เป นอาวุธ แห งการปฏิวัติ หรือเป นเครื่องมืออันมีประสิทธิภาพในการต อสู ทางชนชั้น ทั้งยังสะท อนแนวทางการ สร างสรรค งานศิลปวัฒนธรรมปฏิวัติที่สอดคล องกับงานนิพนธ Party Organization and Party Literature ของเลนินใน ค . ศ . ๑๙๐๕ ว าด วยพันธะและภาระหน าที่ของนักเขียนและบทบาทของงาน วรรณกรรมที่ต องขึ้นต อองค กรจัดตั้งแห งพรรค นวนิยายเรื่อง “ แม ” ได นําชนชั้นกรรมาชีพให ก าวขึ้นมา มีบทบาทสําคัญในโลกหนังสือและนําไปสู การเกิดวรรณกรรมแห งชนชั้นแรงงานขึ้น ในจดหมายเป ดผนึก ของกลุ มกรรมกรแห งกรุงเซนต ป เตอร สเบิร กที่เขียนถึงกอร คีใน ค . ศ . ๑๙๒๖ เนื้อความตอนหนึ่งกล าว ว า ปาเวลได สร างภาพลักษณ ภาพแรกของคนงานให ปรากฏขึ้นในวงวรรณกรรมรัสเซีย เขาเป นผู แทน ชนชั้นกรรมาชีพที่ประสานความรู สึกนึกคิดของชนชั้นที่ตํ่าต อยให เข ากับอุดมการณ การเมืองที่ไม เพียงจะ บดขยี้ทําลายสภาวะกดขี่อันเลวร ายของชนชั้นกรรมาชีพให สูญสิ้นลงเท านั้น แต ยังได ปลดโซ ตรวนและ พันธนาการแห งการกดขี่และนําไปสู ความเป นอิสรภาพของมนุษยชาติทั้งมวลด วย “ แม ” เป นหนึ่งในหนังสือเล มโปรดของเลนินและเป นนวนิยายที่มีผู คนทั่วโลกนิยม อ าน “ แม ” ฉบับภาษารัสเซียมียอดจําหน ายกว า ๗ ล านเล มและจัดพิมพ มากกว า ๒๐๐ ครั้ง และ ในฉบับแปลภาษาต าง ๆ ก็ได รับการจัดพิมพ กว า ๓๐๐ ครั้ง ฉบับแปลภาษาไทยก็มีถึง ๓ สํานวน 225-241 Mac9.indd 236 10/8/13 7:34 PM