ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

สัญชัย สุวังบุตร 235 วารสารราชบัณฑิตยสถาน ป ที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เม . ย .- มิ . ย . ๒๕๕๖ กล าวว า หลังจากอ านเรื่อง “ แม ” แล ว เธอได ทุ มเทชีวิตตนเองให กับการต อสู เพื่อสังคมใหม มากขึ้น และกรรมกรจํานวนไม น อยเห็นว าเรื่องราวของเปลาเกยาคือเรื่องราวที่เป นส วนหนึ่งของชีวิตพวกเธอเอง มีข อสังเกตที่น าสนใจประการหนึ่งคือ ก อน ค . ศ . ๑๙๐๕ งานประพันธ ของกอร คีเป นที่นิยม อ านกันมากในหมู ป ญญาชนและกลุ มชนชั้นสูง กอร คีเป นหนึ่งในจํานวนนักเขียนคนโปรดของผู คนเหล า นี้ แต หลังการปฏิวัติ ค . ศ . ๑๙๐๕ งานประพันธ ของกอร คีแทบจะไม เป นที่สนใจมากนักและแทบไม ได รับ การจัดพิมพ อีก สํานักพิมพ และผู จัดจําหน ายต างให ความเห็นว า “... สําหรับสาธารณชนแล ว กอร คีได ตาย ไปจากบรรณพิภพ และการจัดพิมพ งานประพันธ ของเขาคือเงินทุนที่สูญเปล า ” อย างไรก็ตาม กอร คีใน เวลาต อมาก็เริ่มมีชื่อเสียงเป นที่รู จักและเป นที่ชื่นชอบในหมู ผู คนที่มีรายได ตํ่า เช น กลุ มคนงานและพ อค า ย อย ความนิยมที่มีขึ้นส วนหนึ่งเป นเพราะงานประพันธ ของกอร คีหลัง ค . ศ . ๑๙๐๕ มักตีพิมพ เป นตอน ๆ ตามนิตยสารวรรณกรรมราคาถูก เช น นิตยสาร Znanie ซึ่งมียอดจําหน ายแต ละครั้งประมาณ ๘๑ , ๐๐๐ ฉบับและราคาจําหน ายฉบับละ ๑ รูเบิล นิตยสารราคาถูกเหล านี้สามารถแพร กระจายไปสู ผู อ านในวง กว างและมักเป นที่นิยมอ านกันมากในกลุ มกรรมกรหรือผู มีรายได น อย นวนิยายเรื่อง “ แม ” ของกอร คีได รับการจัดพิมพ ในนิตยสาร Znanie ด วยเช นกัน อิทธิพลของ “ แม ” ใน ค . ศ . ๑๙๐๗ ขณะที่การประชุมใหญ ผู แทนพรรคครั้งที่ ๕ ที่กรุงลอนดอนในปลายเดือน พฤษภาคมกําลังเริ่มขึ้นและนวนิยายเรื่อง “ แม ” กําลังอยู ระหว างการจัดพิมพ กอร คีได มีโอกาสพบเลนิน ที่กรุงลอนดอน เลนินกล าวชมว า “ แม ” เป นหนังสือที่มีความสําคัญที่สุดเนื่องจากคนงานจํานวนไม น อย ที่เข าร วมการต อสู เคลื่อนไหวปฏิวัติอย างไร จิตสํานึกต างเริ่มเข าใจความหมายของการต อสู ภายหลังจาก ที่เริ่มอ าน “ แม ” แล ว ๘ หนังสือจึงมีบทบาทอันยิ่งใหญ ในด านการยกระดับความรู และให การศึกษา เพื่อสร างจิตสํานึกทางการเมืองของชนชั้นคนงานและโน มน าวให พวกเขาเข าร วมในการเคลื่อนไหวโค นล ม ระบบซาร ๘ ` ในเวลาต อมา กอร คีได แสดงทัศนะต อความเห็นของเลนินให เพื่อนฟ งว า “ ผมขอบคุณคําชมของเลนิน แต ก็ต องยอมรับว า รู สึกตะขิดตะขวงใจอยู บ าง การถือเอางานเขียนของผมเป นเหมือนประกาศแถลงการณ คณะกรรมาธิการพรรคในการ เรียกร องเพื่อโค นล มระบบซาร ไม เหมาะสมเสียเลย คุณก็รู ในงานเขียนชิ้นนี้ผมพยายามจัดการกับป ญหาบางอย างที่ ใหญ มากและยากแสนยากด วย นั่นคือการให เหตุผลเกี่ยวกับความโหดเหี้ยม การลอบสังหารและสั่งประหารในระหว าง การเกิดปฏิวัติ คุณย อมรู ว ามันเป นป ญหาทางด านคุณธรรมที่ใหญ มาก ... ไม มีทางเป นไปได ที่จะคิดไปในทํานองว า บางทีการเข นฆ ากันเช นนั้นได ทําให อุดมการณ อันศักดิ์สิทธิ์ต องแปดเป อนไป ...” ดูรายละเอียดใน Bertream D. Wolfe, “V.I. Lenin and Maxim Gorky: Study of Stormy Friendship” in Society and History: Essays in Honor of Karl August Wittfogel. ed. by. G.L. Ulmen pp. 281-306. (The Hague: Mouton Publishers, 1987). 225-241 Mac9.indd 235 10/8/13 7:34 PM