ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 2 April-June 2013 180 การขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู สถานศึกษา : ป ญหาและแนวทางแก ป ญหาในการจัดการเรียนรู พื้นฐานของการดํารงชีวิตซึ่งสามารถใช ได ทั้งสังคมระดับท องถิ่นและสังคมระดับสากล โดยปราศจาก การต อต านกระแสโลกาภิวัตน และการอยู รวมกันของทุกคนในสังคม ๒ . ๓ จุดเน นของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได เกิดขึ้นในช วงเวลาที่ชาวโลก ทั้งนักวิชาการและนักพัฒนา กําลังปรึกษา หารือ ถกเถียงกัน เกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนยุทธศาสตร การพัฒนาที่จะนําไปสู ความยั่งยืน โดย จุดเด นของหลักปรัชญาฯ ที่เพิ่มวิสัยทัศน มุมมองใหม ที่จําเป นในการทําให เกิดวิถีการพัฒนามุ งสู ความยั่งยืนมี ๔ ประการ คือ ( จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา และปรียานุช พิบูลสราวุธ , ๒๕๕๓ ) ๑ ) การให ความสําคัญกับ การพัฒนาที่สมดุล โดยเสนอแนวทางในการตัดสินใจเกี่ยวกับ การ ใช ทรัพยากรเพื่อการพัฒนา ที่สามารถนํามาใช ได ทั้งในระดับบุคคล องค กร หน วยงาน ตลอดจน รัฐบาล ตั้งแต การใช ทรัพยากรต าง ๆ ที่มีอยู อย างสมดุล ทั้งทรัพยากรทางกายภาพที่เป นวัตถุ เงินทุน ระบบนิเวศวิทยาต าง ๆ ไปจนถึงทรัพยากรทางสังคม วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี ความ เป นอยู ค านิยม และการกําหนดเป าหมายการพัฒนา ให เจริญก าวหน าไปพร อมกับความสมดุล ภายใต สภาวะการเปลี่ยนแปลง (dynamic balance) มากกว าการที่จะมุ งขยายการเจริญเติบโตให มากขึ้น เพียงมิติเดียว ดังที่เคยดําเนินมาในอดีต ๒ ) การให ความสําคัญกับ เป าหมายของกิจกรรมพัฒนา ที่มุ งเน น ประโยชน ส วนรวม เนื่องจากลักษณะการมองโลกอย างเป น องค รวม ของปรัชญาฯ จึงให ความสําคัญกับความเชื่อมโยง สัมพันธ ของมนุษย กับสรรพสิ่ง ( คนกับวัตถุ / คนกับคน / คนกับธรรมชาติ / และคนรุ นต าง ๆ ที่สืบทอด ชนชาติสืบต อกันมา ) จากมุมมององค รวมดังกล าวทําให ปรัชญาฯ นี้มองว า การกระทําของแต ละบุคคล ในที่สุดแล ว ย อมส งผลกระทบต อผู อื่นและสังคมส วนรวมไม ช าก็เร็ว และไม มากก็น อย ฉะนั้น แต ละคน จึงควรใส ใจที่จะ กําหนดเป าหมายย อยส วนบุคคล ในทิศทางที่ สอดคล องกับเป าหมายที่เป นประโยชน ส วนรวม และในขั้นปฏิบัติ แต ละบุคคลควรดําเนินภารกิจตนให ดีที่สุด เพื่อบรรลุเป าหมายนั้น ๆ ภายใต บริบทและข อจํากัดของแต ละคน (think global, act local.) เพื่อให เกิดทั้งประโยชน ตนและประโยชน ส วนรวมไปพร อม ๆ กัน ๓ ) การให ความสําคัญกับ การพัฒนาที่ก าวหน าไปอย างมั่นคง โดยเริ่มจากการ พัฒนา ฐานรากของสังคม (foundation) คือ การสร างความมั่นคงทางเศรษฐกิจในระดับครอบครัวให เข มแข็ง พออยู พอกิน สามารถพึ่งตนเองได ระดับหนึ่งก อน แล วจึงเพิ่มระดับการพัฒนาอย างเป นขั้นเป นตอน (step-by-step development) เช น การพัฒนากลุ มอาชีพ การจัดการระบบการสอน และสวัสดิการ ชุมชนต าง ๆ ไปจนถึงการพัฒนาในระดับเครือข ายที่ขยายสู สังคมและประเทศชาติในที่สุด ซึ่งการพัฒนา อย างเป นขั้นตอนโดยเริ่มจากฐานรากนี้จะทําให ผลพวงที่เกิดจากการพัฒนาตกถึงแก ประชาชนส วนใหญ โดยตรง และเป นแนวทางการพัฒนาที่ไม เสี่ยงต อการเกิดวิกฤตล มละลายทั้งระบบอย างที่เคยเกิดขึ้นใน หลาย ๆ ประเทศ 172-204 Mac9.indd 180 10/8/13 7:27 PM