ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

ทิศนา แขมมณี 179 วารสารราชบัณฑิตยสถาน ป ที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เม . ย .- มิ . ย . ๒๕๕๖ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มีหลักพิจารณาอยู ด วยกัน ๕ ส วน ดังนี้ ๑ ) กรอบแนวคิด เป นปรัชญาที่ชี้แนวทางการดํารงอยู และปฏิบัติตนในทางที่ควรจะเป น โดยมีพื้นฐานมาจากวิถีชีวิตดั้งเดิมของสังคมไทย สามารถนํามาประยุกต ใช ได ตลอดเวลาและเป นการ มองโลกเชิงระบบที่มีลักษณะพลวัต มุ งเน นการรอดพ นจากภัยและวิกฤต เพื่อความมั่นคงและความยั่งยืน ของการพัฒนา ๒ ) คุณลักษณะ เศรษฐกิจพอเพียงสามารถนํามาประยุกต ใช กับการปฏิบัติตนได ในทุกระดับ โดยเน นการปฏิบัติบนทางสายกลาง และการพัฒนาอย างเป นขั้นตอน ๓ ) คํานิยาม ความพอเพียง (Sufficiency) ต องประกอบด วย ๓ คุณลักษณะพร อม ๆ กัน – ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดี ที่ไม น อยเกินไปและไม มากเกินไป โดยไม เบียดเบียนตนเองและผู อื่น เช น การผลิตและการบริโภค ที่อยู ในระดับพอประมาณ – ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจเกี่ยวกับระดับของความพอเพียงนั้น ต องเป นไป อย างมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุป จจัยที่เกี่ยวข อง ตลอดจนคํานึงถึงผลที่คาดว าจะเกิดขึ้นจากการ กระทํานั้น ๆ อย างรอบคอบ – การมีภูมิคุ มกันในตัวที่ดี หมายถึง การเตรียมตัวให พร อมรับผลกระทบและการ เปลี่ยนแปลงด านต าง ๆ ที่จะเกิดขึ้น โดยคํานึงถึงความเป นไปได ของสถานการณ ต าง ๆ ที่คาดว า จะเกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกล และไกล ๔ ) เงื่อนไข การตัดสินใจและการดําเนินกิจกรรมต าง ๆ ให อยู ในระดับพอเพียงนั้น ต องอาศัย ทั้งความรู และคุณธรรมเป นพื้นฐาน กล าวคือ – เงื่อนไขความรู ประกอบด วย ความรอบรู เกี่ยวกับวิชาการต าง ๆ อย างรอบด าน ความรอบคอบที่จะนําความรู เหล านั้นมาพิจารณาให เชื่อมโยงกันเพื่อประกอบการวางแผน และ ความระมัดระวังในขั้นปฏิบัติ – เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะต องเสริมสร าง ประกอบด วย มีความตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย สุจริต มีความอดทน มีความเพียร และใช สติป ญญาในการดําเนินชีวิต ๕ ) แนวทางปฏิบัติ / ผลที่คาดว าจะได รับ จากการนําปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมา ประยุกต ใช คือการพัฒนาที่สมดุลและความพร อมต อการเปลี่ยนแปลงในทุกด าน ทั้งด านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล อม ความรู และเทคโนโลยี พระบาทสมเด็จพระเจ าอยู หัวภูมิพลอดุลยเดชได พัฒนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให พสกนิกรชาวไทยได ใช ชีวิตตามทางสายกลางและเพื่อนําไปสู การพัฒนาที่ยั่งยืน ปรัชญานี้เป น 172-204 Mac9.indd 179 10/8/13 7:27 PM