ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

ทิศนา แขมมณี 173 วารสารราชบัณฑิตยสถาน ป ที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เม . ย .- มิ . ย . ๒๕๕๖ “ เป นปรัชญาชี้ถึงแนวการดํารงอยู และปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ ตั้งแต ระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและ บริหารประเทศ ให ดําเนินไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจ เพื่อให ก าวทันต อโลกยุคโลกาภิวัตน ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจําเป นที่จะต องมีระบบภูมิคุ มกันในตัวที่ดีพอสมควร ต อการมีผลกระทบใด ๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะต องอาศัยความรอบรู ความรอบคอบ และความระมัดระวังอย างยิ่ง ในการนําวิชาการต าง ๆ มาใช ในการวางแผนและการดําเนินการทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันจะต องเสริมสร างพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะ เจ าหน าที่ของรัฐ นักทฤษฎี และนักธุรกิจในทุกระดับ ให มีสํานึกในคุณธรรม ความซื่อสัตย สุจริต และให มีความรอบรู ที่เหมาะสม ดําเนินชีวิตด วยความอดทน ความเพียร มีสติ ป ญญา และความรอบคอบ เพื่อให สมดุล และพร อมต อการ รองรับการเปลี่ยนแปลงอย างรวดเร็วและกว างขวาง ทั้งทางด านวัตถุ สังคม สิ่งแวดล อม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได เป นอย างดี ” จากความหมายข างต น จะเห็นได ว า ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป นทั้งหลักคิดและ หลักปฏิบัติที่เป นประโยชน ต อการดํารงชีวิตของประชาชนทุกระดับ รวมไปถึงระดับรัฐ หน วยงานต าง ๆ สามารถนําปรัชญานี้ไปประยุกต ใช ในการบริหารและพัฒนาประเทศด านต าง ๆ ได อย างกว างขวาง ไม ว า จะเป นทางด านเศรษฐกิจ ธุรกิจ กฎหมาย สังคม การศึกษา ศาสนา วัฒนธรรม สิ่งแวดล อม และด านอื่น ๆ อีกมาก ดังตัวอย างที่เห็นได จากเอกสารทางวิชาการที่รายงานผลการศึกษาและพัฒนางานด านต าง ๆ โดยยึดหลักปรัชญาดังกล าว ของศูนย ศึกษาเศรษฐกิจพอเพียง สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร เช น เรื่องแนวทางการกําหนดนโยบายสาธารณะเพื่อความพอเพียง เศรษฐกิจพอเพียงในองค กรธุรกิจ เพื่อความยั่งยืน การบริหารทรัพยากรมนุษย ในองค การเพื่อความพอเพียง การบริหารการเงินบุคคล เพื่อความพอเพียง การวิเคราะห ความคุ มค าของโครงการเพื่อความพอเพียง ในทางการศึกษา ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนับเป นเรื่องที่เกี่ยวข องโดยตรง เนื่องจาก การจัดการศึกษา โดยเฉพาะอย างยิ่ง การจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานได ระบุจุดหมายที่จะพัฒนาเด็ก เยาวชน และพลเมืองของประเทศ ให เป นผู “ ๑ . มีคุณธรรม จริยธรรม และค านิยมที่พึงประสงค เห็นคุณค าของตนเอง มีวินัยและปฏิบัติตนตามหลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ” ( กระทรวงศึกษาธิการ , ๒๕๕๒ ) รวมทั้งได ระบุคุณลักษณะ อันพึงประสงค ที่จําเป นต องพัฒนาให เกิดขึ้นแก ผู เรียนในฐานะเป นพลเมืองไทยและพลโลกไว ๘ ประการ 172-204 Mac9.indd 173 10/8/13 7:27 PM