ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 38 No. 2 April-June 2013 162 ประโยชน นิยมในความเรียงว าด วยเสรีภาพ ของจอห น สจวร ต มิลล มิลล ใช หลักจริยธรรมหลายเรื่องในการพิจารณาว าการกระทําใดถูกหรือผิด ดีหรือชั่ว เช น หลักประโยชน สุข (principle of utility) หลักความเป นธรรม (fairness) และหลักความเคารพ ต อบุคคล (respect of others) กล าวคือ ๑ ) ในเรื่องหลักประโยชน สุข โดยทั่วไป เราใช หลักนี้อยู ๒ วิธี คือ ใช ในการกระทําแต ละครั้ง และใช ตามกฎจริยธรรม ดังนี้ :- ( ๑ ) ในการใช หลักประโยชน สุขสําหรับการกระทําแต ละครั้ง เราต องถามตนเองว า จะทําอย างไรให เราสร างความสุขได มากที่สุด เช น ถ าเราพูดความจริงว า เรารังเกียจเพื่อนที่คุยอยู กับเรา อย างมาก เราจะทําให เขาและตัวเราเองมีความสุขหรือไม มิลล เสนอแนวทางในการพิจารณาดังนี้ :- ระหว างความสุขของตนเองกับความสุขของคนอื่น ๆ ลัทธิประโยชน นิยมเรียกร องให เราวางตัวเป นกลางอย างเคร งครัด เช นเดียวกับการยินดี ยินร ายกับการเป นผู มีใจกรุณา ในพระบัญญัติของพระเยซูคริสต เราได ศึกษา จิตวิญญาณของจริยธรรมแบบประโยชน สุขอย างครบถ วน การกระทํา อย างที่เราต องการให ผู อื่นทํากับเราและการรักเพื่อนบ านเหมือนรักตนเอง ย อมก อให เกิดความสมบูรณ แบบอุดมคติของจริยธรรมแบบประโยชน นิยม (Mill, 1863: 242) การใช หลักประโยชน สุขโดยคํานึงถึงผลประโยชน หรือความสุขของเราเพียงคนเดียว หรือ ในสถานการณ ใดสถานการณ หนึ่งโดยเฉพาะ อาจไม มีมาตรฐานที่ชัดเจนและไม ก อประโยชน เสมอไป การเอาความสุขเป นตัวตั้งอาจทําให เราไม สามารถสร างความสุขให คนทุกคนได ตามที่เราคาดหวัง หรือ เราอาจทําให คนบางคนมีความสุข แต ก็อาจสร างความทุกข ให คนอื่น ดังนั้น เราจึงต องคํานึงถึง หลักประโยชน สุขก อนลงมือกระทําด วย ( ๒ ) การใช หลักประโยชน สุขตามกฎจริยธรรม เป นการคํานึงถึงกฎจริยธรรมที่ทําให เกิดความสุขมากที่สุดแก คนจํานวนมากที่สุด ไม ใช ทําให เรามีความสุขเพียงคนเดียว หรือทําให บางคน มีความสุขในบางสถานการณ กฎจริยธรรมนี้ เป นไปตามหลักมหสุข (the greatest happiness) ที่เราต องพิจารณาว า การกระทําของเราเป นไปเพื่อความสุขมากที่สุดของคนส วนใหญ หรือไม เช น การกระทําการุณยฆาต (mercy killing) จะทําให เกิดความสุขมากที่สุดแก คนเป นจํานวนมากที่สุด หรือไม ถ าใช เราก็ต องยอมรับกฎจริยธรรมนี้ ๒ ) ในเรื่องหลักความเป นธรรม อาจเป นไปได ว า การใช หลักประโยชน สุขมีจุดอ อนในด าน ความเป นธรรม เช น ถ าเรายืมเงินเพื่อนโดยสัญญาว าจะใช เงินคืนให ภายใน ๓ วัน แต เรากลับเอาเงินไป 152-171 Mac9.indd 162 10/8/13 7:25 PM