ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

วิษณุ เครืองาม 101 วารสารราชบัณฑิตยสถาน ป ที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เม . ย .- มิ . ย . ๒๕๕๖ ๓ . โครงสร างหรือองค ประกอบของคณะกรรมการหรือที่ประชุม คณะกรรมการหรือที่ประชุมมีโครงสร างหรือองค ประกอบ (composition) อย างไร ย อมขึ้นอยู กับกฎหมายหรือกติกาที่ก อตั้งคณะกรรมการหรือที่ประชุมนั้น ๆ คําว า องค ประกอบ ต างกับ องค ประชุม (quorum) เพราะในขณะที่องค ประชุมเป นเรื่องของจํานวนคน เช น อย างน อยสามคน กึ่งหนึ่ง หนึ่งในสาม สามในสี่ แต องค ประกอบเป นเรื่องของส วนต าง ๆ ที่มาประกอบเข าด วยกันเป นคณะ เมื่อขาดไปส วนใดส วนหนึ่งย อมไม ถือเป นคณะกรรมการหรือที่ประชุม การดําเนินการและลงมติใด ๆ ต อจากนั้นย อมไม ถูกต อง เว นแต จะมีกฎหมายกําหนดเป นอย างอื่น กฎหมายหลายฉบับกําหนดให คณะกรรมการมีองค ประกอบต างกัน เช น ประกอบด วย ( ๑ ) กรรมการโดยตําแหน ง ( ๒ ) กรรมการซึ่งมาจากการเลือกตั้ง ( ๓ ) กรรมการซึ่งมาจากการแต งตั้ง กรณีนี้ถือว า คณะกรรมการมีองค ประกอบ ๓ ส วน หากขาดไปส วนหนึ่งย อมไม เป นคณะกรรมการ กรณีองค ประกอบแรก เมื่อเป นกรรมการโดยตําแหน ง จึงถือได ว าย อมมีอยู ตลอดเวลาไม ว าจะมี ผู ครองตําแหน งนั้นหรือไม ก็ตาม เช น อธิบดีกรมบัญชีกลาง ผู อํานวยการสํานักงบประมาณ อธิการบดี เมื่อผู ดํารงตําแหน งนั้น ๆ ไม อยู หรือว างลง เช น ตาย ลาออก เกษียณอายุราชการ ตําแหน งนั้น ก็ยังมีอยู และผู ดํารงตําแหน งรองอาจรักษาราชการหรือปฏิบัติราชการแทนได จึงไม อาจว างลง ส วนองค ประกอบที่ ๒ และ ๓ เป นเรื่องเฉพาะตัว ไม อาจมอบผู ใดมาแทนได เมื่อผู ดํารงตําแหน งนั้น ๆ ไม มีตัวตนหรือว างลง เช น ตาย ลาออกทั้งหมด ย อมเป นกรณีที่ขาดองค ประกอบ เพื่อความรอบคอบ กฎหมายสมัยใหม จึงมักระบุว า ในกรณีที่กรรมการในส วนขององค ประกอบใดว างลง หากยังมี กรรมการอื่นพอเป นองค ประชุมได ก็ให ถือว ายังสามารถจัดประชุมได อนึ่ง การมีคณะกรรมการครบองค ประกอบแล ว แต กรรมการในส วนขององค ประกอบนั้น ไม มาประชุมหรือเดินออก (walk out) จนไม มีองค ประกอบนั้นเหลืออยู ในที่ประชุมก็ยังถือว า มีกรรมการครบองค ประกอบแล ว เพียงแต ไม มาประชุม ไม เหมือนกับกรณีครบวาระลงพร อมกัน หรือลาออกทั้งองค ประกอบ นอกจากนั้นในกรณีที่กฎหมายกําหนดจํานวนในแต ละองค ประกอบไว ตายตัว เช น ๔ คน ก็ต องมีจํานวนครบตามนั้นตลอดเวลา เว นแต จะใช คําที่ยืดหยุ น เช น “ ไม เกิน ๔ คน ” หรือมี ข อยกเว นว าหากกรรมการน อยลงในภายหลังก็ยังคงใช ได ๔ . องค ประชุม องค ประชุม หมายถึง จํานวนผู เข าประชุมขั้นตํ่าที่ทําให สามารถดําเนินการประชุมต อไปได ปรกติแล วกฎเกณฑ เกี่ยวกับการประชุมจะกําหนดไว ที่กึ่งหนึ่ง แต บางครั้งอาจมากหรือน อยกว านี้ 94-113 Mac9.indd 101 10/8/13 7:18 PM