ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

วิษณุ เครืองาม 97 วารสารราชบัณฑิตยสถาน ป ที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เม . ย .- มิ . ย . ๒๕๕๖ ๒ . หลักแห งอํานาจ (principle of authority) ซึ่งหมายความว า ผู พิจารณาหรือ คณะกรรมการต องมีอํานาจ ต องไม กระทําเกินขอบอํานาจ และต องกระทําไปตามขั้นตอนแห งการ ใช อํานาจ ๓ . หลักความสมเหตุสมผล (principle of reasonableness) ซึ่งหมายความว า ผู พิจารณาหรือคณะกรรมการต องใช ดุลพินิจไปในทางที่เหมาะสม สมเหตุสมผล ปรกติแล ว ศาล จะไม แทรกแซงหรือก าวก ายการใช ดุลพินิจ แต ถ าศาลพบว ากระบวนการใช ดุลพินิจไม ถูกต อง ผู พิจารณาขาดคุณสมบัติ ไม มีอํานาจหน าที่ มีการทุจริตหรือปราศจากความเที่ยงธรรม และดุลพินิจนั้น ไม สมเหตุสมผล ศาลอาจสั่งเพิกถอนได ๔ . หลักแห งความสุจริต (principle of good faith) ซึ่งหมายความว า ศาลจะพิจารณา ด วยว าผู พิจารณาหรือคณะกรรมการมีความสุจริตหรือไม เพียงใด ในกรณีของศาลปกครอง ความ สุจริตหรือไม สุจริตอาจไม มีผลมากนัก เพราะผลของคําวินิจฉัยของศาลคือการยกเลิกคําสั่งที่ไม ชอบนั้น แต ในกรณีฟ องให กรรมการรับผิดทางแพ งหรือทางอาญา ความสุจริตของคณะกรรมการหรือกรรมการ แต ละคนถือเป นประเด็นสําคัญในการวินิจฉัยความรับผิด มิติทางกฎหมาย ๑๐ ประการเกี่ยวกับการทํางานในรูปของคณะกรรมการภาครัฐ ในที่นี้จะขอยกป ญหา ๑๐ ประการที่พบเห็นเสมอในการทํางานในรูปของคณะกรรมการ ภาครัฐ และเคยเป นป ญหาฟ องร องหรือมีคําวินิจฉัยตอบข อหารือแล วมาอธิบายโดยสังเขปดังนี้ ๑ . การปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข อบังคับเกี่ยวกับการประชุม หลักทั่วไปที่จะคุ มครองการทํางานในรูปของคณะกรรมการคือ การปฏิบัติตามกฎหมาย แต แม จะมีกฎหมายแม บทไว แล ว บ อยครั้งที่กฎหมายมิได วางหลักเกี่ยวกับการประชุมไว หากให เป นไปตามอนุบัญญัติอันได แก ระเบียบหรือข อบังคับเกี่ยวกับการประชุมอันเป นเรื่องของรายละเอียด ที่จะกําหนดต อไปโดยไม ขัดต อกฎหมายแม บท การปฏิบัติในเรื่องนี้ที่อาจเป นป ญหาจึงมีหลายรูปแบบได แก ( ๑ ) การไม กําหนดระเบียบหรือข อบังคับเกี่ยวกับการประชุมประหนึ่งว าจะปล อยให “ ว าง ๆ ” “ ลอย ๆ ” ไว ข อดีคือ อาจทําให เกิดความคล องตัว ยืดหยุ นในการปฏิบัติ แต ข อเสียคือ อาจเลื่อนลอยจนหาหลักยึดไม ได และอาจเปลี่ยนไปเปลี่ยนมา มีหลายมาตรฐาน กลายเป นเรื่อง ตามอําเภอใจ เมื่อมีข อโต แย งเกิดขึ้น เป นไปได สูงที่ศาลโดยเฉพาะศาลปกครองจะใช เกณฑ มาตรฐาน กลางว าด วยความชอบด วยกฎหมายและหลักข างต น เช น หลักธรรมาภิบาล หลักนิติธรรม ตามที่ศาล เห็นสมควรมาปรับใช ซึ่งอาจไม ตรงต อความมุ งหมายของคณะกรรมการและที่ประชุม 94-113 Mac9.indd 97 10/8/13 7:18 PM