ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เมษายน-มิถุนายน ๒๕๕๖

วิษณุ เครืองาม 95 วารสารราชบัณฑิตยสถาน ป ที่ ๓๘ ฉบับที่ ๒ เม . ย .- มิ . ย . ๒๕๕๖ “ มากหมอมากความ ” หรือ “ ชักใบให เรือเสีย ” จนอาจออกนอกวัตถุประสงค ป ญหาความไม รับผิด ชอบของผู ควรต องรับผิดชอบ เพราะจะป ดความรับผิดชอบว าไม ใช การตัดสินใจของตนเอง แต เป น มติข างมากของคณะกรรมการซึ่งผู นั้นเองก็อาจไม เห็นด วยแต ต องจําใจผูกมัดที่จะปฏิบัติตามก็ไม ได ในที่สุด การประชุมหรือมติคณะกรรมการนั้นอาจเสี่ยงต อการเสียเปล าเพราะเหตุทาง “ เทคนิค ” ทางกฎกติกามารยาทบางประการที่ซับซ อนหรือเป ดช องให มีผู โต แย งคัดค านภายหลังได จนต องย อนกลับ ไปตั้งต นทําใหม ให ถูกต อง หรืออาจต องเกิดการรับผิดทางกฎหมายตามมาซึ่งล วนเป นเรื่องยุ งยากทั้งสิ้น คณะกรรมการ หมายถึง คณะบุคคลที่ทํางานร วมกัน ซึ่งอาจเรียกว า คณะทํางาน คณะกรรมการ คณะกรรมาธิการ คณะมนตรี สภา สมัชชา ที่ประชุม หรืออื่นใดก็ได โดยวิธีปฏิบัติ แต เดิมจําเป นต องจัดในรูปของ “ การเดินทางมาประชุมร วมกัน ณ เวลาและสถานที่เดียวกัน ” แต ต อมาเพื่อความสะดวกหรือด วยเหตุจําเป นบางประการ และด วยความเจริญก าวหน าทางเทคโนโลยี สมัยใหม คณะกรรมการยุคใหม อาจประชุมด วยการแจ งเวียนขอความเห็น การประชุมทางไกล ด วยโทรศัพท โทรภาพ อีเมล การใช สัญญาณสื่อสารโทรคมนาคม ทั้งยังอาจแยกการทํางาน เป นคณะอนุกรรมการ คณะทํางาน คณะกลั่นกรอง มติคณะกรรมการเองก็อาจเป นการรับทราบ เห็นชอบ อนุญาต อนุมัติ ตั้งข อสังเกต การทํางานในรูปของคณะกรรมการ จําเป นต องอยู ภายใต กฎเกณฑ ที่พัฒนามาเป นลําดับ เพื่อควบคุมการทํางานให ถูกต อง เรียบร อย เป นธรรม ป องกันการพิพาทโต แย งหรือคัดค านว า การประชุมหรือการมีมติไม ถูกต อง มิใช เพียงแต ว าเมื่อเป นคณะกรรมการแล วจะดําเนินการประการใด ก็ได การพิจารณากฎเกณฑ ความถูกต องเหมาะสมเกี่ยวกับการทํางานในรูปของคณะกรรมการ อาจมองได หลายมิติ เช น มิติทางธรรมาภิบาล มิติทางรัฐประศาสโนบายและการปกครอง มิติทางกฎหมาย ในที่นี้จะขออธิบายถึงมิติทางกฎหมายซึ่งเป นเรื่องของความถูกผิด การทําได หรือไม ได เพราะหากการทํางานในรูปคณะกรรมการขัดแย งหรือไม เป นไปตามกฎหมายแล ว อาจตกเป นอัน เสียเปล าได หลักกฎหมายเกี่ยวกับการทํางานในรูปของคณะกรรมการ ในต างประเทศ การทํางานในรูปของคณะกรรมการเป นเรื่องสําคัญมากจนถึงกับมีหลักกฎหมาย รองรับเพื่อป องกันมิให “ พวกมากลากไป ” “ ตามใจฉัน ” หรือเกิด “ เผด็จการโดยเสียงข างมาก ” ขณะเดียวกันก็พยายามสร างกติกาเพื่อจัดระเบียบการทํางานของคณะกรรมการให ถูกต อง เป นธรรม และมีประสิทธิภาพ เพื่อเป นหลักประกันว าผลของการประชุมคณะกรรมการหรือมติที่ประชุมเป น ไปอย างเรียบร อย เที่ยงธรรม น าเชื่อถือ ในบางประเทศ เรียกหลักกฎหมายนี้ว า “ กฎหมายว าด วย 94-113 Mac9.indd 95 10/8/13 7:18 PM